2008 Sonrası Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesi ile bir işyerinde çalışmaya başlayan ve bu işyerinde en az bir yıl çalışan işçilerin, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, işveren tarafından ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin kıdem süresine ve brüt ücretine göre hesaplanır.
Kıdem tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız şekilde feshi halinde işçiye kıdem tazminatı ödenir. Ayrıca, iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshi halinde de işçi kıdem tazminatı alabilir.
Kıdem tazminatı, 2008 yılında yapılan bir düzenleme ile kademeli olarak artırılmıştır. Bu düzenlemeye göre, 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girenler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme gün sayısı koşulunu sağladıkları andan itibaren, emekli olmayı beklemeden kıdem tazminatını alabilirler.
9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe girenler, 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün prim ödeme gün sayısı koşulunu sağladıkları andan itibaren kıdem tazminatını alabilirler.
1 Mayıs 2008 tarihinden sonra işe girenler, 25 yıl sigortalılık süresi ve 5400 gün prim ödeme gün sayısı koşulunu sağladıkları andan itibaren kıdem tazminatını alabilirler.
2008 Sonrası Kıdem Tazminatı Şartları
2008 sonrası kıdem tazminatı şartları şu şekildedir:
- İş sözleşmesinin işveren tarafından haksız şekilde feshedilmesi
- İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi
- İşçinin 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girmiş olması ve 15 yıl sigortalılık süresi ile 3600 gün prim ödeme gün sayısını tamamlamış olması
- İşçinin 9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe girmiş olması ve 25 yıl sigortalılık süresi ile 4500 gün prim ödeme gün sayısını tamamlamış olması
- İşçinin 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra işe girmiş olması ve 25 yıl sigortalılık süresi ile 5400 gün prim ödeme gün sayısını tamamlamış olması
2008 Sonrası Kıdem Tazminatı Hesaplama
Kıdem tazminatı, işçinin kıdem süresine ve brüt ücretine göre hesaplanır. Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücretinin son 30 günlük brüt ücretinin 30 ile çarpılmasıyla hesaplanır.
Örneğin, brüt ücreti 5.000 TL olan bir işçinin 5 yıllık kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
5.000 TL * 30 * 5 = 75.000 TL
2008 Sonrası Kıdem Tazminatı Alınması
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçiye ödenir. İşçi, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 10 yıl içinde kıdem tazminatını talep edebilir.
İşçi, kıdem tazminatını alabilmek için işverene bir ihtarname göndermelidir. Bu ihtarnamede, işçinin iş sözleşmesinin sona erdiği, kıdem tazminatı talebi ve kıdem tazminatının ödenmesi için belirlenen süre belirtilmelidir.
İşveren, ihtarnamenin tebliğinden itibaren 30 gün içinde kıdem tazminatını ödemezse, işçi, işçilik alacakları için dava açabilir.
2008 Sonrası Kıdem Tazminatı Düzenlemesinin Değerlendirilmesi
2008 sonrası kıdem tazminatı düzenlemesi, işçilerin kıdem tazminatını daha geç almalarını sağlamıştır. Bu düzenleme, işçilerin emeklilik döneminde daha fazla birikim yapmalarına olanak tanımaktadır.
Ancak, bu düzenlemenin işçilerin iş güvencesini azalttığı da ileri sürülmektedir. İşverenler, işçilerin kıdem tazminatını ödemek zorunda kalmamak için işçileri daha kolay işten çıkarabilmektedir.
Sonuç
2008 sonrası kıdem tazminatı düzenlemesi, işçilerin kıdem tazminatını daha geç almalarını sağlamıştır.