Periyodik Tablo
Periyodik tablo, elementleri özelliklerine göre sınıflandıran bir tablodur. Bu tabloda elementler, atom numaralarına göre sıralanır. Atom numarası, bir elementin çekirdeğinde bulunan proton sayısını ifade eder.
Periyodik tablo, elementlerin özelliklerini tahmin etmede ve kimyasal reaksiyonları anlamamızda bize yardımcı olur. Bu nedenle kimya alanında önemli bir araçtır.
Periyodik Tablonun Tarihçesi
Periyodik tablonun gelişimi, 19. yüzyılda başladı. 1864 yılında John Newlands, elementleri atom ağırlıklarına göre sıraladığında, benzer özelliklerin tekrar ettiğini fark etti. Bu gözleme dayanarak, Newlands, elementlerin özelliklerinin periyodik olarak tekrar ettiğini öne sürdü. Bu gözleme “oktav kuralı” adı verildi.
1869 yılında Dmitri Mendeleyev ve Lothar Meyer, bağımsız olarak elementleri atom ağırlıklarına göre sıralayan tablolar yayınladılar. Mendeleyev’in tablosu, Newlands’ın tablosundan daha başarılıydı. Mendeleyev, tablosunda boş yerler bırakarak, henüz keşfedilmemiş elementlerin özelliklerini tahmin etti.
1913 yılında Henry Moseley, elementlerin özelliklerinin atom numaralarına göre tekrar ettiğini gösterdi. Bu keşif, modern periyodik tablonun temelini oluşturdu.
Periyodik Tablonun Yapısı
Periyodik tablo, yatay ve dikey olarak iki ana bölüme ayrılır. Yatay sıralara periyot, dikey sıralara grup adı verilir.
Periyotlar
Periyotlar, elementlerin enerji seviyelerine göre sıralanır. Bir elementin periyodu, o elementin en dıştaki elektron kabuğunun enerji seviyesini gösterir.
Periyodik tabloda toplam 7 periyot vardır. İlk periyotta sadece 2 element bulunur. İkinci periyottan başlayarak periyotların uzunluğu artar. Yedinci periyotta 32 element bulunur.
Gruplar
Gruplar, elementlerin kimyasal özelliklerine göre sıralanır. Bir elementin grubu, o elementin en dıştaki elektron kabuğundaki değerlik elektronlarının sayısını gösterir.
Periyodik tabloda toplam 18 grup vardır. Bu gruplar, A ve B olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
A Grubları
A grupları, elementlerin değerlik elektronlarının sayısının 1’den 8’e kadar değiştiği gruplardır. A grupları, 1A’dan 8A’ya kadar numaralandırılır.
1A grubuna alkali metaller adı verilir. Bu gruptaki elementler, çok reaktiftir ve parlak bir görünüme sahiptir.
2A grubuna alkali toprak metalleri adı verilir. Bu gruptaki elementler, alkali metallerden daha az reaktiftir.
3A’dan 8A’ya kadar olan gruplar, halojenler, geçiş metalleri, soy gazlar ve lantanid ve aktinid elementleri olarak adlandırılır.
B Grupları
B grupları, elementlerin değerlik elektronlarının sayısının 1’den 18’e kadar değiştiği gruplardır. B grupları, 1B’den 8B’ye kadar numaralandırılır.
B grupları, genellikle geçiş metalleri olarak adlandırılır. Bu gruptaki elementler, farklı değerlik elektron konfigürasyonlarına sahiptir. Bu da onların farklı kimyasal özelliklere sahip olmasına neden olur.
Periyodik Tablonun Özellikleri
Periyodik tablo, elementlerin özelliklerini tahmin etmede bize yardımcı olur. Bu özelliklerden bazıları şunlardır:
- Erime noktası: Periyodik tabloda, bir elementin periyodu arttıkça erime noktası da artar. Grupta ise, bir elementin grubu arttıkça erime noktası azalır.
- Kaynama noktası: Periyodik tabloda, bir elementin periyodu arttıkça kaynama noktası da artar. Grupta ise, bir elementin grubu arttıkça kaynama noktası azalır.
- Sertlik: Periyodik tabloda, bir elementin periyodu arttıkça sertlik de artar. Grupta ise, bir elementin grubu arttıkça sertlik azalır.
- Yoğunluğu: Periyodik tabloda, bir elementin periyodu arttıkça yoğunluk da artar. Grupta ise, bir elementin grubu arttıkça yoğunluk azalır.
- Elektrik iletkenliği: Periyodik tabloda, bir elementin per