4A Kıdem Tazminatı Hesaplama
4A, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamındaki 4/1-a statüsündeki sigortalılara ödenen kıdem tazminatının hesaplanmasında, şu temel unsurlar dikkate alınır:
- İşçiye ödenen brüt ücret: Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için, son 30 günlük brüt ücretine tekabül eder.
- İşçinin kıdem süresi: Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre hesaplanır.
- Kıdem tazminatı tavanı: Kıdem tazminatının üst sınırı, her yıl için SGK tarafından belirlenir.
Kıdem tazminatının hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin son 30 günlük brüt ücreti) x (İşçinin kıdem süresi)
Örneğin, 1.000 TL brüt ücret alan bir işçinin, 5 yıllık kıdemi varsa, kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (1.000 TL) x (5 yıl) = 5.000 TL
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin brüt ücretinin yanı sıra, yan hakları da dikkate alınabilir. Örneğin, işçiye yemek, ulaşım, ikramiye gibi yan haklar ödeniyorsa, bu haklar da kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınır.
Kıdem tazminatı, SGK tarafından ödenmez. Kıdem tazminatı, işçinin işvereninden talep edebildiği bir haktır. İşveren, işçinin kıdem tazminatını ödemediği takdirde, işçi bu tazminat için dava açabilir.
Kıdem tazminatının ödenme şekli ve süresi:
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrıldığı tarihten itibaren 2 ay içinde ödenmelidir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçiye geç ödeme zammı uygulanır.
Kıdem tazminatının vergilendirilmesi:
Kıdem tazminatı, gelir vergisine tabidir. Ancak, kıdem tazminatı tavanı kadar olan kısmı gelir vergisinden istisnadır. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı 23.489,83 TL’dir. Bu tutarın üzerindeki kıdem tazminatı gelir vergisine tabidir.
Kıdem tazminatının damga vergisilendirilmesi:
Kıdem tazminatı, damga vergisine tabidir. Kıdem tazminatının tamamı damga vergisine tabidir. 2023 yılı için damga vergisi oranı %0,759’dur.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkat edilmesi gereken hususlar:
- İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, işyerinde en az 1 yıl çalışmış olması gerekir.
- İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, iş sözleşmesinin işveren tarafından veya işçinin haklı nedenle feshi ile sona ermesi gerekir.
- İşveren, işçinin kıdem tazminatını ödemediği takdirde, işçi bu tazminat için dava açabilir.
4A Kıdem Tazminatı Hesaplama Araçları
Kıdem tazminatı hesaplamak için, internette pek çok ücretsiz araç mevcuttur. Bu araçlar, işçinin brüt ücreti, kıdem süresi ve yan haklarını girerek, kıdem tazminatının hesaplanmasını sağlar.
Kıdem tazminatı hesaplama araçlarının kullanılması, doğru hesaplama yapılmasını sağlar. Ancak, bu araçların kullanımının yanı sıra, kıdem tazminatı hesaplama konusunda uzman bir danışmandan da yardım alınması önerilir.