8. Sınıf Basınç Konu Anlatımı
Basınç Nedir?
Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç denir. Basınç, kuvvet ve yüzeyin büyüklüğüne bağlıdır. Kuvvet arttıkça, basınç da artar. Yüzey alanı küçüldükçe, basınç da artar.
Basınç Birimleri
Basınç, Pascal (Pa) birimiyle ölçülür. 1 Pascal, 1 newton kuvvetin 1 metrekarelik bir yüzeye dik olarak etki etmesiyle oluşan basınçtır. Diğer basınç birimleri de şunlardır:
- 1 bar = 100.000 Pa
- 1 atmosfer (atm) = 101.325 Pa
- 1 kilopaskal (kPa) = 1000 Pa
Katı Basıncı
Katılar, bulundukları şekli koruma eğilimindedirler. Bu nedenle, katılar üzerine etki eden kuvvetler, katıların yüzeylerine basınç uygular. Katı basıncının etkisini günlük yaşamda birçok örnekte görebiliriz. Örneğin, bir kitap masaya koyduğumuzda, kitaptan masaya basınç uygulanır. Bu basınç, kitabın masaya oturmasını sağlar.
[Image of Bir kitabı masaya koymak]
Katı basıncı, katının sertliğine, kuvvetin büyüklüğüne ve yüzey alanına bağlıdır. Sertlik arttıkça, katı basıncı da artar. Kuvvet arttıkça, katı basıncı da artar. Yüzey alanı küçüldükçe, katı basıncı da artar.
Sıvı Basıncı
Sıvılar, bulundukları kabın şeklini alırlar. Bu nedenle, sıvılar üzerine etki eden kuvvetler, sıvıların yüzeylerine basınç uygular. Sıvı basıncının etkisini günlük yaşamda birçok örnekte görebiliriz. Örneğin, bir şişedeki suyun ağırlığı, şişenin dibine ve yanlarına basınç uygular. Bu basınç, suyun şişede kalmasını sağlar.
[Image of Bir şişedeki suyun şişenin dibine ve yanlarına basınç uygulaması]
Sıvı basıncı, sıvının yoğunluğuna, sıvının yüksekliğine ve sıvı yüzeyine dik olarak etki eden kuvvete bağlıdır. Yoğunluk arttıkça, sıvı basıncı da artar. Yükseklik arttıkça, sıvı basıncı da artar. Sıvı yüzeyine dik olarak etki eden kuvvet arttıkça, sıvı basıncı da artar.
Gaz Basıncı
Gazlar, bulundukları kabın şeklini alırlar ve sıkıştırılabilirler. Bu nedenle, gazlar üzerine etki eden kuvvetler, gazların yüzeylerine basınç uygular. Gaz basıncının etkisini günlük yaşamda birçok örnekte görebiliriz. Örneğin, bir balonu şişirdiğimizde, balonun içine hava basıyoruz. Bu hava, balonun yüzeyine basınç uygulayarak balonun şişmesini sağlar.
[Image of Bir balonu şişirmek]
Gaz basıncı, gazın yoğunluğuna, gazın basıncına ve gaz yüzeyine dik olarak etki eden kuvvete bağlıdır. Yoğunluk arttıkça, gaz basıncı da artar. Basınç arttıkça, gaz basıncı da artar. Gaz yüzeyine dik olarak etki eden kuvvet arttıkça, gaz basıncı da artar.
Basınçla İlgili Temel Prensipler
- Basınç, kuvvet ve yüzeyin büyüklüğüne bağlıdır. Kuvvet arttıkça, basınç da artar. Yüzey alanı küçüldükçe, basınç da artar.
- Katı basıncı, katının sertliğine, kuvvetin büyüklüğüne ve yüzey alanına bağlıdır. Sertlik arttıkça, katı basıncı da artar. Kuvvet arttıkça, katı basıncı da artar. Yüzey alanı küçüldükçe, katı basıncı da artar.
- Sıvı basıncı, sıvının yoğunluğuna, sıvının yüksekliğine ve sıvı yüzeyine dik olarak etki eden kuvvete bağlıdır. Yoğunluk arttıkça, sıvı basıncı da artar. Yükseklik arttıkça, sıvı basıncı da artar. Sıvı yüzeyine dik olarak etki eden kuvvet arttıkça, sıvı basıncı da artar.
- Gaz basıncı, gazın yoğunluğuna, gazın basıncına ve gaz yüzeyine dik olarak etki eden kuvvete bağlıdır. Yoğunluk arttıkça, gaz basıncı da artar.