7. Sınıf Türkçe Konu Anlatımı
- sınıf Türkçe dersi, Türkçenin temel kavramlarını ve kurallarını öğretmeyi amaçlayan bir derstir. Bu derste öğrenciler, sözcükte anlam, cümlede anlam, fiiller, zarflar, geçiş ve bağlantı ifadeleri gibi konular hakkında bilgi edinirler.
Sözcükte Anlam
Sözcükte anlam, bir sözcüğün gerçek, mecaz, terim, çok anlamlılık, eş anlamlılık, zıt anlam, eş seslilik, somut anlam, soyut anlam, yansıma sözcükler, ikilemeler, genel anlam, özel anlam, nitel anlam, nicel anlam gibi anlam ilişkilerini kapsayan bir kavramdır.
Gerçek Anlam
Bir sözcüğün ilk anlamıdır. Sözcüğün sözlükteki anlamıdır. Örneğin, “kalem” sözcüğünün gerçek anlamı, yazı yazmak için kullanılan araçtır.
Mecaz Anlam
Bir sözcüğün gerçek anlamının dışında, başka bir anlamında kullanılmasıdır. Örneğin, “kalem” sözcüğünün “kalem gibi ince” şeklinde kullanılması mecaz anlamlıdır.
Terim Anlam
Bir bilim, sanat, meslek veya teknik alanda kullanılan özel anlamdır. Örneğin, “matematik” sözcüğünün “sayıları ve sayılarla yapılan işlemleri inceleyen bilim” anlamı terim anlamlıdır.
Çok Anlamlılık
Bir sözcüğün birden fazla anlamı olmasıdır. Örneğin, “kalem” sözcüğünün “yazmak için kullanılan araç” ve “bir ağacın dalında yetişen meyve” gibi birden fazla anlamı vardır.
Eş Anlamlılık
İki veya daha fazla sözcüğün aynı anlamı ifade etmesidir. Örneğin, “güzel” ve “yakışıklı” sözcükleri eş anlamlıdır.
Zıt Anlamlılık
İki veya daha fazla sözcüğün anlamları birbirine ters olmasıdır. Örneğin, “iyi” ve “kötü” sözcükleri zıt anlamlıdır.
Eş Seslilik
Yazılışları aynı, anlamları farklı olan sözcüklerdir. Örneğin, “kalem” sözcüğü hem “yazmak için kullanılan araç” hem de “bir ağacın dalında yetişen meyve” anlamına gelebilir.
Somut Anlam
Varlıkları, kavramları ve olayları duyu organlarıyla algılayabileceğimiz anlamdır. Örneğin, “kalem”, “kağıt”, “çiçek” gibi sözcükler somut anlamlıdır.
Soyut Anlam
Varlıkları, kavramları ve olayları duyu organlarıyla algılayamayacağımız anlamdır. Örneğin, “mutluluk”, “üzüntü”, “sevgi” gibi sözcükler soyut anlamlıdır.
Yansıma Sözcükler
Doğadaki sesleri taklit eden sözcüklerdir. Örneğin, “kapı tıkladı”, “köpek havladı” gibi cümlelerde kullanılan “tıkladı” ve “havladı” sözcükleri yansıma sözcüktür.
İkilemler
Birbirine yakın anlamlı iki kelimenin bir araya gelmesiyle oluşan sözcüklerdir. Örneğin, “çok güzel”, “az çok” gibi sözcükler ikilemedir.
Genel Anlam
Bir kavramın tümünü kapsayan anlamdır. Örneğin, “hayvan” sözcüğünün genel anlamı, tüm hayvanları kapsar.
Özel Anlam
Bir kavramın bir bölümünü kapsayan anlamdır. Örneğin, “köpek” sözcüğünün özel anlamı, sadece köpek hayvanını kapsar.
Nitel Anlam
Bir kavramın niteliğini belirten anlamdır. Örneğin, “yüksek” sözcüğünün nitel anlamı, bir şeyin yüksekliğini belirtir.
Nicel Anlam
Bir kavramın miktarını belirten anlamdır. Örneğin, “üç” sözcüğünün nicel anlamı, bir şeyin üç olduğunu belirtir.
Cümlede Anlam
Cümlede kullanılan sözcüklerin ve sözcük gruplarının anlam ilişkilerini kapsayan bir kavramdır. Cümlede anlam, cümlenin anlamını oluşturan unsurların anlam ilişkilerinin doğru kurulması ile sağlanır.
Cümlede anlam ilişkileri, aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
- Ad soylu sözcüklerin anlam ilişkileri:
- Anlamdaşlık: Aynı anlama gelen ad soylu sözcüklerdir. Örneğin, “ev” ve “konak” sözcükleri anlamdaştır.
- Zıt anlamlılık: Anlamları birbirine ters olan ad soylu sözcüklerdir. Örneğin, “iyi” ve “kötü” sözcü