Makat Çatlağı Nedir?
Makat çatlağı, anüs ve rektumun iç yüzeyindeki cildin yırtılması veya çatlaması olarak tanımlanır. Bu yırtılma, genellikle makat kanalının çıkışında, dışkılama sırasında meydana gelir. Makat çatlağı, ağrılı ve rahatsız edici bir durumdur ve günlük aktiviteleri zorlaştırabilir.
Makat Çatlağının Nedenleri
Makat çatlağının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörler riski artırabilir:
- Kabızlık: Kabızlık, sert ve kuru dışkılara neden olarak makat kanalının yırtılmasına yol açabilir.
- İshal: İshal, dışkının çok sıvı olması nedeniyle makat kanalına zarar verebilir.
- Doğum: Doğum sırasında zorlanma, makat kanalının yırtılmasına neden olabilir.
- Anorektal hastalıklar: Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve anal fissür gibi bazı anorektal hastalıklar, makat çatlağına yol açabilir.
- Cinsel ilişki: Anal seks, makat kanalına zarar verebilir ve makat çatlağına neden olabilir.
Makat Çatlağının Belirtileri
Makat çatlağının en yaygın belirtileri şunlardır:
- Makatta şiddetli ağrı, özellikle dışkılama sırasında
- Makatta kanama, genellikle dışkılama sırasında
- Makatta kaşıntı
- Makatta şişlik ve kızarıklık
Makat Çatlağı Nasıl Geçer?
Makat çatlağının tedavisi, çatlağın şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda, evde uygulanan tedaviler genellikle yeterlidir.
Evde Uygulanabilecek Tedaviler
- Lifli bir diyet ve bol sıvı tüketimi: Lifli gıdalar, dışkının yumuşamasını ve kolay geçmesini sağlar. Bu da makat kanalına zarar gelmesini önler. Bol sıvı tüketimi de dışkının yumuşamasına yardımcı olur.
- Sıcak oturma banyosu: Sıcak oturma banyosu, makat bölgesini rahatlatır ve ağrıyı azaltır. Günde birkaç kez 15-20 dakika boyunca sıcak oturma banyosu yapmak faydalı olabilir.
- Topikal kremler ve merhemler: Reçetesiz olarak satılan bazı kremler ve merhemler, makat kanalının iyileşmesini hızlandırabilir. Bu kremler ve merhemler, ağrıyı azaltmaya ve şişliği ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur.
Doktora Gitmeniz Gerektiğinde
Aşağıdaki durumlarda doktorunuza görünmeniz gerekir:
- Şiddetli ağrınız varsa
- Makatta kanamanız oluyorsa
- Makatta kaşıntı veya şişlik varsa
- Çatlak bir haftadan fazla geçmiyorsa
Cerrahi Tedavi
Evde uygulanan tedaviler işe yaramazsa, doktorunuz cerrahi tedavi önerebilir. Cerrahi tedavi, makat kanalındaki yırtığın onarılmasını içerir. Cerrahi tedavi, genellikle lokal anestezi altında yapılır ve yaklaşık 30 dakika sürer.
Makat Çatlağı Nasıl Önlenir?
Makat çatlağının önlenmesi için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:
- Lifli bir diyet ve bol sıvı tüketimi yapın.
- Kabızlıktan kaçının.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Tuvalette fazla zaman geçirmeyin.
- Tuvalete oturduktan sonra ıkınmayın.
Sonuç olarak, makat çatlağı, makat kanalındaki yırtılma veya çatlama olarak tanımlanan bir durumdur. Makat çatlağı, ağrılı ve rahatsız edici bir durumdur ve günlük aktiviteleri zorlaştırabilir. Hafif vakalarda, evde uygulanan tedaviler genellikle yeterlidir. Ancak, şiddetli vakalarda veya evde uygulanan tedavilerin işe yaramadığı durumlarda, doktorunuz cerrahi tedavi önerebilir. Makat çatlağını önlemek için lifli bir diyet ve bol sıvı tüketimi yapın, kabızlıktan kaçının, düzenli egzersiz yapın ve tuvalette fazla zaman geçirmeyin.