10. Sınıf Tarih Konu Anlatımı
1. Ünite: Orta Çağda Dünya
Orta Çağ, M.S. 476 yılında Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla başlayıp, 1453 yılında İstanbul’un Fethi’yle sona eren yaklaşık 1000 yıllık bir dönemdir. Orta Çağ, tarihçiler tarafından genellikle karanlık ve gerileme dönemi olarak kabul edilir. Ancak, bu dönem aynı zamanda önemli gelişmelerin de yaşandığı bir dönem olmuştur.
Orta Çağ’ın başlangıcını belirleyen olay, M.S. 476 yılında Roma İmparatorluğu’nun Batı ve Doğu olmak üzere iki parçaya bölünmesi ve Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıdır. Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla birlikte Avrupa’da siyasi, ekonomik ve sosyal alanda büyük bir çöküş yaşanmıştır. Bu dönemde Avrupa’da feodal sistem yaygınlaşmıştır. Feodal sistemde, topraklar kral tarafından soylulara ve kiliseye verilirdi. Soylular, toprakları karşılığında krala asker ve vergi verirdi.
Orta Çağ’ın önemli özelliklerinden biri de dini baskının artmasıdır. Bu dönemde kilise, hem siyasi hem de dini alanda büyük bir güç kazanmıştır. Kilise, insanları kendi otoritesi altında tutabilmek için çeşitli baskılar uygulamıştır.
Orta Çağ’ın önemli gelişmelerinden biri de Rönesans’tır. Rönesans, 14. yüzyılda İtalya’da başlayan ve 17. yüzyıla kadar süren bir kültürel ve sanatsal harekettir. Rönesans, Orta Çağ’ın karanlık ve gerileme dönemi anlayışına karşı bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Rönesans, insan merkezli bir anlayışın hakim olduğu bir dönem olmuştur.
Orta Çağ’ın önemli olaylarından biri de Haçlı Seferleri’dir. Haçlı Seferleri, 1095 yılında Papa II. Urbanus’un çağrısıyla başlatılan ve 1270 yılına kadar süren bir dizi askeri seferdir. Haçlı Seferleri’nin amacı, Kudüs’ü Müslümanlardan geri almak ve Hristiyanlığı yaymaktı. Haçlı Seferleri, Orta Çağ’ın en önemli olaylarından biri olmuştur.
Orta Çağ’ın önemli olaylarından biri de İpek Yolu’nun öneminin artmasıdır. İpek Yolu, Çin’den Avrupa’ya uzanan ve önemli bir ticaret yolu olan bir yoldur. Orta Çağ’da İpek Yolu’nun önemi artmış ve bu yol üzerinden önemli bir ticaret hacmi gerçekleşmiştir.
Orta Çağ’ın önemli kültürel gelişmelerinden biri de mimarinin gelişmesidir. Orta Çağ’da kiliseler, kaleler ve saraylar gibi önemli mimari yapılar inşa edilmiştir.
Orta Çağ’ın önemli sanatsal gelişmelerinden biri de edebiyatta romanın ortaya çıkmasıdır. Orta Çağ’da roman, özellikle şövalye romanları şeklinde gelişmiştir.
Orta Çağ’ın önemli bilimsel gelişmelerinden biri de matbaanın icadıdır. Matbaanın icadı, bilgiyi yayma ve yayma konusunda önemli bir devrim olmuştur.
Orta Çağ, Avrupa’nın siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel ve sanatsal açıdan önemli gelişmelerin yaşandığı bir dönem olmuştur. Orta Çağ, Avrupa’nın modernleşme sürecine giden yolda önemli bir basamak olmuştur.
2. Ünite: Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı
Türkler, Orta Asya’da yaşayan bir halktır. Türkler, M.Ö. 2000’li yıllardan itibaren tarih sahnesinde yer almaya başlamıştır. Türkler, Orta Asya’da güçlü bir devlet olan Göktürk Devleti’ni kurmuştur. Göktürk Devleti, 7. yüzyılda Çin’in egemenliğine girmiştir.
**Göktürk Devleti’nin yıkılmasının ardından Orta Asya’da birçok Türk devleti kurulmuştur. Bu devletlerden bazıları şunlardır:
- Uygur Devleti
- Karahanlı Devleti
- Gazneli Devleti
- Selçuklu Devleti
Uygur Devleti, 8. yüzyılda kurulmuştur. Uygur Devleti, Türklerin ilk yazılı edebiyat dönemini başlatmıştır.
Karahanlı Devleti, 10. yüzyılda kurulmuştur. Karahanlı Devleti, Türklerin İslamiyet’i kabul ettiği ilk devlettir.
**Gazneli Devleti, 10. yüzyılda kurulmuştur. Gazneli Devleti, Hindistan’a seferler düzenlemiş ve önemli bir imparator