Yerleşme yerlerinin doğal yapısı ile ilgilenen bilim dalı yerleşme coğrafyasıdır. Yerleşme coğrafyası, mesken ve yerleşim birimlerinin doğal ve beşeri çevre ile ilgisini araştırır. Yerleşmelerin oluşumu, gelişimi, kökenleri, geçirdiği değişimleri, fonksiyonlarını ve dağılışlarını inceleyen Beşeri coğrafya dalıdır.
Yerleşim coğrafyası, yerleşmelerin beşeri ve doğal çevre ile olan karşılıklı ilişkilerini inceler. Yerleşmeler, beşeri faaliyetlerin yoğunlaştığı ve doğal çevrenin şekillendirdiği alanlar olarak tanımlanabilir. Bu nedenle, yerleşme coğrafyası, yerleşmelerin oluşumunda ve gelişiminde rol oynayan doğal faktörleri (iklim, topografya, toprak, bitki örtüsü, su kaynakları vb.) ve beşeri faktörleri (ekonomik, sosyal, kültürel vb.) birlikte ele alır.
Yerleşim coğrafyası, yerleşmelerin doğal ve beşeri çevre ile olan ilişkilerini inceleyerek, yerleşmelerin planlanmasında, yönetilmesinde ve korunmasında önemli bilgiler sağlar.
Yerleşim coğrafyasının başlıca çalışma alanları şunlardır:
- Yerleşmelerin oluşumu ve gelişimi: Yerleşmelerin nasıl oluştuğu, nasıl geliştiği ve geçirdiği değişimler, yerleşme coğrafyasının temel çalışma alanlarından biridir. Yerleşmelerin oluşumunda ve gelişiminde rol oynayan doğal faktörler (iklim, topografya, toprak, bitki örtüsü, su kaynakları vb.) ve beşeri faktörler (ekonomik, sosyal, kültürel vb.) incelenir.
[Image of Yerleşmelerin oluşumu ve gelişimi] - Yerleşmelerin dağılımı: Yerleşmelerin dünya üzerinde nasıl dağıldığı, yerleşmelerin yoğunlaştığı ve seyrekleştiği alanlar, yerleşme coğrafyasının ilgi alanlarından biridir. Yerleşmelerin dağılımında rol oynayan doğal faktörler (iklim, topografya, toprak, bitki örtüsü, su kaynakları vb.) ve beşeri faktörler (ekonomik, sosyal, kültürel vb.) incelenir.
[Image of Yerleşmelerin dağılımı] - Yerleşmelerin fonksiyonları: Yerleşmelerin hangi işlevleri yerine getirdiği, yerleşmelerin sınıflandırılması, yerleşmelerin fonksiyonel ilişkilerinin incelenmesi, yerleşme coğrafyasının çalışma alanlarından biridir. Yerleşmelerin fonksiyonlarında rol oynayan doğal faktörler (iklim, topografya, toprak, bitki örtüsü, su kaynakları vb.) ve beşeri faktörler (ekonomik, sosyal, kültürel vb.) incelenir.
[Image of Yerleşmelerin fonksiyonları] - Yerleşmelerin planlanması ve yönetimi: Yerleşmelerin sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde gelişmesi için planlanması ve yönetilmesi gerekir. Yerleşme coğrafyası, yerleşmelerin planlanması ve yönetiminde önemli bilgiler sağlar.
[Image of Yerleşmelerin planlanması ve yönetimi]
Yerleşim coğrafyası, aşağıdaki alt disiplinlere ayrılabilir:
- Siyasi coğrafya: Yerleşmelerin siyasi sistemler ile olan ilişkisini inceleyen alt disiplindir.
[Image of Siyasi coğrafya] - Ekonomik coğrafya: Yerleşmelerin ekonomik sistemler ile olan ilişkisini inceleyen alt disiplindir.
[Image of Ekonomik coğrafya] - Sosyal coğrafya: Yerleşmelerin sosyal sistemler ile olan ilişkisini inceleyen alt disiplindir.
[Image of Sosyal coğrafya] - Kültürel coğrafya: Yerleşmelerin kültürel sistemler ile olan ilişkisini inceleyen alt disiplindir.
[Image of Kültürel coğrafya] - Ulaşım coğrafyası: Yerleşmelerin ulaşım sistemleri ile olan ilişkisini inceleyen alt disiplindir.
[Image of Ulaşım coğrafyası] - İletişim coğrafyası: Yerleşmelerin iletişim sistemleri ile olan ilişkisini inceleyen alt disiplindir.
[Image of İletişim coğrafyası]
Yerleşim coğrafyası, günümüzde hızla gelişen ve önemi giderek artan bir bilim dalıdır. Yerleşmelerin doğal ve beşeri çevre ile olan ilişkilerini inceleyerek, yerleşmelerin planlanmasında, yönetilmesinde ve korunmasında önemli bilgiler sağlar.