10 Sınıf Fizik Konu Anlatımı Pdf

10. Sınıf Fizik Konu Anlatımı

Elektrik Akımı

Elektrik akımı, iletken bir ortamda yüklü taneciklerin (elektron, iyon) düzenli hareketidir. Elektrik akımının temel birimi amperdir (A).

Elektrik akımının oluşması için gerekli ve yeterli şartlar şunlardır:

  • İletken bir ortam olmalıdır.
  • İletkenin iki ucu arasında potansiyel fark olmalıdır.

Elektrik akımının yönü, pozitif yüklerin hareket yönüdür. Ancak, çoğu iletkende hareket eden tanecikler elektronlardır ve elektronlar negatif yüklüdür. Bu nedenle, elektrik akımının yönü, elektronların hareket yönünün tersinedir.

Elektrik akımının şiddeti, birim zamanda iletkenden geçen yük miktarıdır. Elektrik akımının şiddeti, I harfi ile gösterilir ve birimi amperdir (A).

Elektrik akımının şiddeti, aşağıdaki formül ile hesaplanabilir:

I = Q / t

Burada,

  • I: Elektrik akımının şiddeti (A)
  • Q: Bir sürede geçen yük miktarı (C)
  • t: Süre (s)

Örneğin, bir iletkenden 10 saniyede 10 mC yük geçerse, bu iletkenden geçen elektrik akımının şiddeti 1 mA olur.

I = Q / t
= 10 mC / 10 s
= 1 mA

Potansiyel Fark

Potansiyel fark, iki nokta arasındaki elektriksel enerji farkıdır. Potansiyel fark, V harfi ile gösterilir ve birimi volttur (V).

Potansiyel fark, aşağıdaki formül ile hesaplanabilir:

V = W / q

Burada,

  • V: Potansiyel fark (V)
  • W: Bir noktadaki elektriksel enerji (J)
  • q: Yük miktarı (C)

Örneğin, iki nokta arasında 1 V potansiyel fark varsa, bu iki nokta arasındaki elektriksel enerji farkı 1 J’dir.

V = W / q
= 1 J / 1 C
= 1 V

Direnç

Direnç, elektrik akımının geçişine karşı gösterilen engeldir. Direnç, R harfi ile gösterilir ve birimi ohm’dur (Ω).

Direnç, aşağıdaki formül ile hesaplanabilir:

R = V / I

Burada,

  • R: Direnç (Ω)
  • V: Potansiyel fark (V)
  • I: Elektrik akımının şiddeti (A)

Örneğin, bir iletkenin iki ucu arasında 1 V potansiyel fark varsa ve bu iletkenden geçen elektrik akımının şiddeti 1 A ise, bu iletkenin direnci 1 Ω olur.

R = V / I
= 1 V / 1 A
= 1 Ω

Elektrik Akımı, Direnç ve Potansiyel Fark Arasındaki İlişki

Ohm kanunu, elektrik akımı, direnç ve potansiyel fark arasındaki ilişkiyi açıklar. Ohm kanununa göre, sabit sıcaklıkta, bir iletkende elektrik akımının şiddeti, iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkın doğru orantılı, direncinin ise ters orantılıdır.

Ohm kanunu aşağıdaki formül ile ifade edilir:

I = V / R

Bu formül, Ohm kanununun matematiksel ifadesidir. Ohm kanununun fiziksel anlamı ise şudur:

  • İletkenin iki ucu arasındaki potansiyel fark artarsa, elektrik akımının şiddeti de artar.
  • İletkenin direnci artarsa, elektrik akımının şiddeti azalır.

Örneğin, bir iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farkı iki katına çıkarırsak, elektrik akımının şiddeti de iki katına çıkar.

I = V / R
I_1 = V_1 / R
I_2 = V_2 / R
I_2 = 2 * I_1

Yine, bir iletkenin direncini iki katına çıkarırsak, elektrik akımının şiddeti yarıya iner.

Yayımlandı

kategorisi