Kabızlık için evde ne yapılır?
Kabızlık, bağırsakların normalden daha az sıklıkta çalışması veya dışkının sert ve kuru olması durumudur. Yetişkinlerde haftada üç defadan az, çocuklarda ise iki günden az dışkılama kabızlık olarak kabul edilir.
Kabızlık, geçici veya kalıcı olabilir. Geçici kabızlık, genellikle beslenme alışkanlıkları, yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaç kullanımı gibi nedenlerden kaynaklanır. Kalıcı kabızlık ise daha ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.
Kabızlığın en yaygın belirtileri şunlardır:
- Haftada üç defadan az dışkılama
- Dışkının sert ve kuru olması
- Dışkılama sırasında ağrı veya zorlanma
- Karın ağrısı veya şişkinliği
Kabızlık için evde uygulanabilecek bazı yöntemler şunlardır:
Lifli ve posalı sebze, meyve, bakliyat ve tahıllar tüketmek
Lif, dışkının yumuşamasına ve bağırsak hareketlerini düzenlemesine yardımcı olur. Günlük lif ihtiyacı yetişkinler için 25-30 gramdır. Bu miktarı karşılamak için bol miktarda sebze, meyve, bakliyat ve tahıl tüketmek gerekir.
Lifli sebzeler arasında lahana, ıspanak, brokoli, havuç, kabak, patlıcan, domates, salatalık gibi sebzeler bulunur. Lifli meyveler arasında elma, armut, muz, erik, kayısı, kuru üzüm, incir gibi meyveler bulunur. Lifli bakliyatlar arasında fasulye, mercimek, nohut, barbunya gibi bakliyatlar bulunur. Lifli tahıllar arasında yulaf, kepekli ekmek, kepekli makarna, esmer pirinç gibi tahıllar bulunur.
Bol su içmek
Su, dışkının yumuşamasına ve bağırsak hareketlerini düzenlemesine yardımcı olur. Günde en az 2 litre su içmek gerekir. Suyun yanı sıra bitki çayları da kabızlığa iyi gelebilir. Özellikle rezene, papatya ve ıhlamur çayı kabızlığı gidermeye yardımcı olur.
Düzenli egzersiz yapmak
Düzenli egzersiz yapmak, bağırsak hareketlerini hızlandırarak kabızlığın giderilmesine yardımcı olur. Haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik aktivite yapmak gerekir. Aerobik aktiviteler arasında yürüyüş, koşu, bisiklet, yüzme gibi aktiviteler bulunur.
Laksatifler kullanmak
Laksatifler, bağırsak hareketlerini hızlandırarak dışkının atılmasını kolaylaştırır. Laksatifler, kısa süreli kullanım için uygundur. Uzun süreli kullanımda bağırsak hareketlerini düzenleme yeteneğini kaybetme riski vardır.
Diğer yöntemler
Kabızlığı gidermek için uygulanabilecek diğer yöntemler şunlardır:
- Sabahları aç karnına limonlu su içmek
- Yoga ve meditasyon yapmak
- Düzenli olarak masaj yaptırmak
Kabızlık için evde uygulanabilecek yöntemler, çoğu durumda kabızlığın giderilmesine yardımcı olur. Ancak, kabızlık 1 haftadan uzun sürerse veya şiddetliyse, doktora başvurmak gerekir.
Kabızlığın nedenleri
Kabızlığın nedenleri şunlardır:
- Yetersiz lif tüketimi
- Yetersiz su tüketimi
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Stres
- Bazı ilaçlar (örneğin, ağrı kesiciler, antidepresanlar, tansiyon ilaçları)
- Bazı sağlık sorunları (örneğin, tiroid sorunları, kalın bağırsak kanseri)
Kabızlığın risk faktörleri
Kabızlığın risk faktörleri şunlardır:
- Yaşlılık
- Hamilelik
- Emzirme
- Bazı hastalıklar (örneğin, Parkinson hastalığı, multiple skleroz)
- Bazı ameliyatlar (örneğin, kolonoskopi, mide ameliyatı)
- Bazı yaşam tarzı faktörleri (örneğin, uzun süreli oturmak, az su içmek)
Kabızlığın önlenmesi
Kabızlığı önlemek için aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:
- Bol miktarda lif içeren sebze, meyve, bakliyat ve tahıl tüketin.
- Günde en az 2 litre su için.
- Haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik aktivite yapın.
- Stresle başa çıkma yolları bulun.
- Doktorunuzun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanın.