6. Sınıf Türkçe Konuları
- sınıf Türkçe konuları, öğrencilerin dil becerilerini geliştirmeye ve zenginleştirmeye yöneliktir. Bu konular, öğrencilerin dil bilgisi, söz bilgisi, okuma-anlama ve yazma becerilerini geliştirmeyi amaçlar.
Sözcük Bilgisi
- sınıf Türkçe konularına göre, sözcük bilgisi şu alt başlıkları içerir:
- Sözcükte anlam: Gerçek, mecaz, yan, terim, somut, soyut, eş, zıt, yakın, nitel, nicel, yansıma, ikileme, eş sesli sözcükler.
- Sözcükte yapı: Basit, türemiş, birleşik sözcükler.
Sözcük Bilgisi Konu Anlatımı
Sözcükte Anlam
Bir sözcüğün taşıdığı anlama “anlam” denir. Sözcüklerin anlamları, gerçek, mecaz, yan, terim, somut, soyut, eş, zıt, yakın, nitel, nicel, yansıma, ikileme ve eş sesli olarak sınıflandırılabilir.
- Gerçek anlam: Bir sözcüğün ilk anlamıdır. Sözlükte yer alan anlamıdır. Örneğin, “kalem” kelimesinin gerçek anlamı “yazmak için kullanılan araç”tır.
- Mecaz anlam: Bir sözcüğün gerçek anlamının dışında başka bir anlama gelmesidir. Örneğin, “kalem” kelimesinin “kalem gibi ince” anlamı mecaz anlamlıdır.
- Yan anlam: Bir sözcüğün gerçek anlamının yanında başka bir anlamı da olmasıdır. Örneğin, “kalem” kelimesinin “bilge kişi” anlamı yan anlamlıdır.
- Terim anlam: Bir bilim, sanat, meslek veya teknik dalıyla ilgili özel bir anlamı olan sözcüktür. Örneğin, “matematik” kelimesinin “sayıları ve şekilleri inceleyen bilim” anlamı terim anlamlıdır.
- Somut anlam: Duyu organlarımızla algılayabileceğimiz varlıkları karşılayan sözcüklerdir. Örneğin, “kalem”, “kitap”, “ağaç” gibi sözcükler somut anlamlıdır.
- Soyut anlam: Duyu organlarımızla algılayamayacağımız kavramları karşılayan sözcüklerdir. Örneğin, “umut”, “mutluluk”, “sevgi” gibi sözcükler soyut anlamlıdır.
- Eş anlamlı sözcükler: Anlamı aynı olan sözcüklerdir. Örneğin, “kalem” ve “dolmakalem” eş anlamlıdır.
- Zıt anlamlı sözcükler: Anlamları birbirinin karşıtı olan sözcüklerdir. Örneğin, “iyi” ve “kötü”, “karanlık” ve “aydınlık” zıt anlamlıdır.
- Yakın anlamlı sözcükler: Anlamları birbirine yakın olan sözcüklerdir. Örneğin, “kalem” ve “silgi”, “ev” ve “konut” yakın anlamlıdır.
- Nitel anlamlı sözcükler: Nitelikleri bildiren sözcüklerdir. Örneğin, “büyük”, “küçük”, “güzel”, “çirkin” gibi sözcükler nitel anlamlıdır.
- Nicel anlamlı sözcükler: Miktarları bildiren sözcüklerdir. Örneğin, “bir”, “iki”, “üç”, “dört” gibi sözcükler nicel anlamlıdır.
- Yansıma sözcükler: Doğada duyulan sesleri taklit eden sözcüklerdir. Örneğin, “vızır vızır”, “çat pat”, “kıs kıs” gibi sözcükler yansıma sözcüklerdir.
- İkilemeler: Anlamı güçlendirmek amacıyla aynı kelimenin, yakın anlamlı kelimelerin veya zıt anlamlı kelimelerin tekrarıyla oluşan sözcük grubudur. Örneğin, “ağır ağır”, “iri iri”, “eski püskü”, “çer çöp” gibi sözcükler ikilemelerdir.
- Eş sesli sözcükler: Yazılışı ve okunuşu aynı, anlamları farklı olan sözcüklerdir. Örneğin, “kalem” (yazmak için kullanılan araç) ve “kalem” (kalem ağacı) eş sesli sözcüklerdir.
Sözcükte Yapı
Sözcükler, yapılarına göre basit, türemiş ve birleşik olarak sınıflandırılabilir.
- Basit sözcükler: Bir kökten oluşan sözcüklerdir. Örneğin, “kalem”, “kitap”, “ağaç” gibi sözcükler basit sözcüklerdir.
- Türemiş sözcükler: Bir köke bir veya daha fazla ek getirilerek oluşturulan sözcüklerdir. Örneğin, “kalemci”, “kitaplık”, “ağaçlık” gibi sözcükler türemiş sözcüklerdir