15 Yıl Çalışana Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dışındaki nedenlerle sona ermesi halinde, işçiye işveren tarafından ödenen bir tazminattır. İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, iş sözleşmesi aşağıdaki hallerde sona erdiğinde işçi kıdem tazminatına hak kazanır:
- İşverenin işçiyi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle işten çıkarması,
- İşçinin kendi isteği ile işten ayrılması,
- İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshi,
- İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshi,
- İş sözleşmesinin sona ermesi halinde işçinin ölümü.
15 yıl çalışan bir işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için öncelikle iş sözleşmesinin yukarıda sayılan nedenlerden herhangi biriyle sona ermesi gerekir. İş sözleşmesinin sona ermesinin ardından işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için ise 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartını sağlaması gerekir.
15 Yıl Sigortalılık Süresi Şartı
15 yıl sigortalılık süresi şartı, işçinin ilk kez sigortalı olduğu tarih ile ilgilidir. 8 Eylül 1999 tarihinden önce ilk kez sigortalı olan bir işçi, 15 yıl sigortalılık süresini tamamlamışsa, 3600 gün prim ödeme şartını sağlasa bile kıdem tazminatına hak kazanır. 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk kez sigortalı olan bir işçi ise, 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamışsa, 4500 gün prim ödeme şartını sağlasa bile kıdem tazminatına hak kazanır.
3600 Gün Prim Ödeme Şartı
3600 gün prim ödeme şartı, işçinin çalıştığı süre boyunca ödemiş olduğu prim gün sayısına göre belirlenir. İşçi, 3600 gün prim ödeme şartını farklı işverenlerden çalışarak da tamamlayabilir. Örneğin, işçi 10 yıl boyunca farklı işverenlerden çalışarak 2400 gün prim ödemişse, daha sonra başka bir işverene 12 ay çalışarak 3600 gün prim ödeme şartını tamamlayabilir.
Kıdem Tazminatı Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücretinin en son 30 günlük brüt ücretine göre hesaplanır. Kıdem tazminatı aşağıdaki formülle hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (İşçinin brüt ücreti x 30) x İşçinin çalıştığı süre
Örneğin, işçinin son 30 günlük brüt ücreti 10.000 TL ise ve işçi 15 yıl çalışmışsa, işçinin kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (10.000 TL x 30) x 15 = 450.000 TL
Kıdem Tazminatı Ödeme Şekli
Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren 20 iş günü içinde ödenmesi gerekir. İşveren, bu süre içinde kıdem tazminatını ödemezse, işçiye her geçen gün için aylık ücreti tutarında gecikme tazminatı ödemek zorundadır.
15 Yıl Çalışan İşçinin Kıdem Tazminatı Alamadığı Durumlar
15 yıl çalışan bir işçinin kıdem tazminatı alamadığı bazı durumlar vardır. Bu durumlar şunlardır:
- İşçinin iş sözleşmesini işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle feshi,
- İşçinin iş sözleşmesini kasten ve kötü niyetle feshi,
- İşçinin iş sözleşmesini askerlik, doğum, hastalık gibi nedenlerle feshi,
- İşçinin iş sözleşmesini emeklilik nedeniyle feshi.
Bu durumlarda işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.
Sonuç
15 yıl çalışan bir işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için öncelikle iş sözleşmesinin yukarıda sayılan nedenlerden herhangi biriyle sona ermesi gerekir. İş sözleşmesinin sona ermesinin ardından işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için ise 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartını sağlaması gerekir.
İşçi bu şartları