1 Günlük Gözaltıya Karşı Tazminat Davası
Gözaltı Tedbiri Nedir?
Gözaltı tedbiri, Cumhuriyet savcısı tarafından, bir kişinin işlediği iddia edilen suçun delillerini tespit etmek veya suçun işlenmesini önlemek amacıyla, hakkında adli kontrol kararı verilmesine kadar, belirli bir süreliğine özgürlüğünden yoksun bırakılmasıdır. Gözaltı tedbiri, CMK’nın 122. maddesinde düzenlenmiştir.
Haksız Gözaltının Unsurları Nelerdir?
Haksız gözaltı, hukuka uygun olmayan gözaltı olarak tanımlanabilir. Bir gözaltı tedbirinin haksız sayılabilmesi için, aşağıdaki unsurların varlığı gerekir:
- Gözaltı tedbirinin hukuka uygun olarak uygulanması: Gözaltının, CMK’da belirtilen koşullara uygun olarak uygulanması gerekir. Örneğin, gözaltı kararının Cumhuriyet savcısı tarafından verilmesi gerekir.
- Gözaltı tedbirinin süre bakımından hukuka uygun olması: Gözaltın süresi, CMK’da belirlenen süreleri aşmamalıdır. Örneğin, bir kişinin adli kontrol kararı verilmeden önce gözaltında tutulabileceği süre, 24 saati geçemez.
- Gözaltı tedbirinin amacının gerçekleşmemesi: Gözaltın amacı, işlenen suçun delillerini tespit etmek veya suçun işlenmesini önlemektir. Gözaltın tedbiri sonucunda, bu amaçlar gerçekleşmezse, gözaltı haksız kabul edilir.
Haksız Gözaltının Sonuçları Nelerdir?
Haksız gözaltı, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına aykırı bir müdahaledir. Bu nedenle, haksız gözaltı sonucunda, kişi, tazminat talebinde bulunabilir.
Haksız Gözaltıya Karşı Tazminat Davası Nasıl Açılır?
Haksız gözaltı nedeniyle tazminat davası, tazminat alacaklısının (gözaltına alınan kişi) ikametgahının bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesinde açılır. Tazminat davası, gözaltı kararının kesinleşmesinden itibaren 3 ay ve her halükarda kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır.
Haksız Gözaltıya Karşı Tazminat Davalarında Davacı Tarafından İleri Sürülebilecek Talepler
Haksız gözaltı nedeniyle tazminat davalarında, davacı taraf tarafından aşağıdaki talepler ileri sürülebilir:
- Manevi tazminat: Haksız gözaltı, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına aykırı bir müdahaledir. Bu nedenle, haksız gözaltı sonucunda, kişi manevi zarara uğrar. Manevi tazminat, kişinin uğradığı acı, elem, keder gibi zararları gidermek amacıyla verilen bir tazminat türüdür.
- Maddi tazminat: Haksız gözaltı sonucunda, kişi maddi zarara da uğrayabilir. Örneğin, gözaltına alınan kişinin iş kaybı, tedavi masrafları, itibar kaybı gibi maddi zararları olabilir. Maddi tazminat, kişinin uğradığı maddi zararları gidermek amacıyla verilen bir tazminat türüdür.
Haksız Gözaltıya Karşı Tazminat Davalarında Davalı Taraf
Haksız gözaltı nedeniyle tazminat davalarında, davalı taraf, gözaltı tedbirini uygulayan kamu görevlisidir. Örneğin, gözaltı kararı veren Cumhuriyet savcısı veya gözaltı tedbirini uygulayan polis memurları davalı olabilir.
Haksız Gözaltıya Karşı Tazminat Davalarında Yargılama Süreci
Haksız gözaltı nedeniyle tazminat davaları, diğer tazminat davaları gibi görülür. Dava, dilekçe ile açılır ve dava dilekçesinde, tazminat talebinin dayanakları ve miktarı belirtilir. Mahkeme, dava dilekçesini kabul ederse, tarafları davet ederek duruşma yapar. Duruşmada, tarafların iddia ve savunmaları dinlenir ve tanık dinlenebilir. Mahkeme, gerekli gördüğü takdirde, bilirkişi incelemesi de yaptırabilir. Mahkeme, yargılama sonunda, bir karar verir.
Haksız Gözaltıya Karşı Tazminat Davalarında Yargıtay Kararları
Yargıtay, haksız gözaltı nedeniyle tazminat davalarında, tazminat miktarının belirlenmesinde, aşağıdaki hususları dikkate alır:
- Gözaltı süresi: Gözaltı süresi arttıkça, tazminat miktarı da artar.
- Gözaltı koşullarının ağırlığı: Gözaltı koşullarının ağır olması, tazminat miktarını artırabilir.
- Gözaltı nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararlar: Gözaltı nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararlar, tazminat miktar