11. Sınıf Edebiyat Konu Anlatımı
1. Ünite: Edebiyat ve Toplum
Edebiyatın Tanımı ve Temel Unsurları
Edebiyat, bir toplumun duygularını, düşüncelerini, hayallerini ve yaşantılarını yansıtan, dil aracılığıyla oluşturulan sanatsal ve estetik değeri olan eserlerin bütünüdür. Edebiyat, toplumun aynasıdır ve yazıldığı dönemin kültürel, sosyal, siyasi ve ekonomik özelliklerini yansıtır.
Edebiyatın temel unsurları şunlardır:
- Konu: Eserin ele aldığı tema veya meseledir.
- Karakter: Eserdeki kişilerdir.
- Olay: Eserin merkezinde yer alan olay veya olaylar dizisidir.
- Mekan: Eserin geçtiği yerdir.
- Zaman: Eserin geçtiği zaman dilimidir.
- Dil ve üslup: Eserin yazıldığı dil ve üsluptur.
Edebiyat Akımları
Edebiyat akımları, edebiyatın içeriğiyle ilgili sistemli birtakım görüşler ve kurallar bütünüdür. Bir sanat görüşü, bir hareketin veya genel bir eğilimin edebiyat alanındaki yansımasıdır. Edebiyat akımını sadece edebiyat ile sınırlandırmamak gerekir. Felsefe, sanat, politika gibi diğer alanlarda da edebiyat akımlarının etkisini görmek mümkündür.
Edebiyat akımları ortaya çıkışları açısından çoğu zaman Batı’dan etkilenerek gelişmiştir. Ancak, her edebiyat akımı oluştuğu zamanın toplumsal, siyasi ve kültürel koşullarından etkilenerek kendine özgü bir karakter kazanmıştır.
Edebiyat Akımları ve Temsilcileri
- Klasik Edebiyat
Klasik edebiyat, 17. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan ve 18. yüzyılda tüm Avrupa’da yaygınlaşan bir edebiyat akımıdır. Klasik edebiyat, akıl ve dengeyi ön plana alan, kurallara bağlı bir edebiyat anlayışıdır.
Klasik edebiyatta öne çıkan konular şunlardır:
- Aşk: Klasik edebiyat, aşkı idealize eden bir edebiyat anlayışıdır.
- Vatanseverlik: Klasik edebiyat, yurtseverlik duygusunu ön plana çıkaran bir edebiyat anlayışıdır.
- Din: Klasik edebiyat, dini konuları da işleyen bir edebiyat anlayışıdır.
Klasik edebiyatın temsilcileri şunlardır:
- Dünya Edebiyatında: Racine, Molière, Corneille, La Fontaine
- Türk Edebiyatında: Nabi, Şeyh Galip, Nef’i
- Romantizm
Romantizm, 18. yüzyılın sonlarında Fransa’da ortaya çıkan ve 19. yüzyılda tüm Avrupa’da yaygınlaşan bir edebiyat akımıdır. Romantizm, duygu ve hayal gücünü ön plana alan, kurallardan bağımsız bir edebiyat anlayışıdır.
Romantik edebiyatta öne çıkan konular şunlardır:
- Aşk: Romantizm, aşkı gerçekçi bir şekilde işleyen bir edebiyat anlayışıdır.
- Doğallık: Romantizm, doğallığı ön plana çıkaran bir edebiyat anlayışıdır.
- Milletçilik: Romantizm, milletçilik duygusunu ön plana çıkaran bir edebiyat anlayışıdır.
Romantizmin temsilcileri şunlardır:
- Dünya Edebiyatında: Victor Hugo, Lord Byron, Alphonse de Lamartine, Johann Wolfgang von Goethe
- Türk Edebiyatında: Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Abdülhak Hamit Tarhan
- Realizm
Realizm, 19. yüzyılın ortalarında Fransa’da ortaya çıkan ve 19. yüzyılın sonlarında tüm Avrupa’da yaygınlaşan bir edebiyat akımıdır. Realizm, gerçekçiliği ön plana alan, nesnel bir edebiyat anlayışıdır.
Realist edebiyatta öne çıkan konular şunlardır:
- Sosyal sorunlar: Realizm, toplumsal sorunları işleyen bir edebiyat anlayışıdır.
- Tabiat: Realizm, tabiatı gerçekçi bir şekilde işleyen bir edebiyat anlayışıdır.
- Birey: Realizm, bireyi ve iç dünyasını işleyen bir edebiyat anlayışıdır.
Realizmin temsilcileri şunlardır:
- Dünya Edebiyatında: Honoré de Balzac, Gustave Flaubert, Émile Zola, Guy de Mau