5 Yıllık Memur İstifa Ederse Tazminat Alabilir Mi?
5 yıllık memur istifa ederse tazminat alabilir mi sorusu, memuriyet hayatındaki en önemli sorulardan biridir. Bu soruya verilebilecek kısa cevap, “Hayır, 5 yıllık memur istifa ederse tazminat alamaz.” şeklindedir.
Kıdem tazminatı, işçinin işverene karşı olan haklarından biridir. İşçi, iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında, işçinin kıdemi, son brüt ücreti ve çalışma süresi esas alınır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 43. maddesine göre, memurun istifa etmesi halinde kıdem tazminatı ödenmez. Bu maddeye göre, memurun istifası, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi kapsamında değerlendirilmez. Bu nedenle, 5 yıllık memur istifa ederse tazminat alamaz.
Ancak, istifanın haklı bir nedene dayanması halinde memur kıdem tazminatına hak kazanabilir. Haklı neden, memurun istifasında ileri sürdüğü gerekçenin, kanun veya sözleşmede belirtilen bir haklı nedene dayanmasıdır.
657 sayılı Kanun’da sayılan haklı nedenler şunlardır:
- Memur, eşinin, kendisinin veya bakmakla yükümlü olduğu aile üyelerinden birinin, hastalığının veya engelliliğinin, tıp raporuyla belgelenmesi halinde, bir buçuk yıla kadar ücretsiz izin alabilir. Bu süre içinde memurun kıdemi devam eder ve bu süreler emeklilik yönünden değerlendirilir.
- Memur, eşinin veya kendisinden başka birinin hastalığının veya engelliliğinin, tıp raporuyla belgelenmesi halinde, üç ay ücretsiz izin alabilir. Bu süre içinde memurun kıdemi devam eder ve bu süreler emeklilik yönünden değerlendirilir.
- Memur, kendisinin veya aile üyelerinden birinin, öğrenim veya araştırma yapmak amacıyla üç aya kadar ücretsiz izin alabilir. Bu süre içinde memurun kıdemi devam eder ve bu süreler emeklilik yönünden değerlendirilir.
- Memur, eşinin veya kendisinin, yurt dışında geçici bir görev veya öğrenim nedeniyle yer değişikliği yapılması halinde, bu görev veya öğrenimin sona ermesine kadar, isteği üzerine ücretsiz izin alabilir. Bu süre içinde memurun kıdemi devam eder ve bu süreler emeklilik yönünden değerlendirilir.
- Memur, 1479 sayılı Kanuna göre malullük, vazife malullüğü veya emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanması halinde, isteği üzerine görevinden çekilebilir.
- Memur, kendi isteği ile başka bir kuruma naklen atanması halinde, bu atamanın kabul edilmesi üzerine görevinden çekilebilir.
- Memur, başka bir kuruma naklen atanması halinde, bu atamanın kabul edilmemesi üzerine görevinden çekilebilir.
Bu nedenlerden herhangi birinde istifa eden memur, kıdem tazminatına hak kazanır.
5 yıllık memurun istifası halinde tazminat alıp alamayacağının tespitinde, istifanın haklı bir nedene dayanıp dayanmadığı hususu önem arz eder. Bu hususun tespiti için, memurun istifa dilekçesi ve eklerinde yer alan gerekçeler, memurun görev yaptığı kurumun savunması ve varsa tanık ifadeleri değerlendirilir.
Yargıtay kararlarına göre, memurun istifasının haklı bir nedene dayanıp dayanmadığı hususunun, her somut olayda ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir.
Örneğin, memurun sağlık sorunları nedeniyle istifa etmesi halinde, bu istifanın haklı bir nedene dayanması muhtemeldir. Ancak, memurun başka bir kamu kurumunda çalışmak için istifa etmesi halinde, bu istifanın haklı bir nedene dayanması muhtemel değildir.
Sonuç olarak, 5 yıllık memur istifa ederse tazminat alıp alamayacağı, istifanın haklı bir nedene dayanıp dayanmadığına göre değişir. İstifanın haklı bir nedene dayanması halinde memur, kıdem tazminatına hak kazanır.