9. Sınıf Biyoloji Notları PDF
Biyoloji Nedir?
Biyoloji, canlıları inceleyen bilim dalıdır. Canlıları oluşturan yapıları, işlevleri, davranışları ve evrimlerini inceler. Biyolojinin temel konuları şunlardır:
- Canlıların ortak özellikleri
- Canlıların yapısını oluşturan temel maddeler
- Hücre
- Sınıflandırma
- Üreme
- Büyüme ve gelişme
- Metabolizma
- Sinir sistemi
- Dolaşım sistemi
- Solunum sistemi
- Sindirim sistemi
- Boşaltım sistemi
- Üreme sistemi
Canlıların Ortak Özellikleri
Canlılar, aşağıdaki ortak özelliklere sahiptir:
- Organizasyon: Canlılar, hücrelerden oluşur.
- Büyüme ve gelişme: Canlılar, büyür ve gelişir.
- Enerji kullanımı: Canlılar, yaşamsal faaliyetleri için enerji kullanır.
- Uyarılara tepki: Canlılar, çevrelerindeki uyarılara tepki gösterir.
- Üreme: Canlılar, kendi türlerini devam ettirir.
- Ölüm: Canlılar, sonunda ölür.
Canlıların Yapısını Oluşturan Temel Maddeler
Canlıların yapısını oluşturan temel maddeler şunlardır:
- İnorganik maddeler: Canlıların yapısında bulunan ve canlılık özelliği göstermeyen maddelerdir. Su, mineraller ve tuzlar inorganik maddelere örnektir.
- Organik maddeler: Canlıların yapısında bulunan ve canlılık özelliği gösteren maddelerdir. Karbonhidratlar, proteinler, yağlar, nükleik asitler ve vitaminler organik maddelere örnektir.
Karbonhidratlar
Karbonhidratlar, yapılarında karbon, hidrojen ve oksijen atomları bulunan organik maddelerdir. Canlılar için en önemli enerji kaynağıdır. Karbonhidratlar, yapılarına göre monosakkaritler, disakkaritler ve polisakkaritler olarak sınıflandırılır.
- Monosakkaritler: En basit karbonhidratlardır. Yapılarında bir glikoz molekülü bulunur. Glikoz, meyvelerde, sebzelerde ve tahıllarda bulunur.
- Disakkaritler: İki glikoz molekülünden oluşur. Sakkaroz (çay şekeri), laktoz (süt şekeri) ve maltoz (mısır şurubu) disakkaritlere örnektir.
- Polisakkaritler: Çok sayıda glikoz molekülünden oluşur. Nişasta, glikojen ve selüloz polisakkaritlere örnektir.
Proteinler
Proteinler, yapılarında karbon, hidrojen, oksijen ve azot atomları bulunan organik maddelerdir. Canlılar için yapı ve işlev bakımından çok önemlidir. Proteinler, yapılarına göre basit proteinler, bileşik proteinler ve kompleks proteinler olarak sınıflandırılır.
- Basit proteinler: Sadece amino asitlerden oluşur.
- Bileşik proteinler: Amino asitlerin yanı sıra başka bileşikler de içerir. Enzimler, hormonlar ve antikorlar bileşik proteinlere örnektir.
- Kompleks proteinler: Amino asitlerin yanı sıra başka proteinlerden de oluşur. Kromo proteinler, lipoproteinler ve glikoproteinler kompleks proteinlere örnektir.
Yağlar
Yağlar, yapılarında karbon, hidrojen ve oksijen atomları bulunan organik maddelerdir. Canlılar için enerji kaynağıdır. Yağların yanı sıra, vücut ısısının korunmasında, hücre zarlarının yapımında ve hormonların yapısında da görev alır. Yağlar, yapılarına göre doymuş yağlar, doymamış yağlar ve trans yağlar olarak sınıflandırılır.
- Doymuş yağlar: Karbon atomları arasında sadece tek bağ bulunan yağlardır. Katı yağlar doymuş yağlara örnektir.
- Doymamış yağlar: Karbon atomları arasında çift bağ bulunan yağlardır. Sıvı yağlar doymamış yağlara örnektir.
- Trans yağlar: Doymuş yağların kimyasal olarak değiştirilmesiyle elde edilen yağlardır. Trans yağlar, sağlık açısından zararlı olduğu için tüketilmemesi önerilir.
Nükleik Asitler
Nükleik asitler, yapılarında karbon, hidrojen, oksijen, azot ve fosfor atomları bulunan organik maddelerdir. Canlıların kalıtsal özelliklerini taşıyan maddelerdir. Nükleik asitler, DNA ve RNA olarak iki çeşittir.
- DNA: Deoksiribonükleik asittir. Canlıların kalıtsal bilgilerinin depolandığı