5. Sınıf Fen Bilimleri 2. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları PDF
- sınıf fen bilimleri dersinin 2. dönem 1. yazılı sınavı, öğrencilerin ders boyunca öğrendikleri konuları ne kadar kavradıklarını ölçmek için yapılmaktadır. Bu sınavda genellikle maddenin hal değişimi, maddenin ayırt edici özellikleri, ısı ve sıcaklık, ısı maddeyi etkiler gibi konular yer almaktadır.
Maddenin Hal Değişimi
Maddenin hal değişimi, maddenin bir halden diğer bir hale geçmesidir. Maddeler katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç farklı halde bulunurlar. Bu hallerin her birinin kendine özgü özellikleri vardır.
Katı Hal
Katı haldeki maddeler şekillerini koruyabilirler. Katı maddelerin hacimleri ve kütleleri sabittir. Katı maddelerin tanecikleri, birbirlerine oldukça yakındır ve hareketleri çok sınırlıdır.
Sıvı Hal
Sıvı haldeki maddeler şekillerini koruyamazlar. Sıvı maddelerin hacimleri sabittir, ancak kütleleri değişebilir. Sıvı maddelerin tanecikleri, katı maddelere göre daha uzaktır ve hareketleri daha serbesttir.
Gaz Hal
Gaz haldeki maddeler şekillerini ve hacimlerini koruyamazlar. Gaz maddelerin hacimleri ve kütleleri değişebilir. Gaz maddelerin tanecikleri, sıvı maddelere göre çok daha uzaktır ve hareketleri çok serbesttir.
Maddenin Hal Değişimi Türleri
Maddenin hal değişimi, erime, donma, buharlaşma, yoğunlaşma, süblimleşme ve kırağılaşma olmak üzere altı farklı şekilde gerçekleşebilir.
Erime
Katı bir maddenin sıcaklığının artması sonucunda sıvı hale geçmesine erime denir. Erime sırasında maddenin tanecikleri arasındaki çekim kuvvetleri zayıflar ve tanecikler arasındaki boşluklar artar.
Donma
Sıvı bir maddenin sıcaklığının azalması sonucunda katı hale geçmesine donma denir. Donma sırasında maddenin tanecikleri arasındaki çekim kuvvetleri artar ve tanecikler arasındaki boşluklar azalır.
Buharlaşma
Sıvı bir maddenin sıcaklığının artması sonucunda gaz hale geçmesine buharlaşma denir. Buharlaşma sırasında maddenin tanecikleri, sıvı yüzeyinden hızla ayrılırlar.
Yoğunlaşma
Gaz bir maddenin sıcaklığının azalması sonucunda sıvı hale geçmesine yoğunlaşma denir. Yoğunlaşma sırasında maddenin tanecikleri, gaz halinden sıvı hale geçerken birbirlerine daha yakınlaşırlar.
Süblimleşme
Katı bir maddenin sıcaklığının artması sonucunda doğrudan gaz hale geçmesine süblimleşme denir. Süblimleşme sırasında maddenin tanecikleri, katı haldeyken doğrudan gaz haline geçerler.
Kırağılaşma
Gaz bir maddenin sıcaklığının azalması sonucunda doğrudan katı hale geçmesine kırağılaşma denir. Kırağılaşma sırasında maddenin tanecikleri, gaz halindeyken doğrudan katı hale geçerler.
Maddenin Ayırt Edici Özellikleri
Maddelerin ayırt edici özellikleri, maddelerin birbirinden ayırt edilmesini sağlayan özelliklerdir. Maddelerin ayırt edici özellikleri şunlardır:
- Görünüm: Maddelerin dış görünüşleridir. Örneğin, su sıvı, demir katı ve hava gaz haldedir.
- Koku: Maddelerin kokularıdır. Örneğin, çiçekler güzel kokarken, küf kötü kokar.
- Tat: Maddelerin tatlarıdır. Örneğin, şeker tatlı, tuz tuzlu ve sirke ekşidir.
- Dokunma hissi: Maddelerin dokunulduğunda hissettirilen hissidir. Örneğin, su pürüzsüz, demir serttir ve hava yumuşaktır.
- Yanma özelliği: Maddelerin yanmaya karşı olan özellikleridir. Örneğin, benzin yanıcı bir maddedir, su ise yanıcı bir madde değildir.
- Çözünürlük: Maddelerin birbirleriyle karışma özelliğidir. Örneğin, şeker suda çözünür, yağ suda çözünmez.
- Mıknatısla çekilme özelliği: Maddelerin mıknatıs tarafından çekilme özelliğidir. Örneğin, demir mıknatısla çekilir, plastik mıknatısla çekilmez.
Isı ve Sıcaklık
Isı, maddenin sıcaklığını artıran enerjidir. Sıcaklık