8. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 2. Ünite: Paylaşma ve Yardımlaşma
İslam’ın Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem
İslam dini, paylaşmayı ve yardımlaşmayı her zaman önemsemiştir. Bu nedenle, paylaşma ve yardımlaşma, İslam’ın beş temel şartından biri olan zekâtın da temelini oluşturur.
İslam’a göre, insanlar yaratılıştan kardeştir. Bu kardeşlik, sadece kan bağıyla değil, aynı inancı paylaşmayla da pekiştirilir. Bu nedenle, Müslümanların birbirlerine yardım etmesi, onlara destek olması ve onları sıkıntıdan kurtarması gerekir.
İslam’da paylaşma ve yardımlaşmanın önemini gösteren birçok ayet ve hadis bulunmaktadır. Örneğin, Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurulur:
“Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin. Allah’a karşı takva sahibi olun ki lütuf ve rahmete nail olasınız.” (Hucurat suresi, 10. ayet)
“Mallarınızın gerçek sahipleri fakirlerdir. Onları arayın ve onlara verin. Sizi ne kötülükle karşılasalar da, onlara güzellikle karşılık verin. Çünkü Allah, güzel davrananları sever.” (Bakara suresi, 273. ayet)
Hz. Muhammed (s.a.v.) de paylaşma ve yardımlaşmanın önemini vurgulamıştır. Örneğin, şöyle buyurmuştur:
“Sadaka, fakirlik ve kötülüğü giderir, günahları örter ve ömrü uzatır.” (Tirmizi, Zekat, 19)
“Bir Müslüman, kardeşinin ihtiyacını gidermek için elinden geleni yaparsa, Allah da onun ihtiyacını giderir.” (Tirmizi, Birr, 22)
Zekât ve Sadaka
Zekât, İslam’ın beş temel şartından biridir. Zekât, temel ihtiyaçları dışındaki malların belirli bir miktarının, ihtiyaç sahiplerine verilmesidir. Zekât, zenginliğin Allah’ın emaneti olduğu ve bu emaneti ihtiyaç sahiplerine ulaştırmanın önemli bir ibadet olduğu bilinciyle verilir.
Zekâtın verileceği kişiler, Kur’an-ı Kerim’de şöyle belirlenmiştir:
“Zekâtlar, Allah’tan bir farz olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslâm’a ısındırılacak olanlar, köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış yolcular içindir. Allah, hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Tevbe suresi, 60. ayet)
Zekâtın verileceği mallar, Kur’an-ı Kerim’de şu şekilde belirlenmiştir:
“Altın, gümüş, ticaret malları, hayvan, toprak ürünleri, madenler ve servet.”
Zekâtın miktarı, malın cinsine ve miktarına göre değişir. Zekât hesaplama yöntemini öğrenmek için Diyanet İşleri Başkanlığı’nın internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Sadaka, zekât dışında yapılan her türlü yardımdır. Sadaka, gönüllü bir ibadettir. Sadaka vermek, Allah’ın hoşnutluğunu kazanmanın ve sevap kazanmanın bir yoludur.
Zekât ve sadakanın bireysel ve toplumsal birçok faydası vardır. Zekât ve sadaka,
- Fakirlerin ihtiyaçlarını karşılar,
- Toplumda birlik ve beraberliği güçlendirir,
- Sosyal adaleti sağlar,
- Suçu ve şiddeti azaltır,
- Toplumsal huzuru ve refahı artırır.
Hz. Muhammed (s.a.v.)’in Paylaşma ve Yardımlaşmaya Verdiği Önem
Hz. Muhammed (s.a.v.), paylaşma ve yardımlaşmaya büyük önem vermiştir. Kendisi, ihtiyaç sahiplerine yardım etmeyi ve onların sıkıntılarını gidermeyi her zaman öncelikli olarak görmüştür.
Hz. Muhammed (s.a.v.), paylaşma ve yardımlaşmanın önemini şu hadislerinde vurgulamıştır:
“Allah, sizden, mallarınızın en hayırlısını, en temizini ve en güzelini sadaka olarak vermenizi ister.” (Müslim, Zekat, 1)
“Sadaka, ateşi söndürür.” (Tirmizi, Birr, 22)
Hz. Muhammed (s.a.v.), kendi malıyla