5. Sınıf Fen Bilimleri Konu Anlatımı
1. Ünite: Güneş, Dünya ve Ay
Güneş Sistemi
Güneş, Dünya ve Ay’ın da içinde bulunduğu yıldızlar, gezegenler ve diğer gök cisimlerinden oluşan büyük bir sisteme Güneş Sistemi denir. Güneş Sistemi’nde 8 gezegen vardır. Bu gezegenler, Güneş’e yakınlık sırasına göre Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’dür.
[Image of Güneş Sistemi’ndeki gezegenler]
Güneş
Güneş, Güneş Sistemi’nin merkezinde bulunan, ısı ve ışık kaynağı olan bir yıldızdır. Güneş’in etrafında dönen gezegenler, Güneş’ten aldıkları ısı ve ışık sayesinde hayatlarını sürdürebilirler.
Dünya
Güneş Sistemi’ndeki üçüncü gezegen olan Dünya, yaşam barındıran tek gezegendir. Dünya’nın şekli bir küredir. Dünya’nın yüzeyi, kara ve sudan oluşur. Karaların oranı %29, suların oranı ise %71’dir.
Ay
Dünya’nın tek doğal uydusu olan Ay, Dünya’nın etrafında 27,3 günlük bir sürede döner. Ay’ın yüzeyi, çukur ve dağlarla kaplıdır. Ay’ın üzerinde atmosfer bulunmadığı için, hava ve su yoktur.
Güneş’in ve Dünya’nın Yapısı
Güneş, büyük bir gaz ve toz kümesidir. Güneş’in merkezinde, çok yüksek sıcaklıktaki bir çekirdek bulunur. Çekirdeğin çevresinde, daha soğuk olan bir tabakada, Güneş’in enerjisi üretilir. Bu tabakanın çevresinde, Güneş’in ışık ve ısısını yansıtan bir manto bulunur. Mantonun çevresinde ise Güneş’in dış katmanları olan fotosfer, kromosfer ve korona bulunur.
[Image of Güneş’in yapısı]
Dünya, üç katmandan oluşur:
- Katı dış kabuk: Dünya’nın en dış katmanı olan kabuk, kayalardan oluşur. Kabuk, Dünya’nın yüzeyini oluşturur.
- Sıvı dış manto: Kabuğun altında yer alan manto, sıvı bir yapıya sahiptir. Manto, Dünya’nın ısısını iletir.
- Katı iç çekirdek: Mantonun altında yer alan çekirdek, katı bir yapıya sahiptir. Çekirdek, Dünya’nın manyetik alanını oluşturur.
Güneş’in ve Dünya’nın Hareketleri
Güneş, kendi ekseni etrafında ve Samanyolu Galaksisi etrafında döner. Dünya, kendi ekseni etrafında ve Güneş etrafında döner.
**Güneş’in kendi ekseni etrafındaki dönme süresi 25 gündür. Güneş’in Samanyolu Galaksisi etrafındaki dönme süresi ise 250 milyon yıldır.
Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönme süresi 24 saattir. Dünya’nın Güneş etrafındaki dönme süresi ise 365 gün 6 saattir.
Güneş’in ve Dünya’nın Etkileşimleri
Güneş’in ısı ve ışığı, Dünya’nın yaşamını sürdürmesi için gereklidir. Güneş’in çekim gücü ise Dünya’yı Güneş’in etrafında dönmesini sağlar.
Dünya’nın atmosferi, Güneş’ten gelen zararlı ışınları engeller. Dünya’nın manyetik alanı ise Güneş’ten gelen yüklü parçacıkları Dünya’dan uzaklaştırır.
2. Ünite: Canlılar Dünyası
Canlılığın Temel Özellikleri
Canlılar, aşağıdaki temel özelliklere sahiptir:
- Büyüme ve gelişme: Canlılar, doğumdan sonra büyür ve gelişirler.
- Solunum: Canlılar, yaşamlarını sürdürmek için oksijen alırlar ve karbondioksit verirler.
- Üreme: Canlılar, kendi türlerini devam ettirmek için ürerler.
- Hareket: Canlılar, bulundukları ortamda hareket edebilirler.
- Uyanış: Canlılar, uyuyabilirler.
Canlılar, beslenme şekillerine göre üç gruba ayrılır:
- Ototroflar: Kendi besinlerini üreten canlılardır. Bitkiler, ototrof canlılara örnektir