5 Yıl Çalışan Ne Kadar Tazminat Alır?
Kıdem tazminatı, bir işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması ve iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız bir şekilde feshedilmesi halinde, işçiye işveren tarafından ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatının amacı, işçinin işsiz kalacağı süreçteki geçimini ve sosyal güvencesini sağlamaktır.
5 yıl çalışan bir işçinin alacağı kıdem tazminatı, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır. Örneğin, son brüt aylık ücreti 10.000 TL olan bir işçinin 5 yıl çalışmış olması halinde, alacağı kıdem tazminatı 150.000 TL olacaktır.
Ancak, kıdem tazminatı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Kıdem tazminatı hesaplamasında, işçinin son brüt ücreti esas alınır. Bu ücrete, işçinin ek ücretleri, primleri, sosyal yardımları vb. ödemeler dahildir.
- Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin iş sözleşmesinin feshi tarihindeki ücreti esas alınır.
- Kıdem tazminatı hesaplanırken, kıdem tazminatı tavanı dikkate alınır. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı 23.489,83 TL’dir. Bu tutarın üzerinde bir kıdem tazminatı ödenemez.
Örnek hesaplama:
İşçinin bilgileri:
- Adı: Mehmet
- Soyadı: Yılmaz
- Son brüt aylık ücreti: 10.000 TL
- İş sözleşmesinin feshi tarihi: 10.08.2023
Kıdem tazminatı hesaplaması:
Kıdem tazminatı = Çalışılan yıl sayısı x Son brüt ücret x 30 gün
Kıdem tazminatı = 5 x 10.000 TL x 30 gün
Kıdem tazminatı = 150.000 TL
Bu örnekte, Mehmet Yılmaz isimli işçinin 10.08.2023 tarihinde iş sözleşmesi feshedildiği takdirde, alacağı kıdem tazminatı 150.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatının ödenmesi:
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin feshi tarihinden itibaren en geç 20 iş günü içinde ödenmelidir. Bu süre içinde kıdem tazminatı ödenmezse, işçiye ayrıca yasal faiz ödenir.
Kıdem tazminatı, işçiye nakden ödenebileceği gibi, işçinin isteği halinde 5 yıla kadar eşit taksitlerle de ödenebilir.
Kıdem tazminatı alamayan işçinin hakları:
İşçi, iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde kıdem tazminatı alamadığında, yasal yollara başvurarak hak ettiği kıdem tazminatını alabilir. Bu durumda işçi, işverene karşı dava açabilir.
İşçi, kıdem tazminatı alamadığına dair ihbarname göndererek işvereni uyarabilir. Bu ihbarnamenin noter aracılığıyla gönderilmesi daha güvenlidir.
İşveren, ihbarnameye rağmen kıdem tazminatını ödemezse, işçi iş mahkemesinde dava açabilir. İş mahkemesi, işçinin kıdem tazminatını almasına karar verirse, işverene ödeme yapması için bir süre verir. İşveren bu süre içinde ödeme yapmazsa, işçinin talebi üzerine, icra yoluyla kıdem tazminatı tahsil edilebilir.
Kıdem tazminatına hak kazanan durumlar:
İşçi, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız bir şekilde feshedilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanır. Haksız fesih, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından aşağıdaki nedenlerle feshedilmesidir:
- İşçinin kasıtlı bir davranışı olmaksızın iş sözleşmesinin feshi
- İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı olmaksızın iş sözleşmesinin feshi
- İşçinin derhal fesih hakkı veren bir iş sözleşmesi ihlali olmaksızın iş sözleşmesinin feshi
İşçi, iş sözleşmesinin kendi isteğiyle feshetmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, işverenin işçiye kıdem tazminatı ödemesi