Evde Bakım Hizmeti Yönetmeliği
Evde bakım hizmeti, hasta veya engelli bireylerin, sağlık ve sosyal hizmetler kapsamında, ev ortamında verilen bakım hizmetlerini kapsayan bir hizmet türüdür. Bu hizmet, bireylerin yaşamlarını bağımsız ve güvenli bir şekilde sürdürmelerini, sosyal hayata katılımlarını ve yaşam kalitelerini artırmayı amaçlamaktadır.
Türkiye’de evde bakım hizmeti, Evde Sağlık Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik ve Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik ile düzenlenmektedir.
Evde Sağlık Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik, 80 yaş ve üzeri kişilere, kronik hastalığı olan kişilere, bakıma muhtaç kişilere ve yatağa bağımlı kişilere evde sağlık hizmeti verilmesini düzenlemektedir. Bu hizmetler, hemşirelik hizmetleri, fizyoterapi hizmetleri, sosyal hizmetler ve diğer sağlık hizmetleri olarak gruplandırılmaktadır.
Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik ise, ağır engelli ve bakıma muhtaç engellilerin tespiti ve evde bakım hizmetlerinden yararlanmaları ile ilgili hükümleri içermektedir. Bu yönetmeliğe göre, evde bakım hizmetlerinden yararlanmak için, bireylerin hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olması gerekmektedir.
Evde bakım hizmetlerinin temel amaçları şunlardır:
- Hasta veya engelli bireylerin yaşamlarını bağımsız ve güvenli bir şekilde sürdürmelerini sağlamak
- Sosyal hayata katılımlarını ve yaşam kalitelerini artırmak
- Aile üyelerinin üzerindeki bakım yükünü hafifletmek
- Sağlık ve sosyal hizmetlerin etkin ve verimli bir şekilde sunulmasını sağlamak
Evde bakım hizmetleri, aşağıdaki temel hizmetleri kapsamaktadır:
- Temel bakım hizmetleri: Yıkama, giyinme, beslenme, tuvalet, banyo, vb.
- Tıbbi bakım hizmetleri: İlaç verme, yara bakımı, pansuman, vb.
- Fiziksel bakım hizmetleri: Fizik tedavi, egzersiz, vb.
- Sosyal hizmetler: Psikolojik destek, sosyal uyum, vb.
Evde bakım hizmetleri, aşağıdaki şekillerde sunulabilmektedir:
- Kamu kurumları tarafından: Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve yerel yönetimler tarafından evde bakım hizmetleri sunulmaktadır.
- Özel kuruluşlar tarafından: Özel sağlık kuruluşları, özel bakım merkezleri ve sosyal yardım kuruluşları tarafından evde bakım hizmetleri sunulabilmektedir.
- Aile bireyleri tarafından: Aile bireyleri tarafından da evde bakım hizmetleri verilebilmektedir.
Evde bakım hizmetlerinden yararlanmak için, bireylerin aşağıdaki şartları taşıması gerekmektedir:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- 18 yaşını doldurmuş olmak
- Tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından, bakıma muhtaç olduğuna karar verilmiş olmak
- Hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olması
Evde bakım hizmetlerinden yararlanmak için, aşağıdaki belgeler gereklidir:
- Kimlik fotokopisi
- İkametgah belgesi
- Engelli sağlık kurulu raporu
- Gelir durumunu gösteren belgeler
Evde bakım hizmetleri, aşağıdaki şekilde yürütülmektedir:
- Bakıma muhtaç bireyin sağlık ve sosyal durumunu değerlendirmek için, bir sosyal inceleme raporu hazırlanır.
- Sosyal inceleme raporunda, bakıma muhtaç bireyin evde bakım hizmetlerinden yararlanması uygun bulunursa, evde bakım hizmetleri planlanır.
- Evde bakım hizmetleri, planlanan şekilde, sağlık personeli, sosyal hizmet personeli ve aile üyeleri tarafından yürütülür.
Evde bakım hizmetlerinin maliyeti, aşağıdaki unsurlardan oluşmaktadır:
- Personel giderleri
- Araç ve gereç giderleri
- İlaç ve malzeme giderleri
- Diğer giderler
Evde bakım hizmetleri, Türkiye’de giderek yaygınlaşan bir hizmet türüdür. Bu hizmetler, hasta veya engelli bireylerin yaşam kalitelerini artırma ve aile üyelerinin üzerindeki bakım yükünü hafifletme açısından önemli bir rol oynamaktadır.
Evde bakım hizmetlerinin geliştirilmesi için, aşağıdaki öneriler yapılabilir:
- Evde bakım hizmetlerinin kapsamı ve kalitesi artırılmalıdır.
- Evde bakım hizmetlerinden yararlanma şartları daha esnek hale getirilmelidir.
- Evde bakım hizmetlerinin maliyetleri düşürülmelidir.
- Evde bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması için kamuoyu bilinci artırılmalıdır.
Evde bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması, toplum sağlığı açısından önemli bir kazanım olacaktır. Bu hizmetler, hasta veya engelli bireylerin yaşam kalitelerini artıracak ve aile üyelerinin üzerindeki bakım yükünü hafifletecektir.