9. Sınıf Kimya 1. Ünite: Kimya Bilimi
1.1. Simyadan Kimyaya
İnsanlar, maddeyi ve özelliklerini anlama çabası içinde uzun bir tarihe sahiptir. Eski çağlarda, bu çaba simya adı verilen bir disiplin altında yürütülmüştür. Simyacılar, maddeyi dönüştürme ve değerli metaller elde etme hayaliyle uğraşmışlardır. Ancak, simya bir bilim değildi. Simyacıların çalışmaları, bilimsel yönteme dayanmıyordu ve genellikle yanlış sonuçlara yol açıyordu.
- yüzyılda, Robert Boyle, Antoine Lavoisier ve diğer bilim insanları, kimyayı bir bilim haline getirmeye başladılar. Bu bilim insanları, bilimsel yöntemi kullanarak maddeyi ve özelliklerini incelemeye başladılar. Bu çalışmalar sonucunda, kimya bilimi gelişti ve günümüzde ulaştığımız noktaya geldi.
1.2. Kimya Disiplinleri ve Kimyacıların Çalışma Alanları
Kimya, çok geniş bir bilim dalıdır. Kimyacılar, maddenin özelliklerini, yapısını ve tepkimelerini inceleyen bilim insanlarıdır. Kimyacılar, çalışmalarını farklı disiplinler altında yürütürler.
- Analiz kimyası: Maddenin kimyasal bileşimini ve yapısını inceleyen kimya disiplinidir.
- Organik kimya: Karbon içeren bileşikleri inceleyen kimya disiplinidir.
- Anorganik kimya: Karbon içermeyen bileşikleri inceleyen kimya disiplinidir.
- Fizikokimya: Maddelerin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin etkileşimini inceleyen kimya disiplinidir.
- Biyokimya: Canlıların yapısını ve işlevlerini inceleyen kimya disiplinidir.
- Endüstriyel kimya: Sanayide kullanılan kimyasalların üretimi ve kullanımıyla ilgili olan kimya disiplinidir.
Kimyacılar, çalışmalarını farklı alanlarda da yürütürler.
- Üretim: Kimyacılar, endüstride kullanılan kimyasalların üretiminde görev alırlar.
- Araştırma: Kimyacılar, yeni kimyasallar ve malzemelerin geliştirilmesi için araştırmalar yaparlar.
- Eğitim: Kimyacılar, üniversitelerde ve diğer eğitim kurumlarında kimya eğitimi verirler.
- Danışmanlık: Kimyacılar, sanayi ve diğer kurumlara kimyasal konularda danışmanlık hizmeti verirler.
1.3. Madde ve Özellikleri
Madde, uzayda yer kaplayan ve kütleye sahip olan her şeydir. Maddeler, atomlardan ve moleküllerden oluşur. Atomlar, maddenin en küçük yapı taşlarıdır. Moleküller ise birden fazla atomun bir araya gelmesiyle oluşan yapılardur.
Maddelerin özellikleri, atomlarının ve moleküllerinin yapısına ve özelliklerine bağlıdır. Maddelerin özellikleri, fiziksel ve kimyasal olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
Fiziksel özellikler: Maddenin yapısında veya kimyasal yapısında değişiklik olmadan gözlemlenebilen özelliklerdir. Örneğin, maddenin rengi, şekli, kokusu, erime noktası, kaynama noktası, yoğunluğu, sertliği, iletkenliği, saydamlığı gibi özellikler fiziksel özelliklerdir.
Kimyasal özellikler: Maddenin yapısında veya kimyasal yapısında değişiklik meydana getirerek gözlemlenebilen özelliklerdir. Örneğin, maddenin yanıcılığı, asitlik-bazlık özelliği, reaktivite gibi özellikler kimyasal özelliklerdir.
1.4. Maddelerin Sınıflandırılması
Maddelerin sınıflandırılması, özelliklerine göre yapılır. Maddeler, fiziksel hallerine göre katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç gruba ayrılır.
- Katı maddeler: Sabit bir şekli ve hacmi olan maddelerdir. Örneğin, demir, tahta, cam, taş gibi maddeler katı maddelerdir.
- Sıvı maddeler: Belli bir şekli olmayan, ancak belirli bir hacmi olan maddelerdir. Örneğin, su, süt, yağ, alkol gibi maddeler sıvı maddelerdir.
- Gaz maddeler: Sabit bir şekli ve hacmi olmayan maddelerdir. Örneğin, hava, su buharı, karbondioksit gibi maddeler gaz maddelerdir.
Maddelerin sınıflandırılması, kimyasal özelliklerine göre de yapılabilir. Maddeler, kimyasal özelliklerine göre element, bileşik ve karışım olmak üzere üç gruba ayrılır.
- Elementler: Yalnızca tek bir tür atomdan oluşan maddelerdir. Örneğin, altın, gümüş, oksijen, hidrojen gibi maddeler elementlerdir.
- Bileşikler: Birden fazla tür atomdan oluşan maddelerdir. Örneğin, su (H2O), tuz (NaCl), şeker (C6H