Cümle Türleri Test PDF TYT
Türkçede cümleler, yüklemin türüne, yüklemin yerine, anlamlarına ve yapılarına göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırmaya göre cümleler, aşağıdaki gibi dört ana grupta incelenir:
1. Yüklemin Türü Bakımından Cümleler
- Fiil Cümlesi: Yüklemi fiil olan cümlelerdir.
- İsim Cümlesi: Yüklemi isim olan cümlelerdir.
Fiil Cümleleri
Fiil cümlelerinde yüklem, bir fiildir. Fiil cümleleri, yüklemin bildirdiği eyleme veya oluşuma göre de sınıflandırılabilir:
- Eylem Cümlesi: Yüklemi haber kipinde olan fiil cümlesidir.
- Oluş Cümlesi: Yüklemi haber kipinde olan fiil cümlesidir.
- İstek Cümlesi: Yüklemi dilek kipinde olan fiil cümlesidir.
- Emretme Cümlesi: Yüklemi emir kipinde olan fiil cümlesidir.
- Soru Cümlesi: Yüklemi soru kipinde olan fiil cümlesidir.
- Duyuru Cümlesi: Yüklemi haber kipinde olan ancak soru anlamı taşıyan fiil cümlesidir.
İsim Cümleleri
İsim cümlelerinde yüklem, bir isimdir. İsim cümleleri, yüklemin bildirdiği anlama göre de sınıflandırılabilir:
- Ad Soyad Bildiren Cümleler: Yüklemi bir kişinin adı veya soyadını bildiren cümlelerdir.
- Unvan Bildiren Cümleler: Yüklemi bir kişinin unvanını bildiren cümlelerdir.
- İşaret Bildiren Cümleler: Yüklemi bir varlığı veya nesneyi işaret eden cümlelerdir.
- Sayı Bildiren Cümleler: Yüklemi bir sayıyı bildiren cümlelerdir.
- Öznel Anlamlı Cümleler: Yüklemi öznel bir yargıyı bildiren cümlelerdir.
- Nesnelci Anlamlı Cümleler: Yüklemi nesnel bir yargıyı bildiren cümlelerdir.
2. Yüklemin Yerine Bakımından Cümleler
- Kurallı (Düz) Cümle: Yüklemi cümlenin en sonunda bulunan cümlelerdir.
- Devrik Cümle: Yüklemi cümlenin en başında bulunan cümlelerdir.
3. Anlamına Bakımından Cümleler
- Olumlu Cümle: Yükleminin bildirdiği yargıyı olumlu bir şekilde ifade eden cümlelerdir.
- Olumsuz Cümle: Yükleminin bildirdiği yargıyı olumsuz bir şekilde ifade eden cümlelerdir.
4. Yapısına Bakımından Cümleler
- Basit Cümle: Tek yüklemi olan cümlelerdir.
- Birleşik Cümle: Birden fazla yüklemi olan cümlelerdir.
Birleşik Cümleler
Birleşik cümleler, iki veya daha fazla cümlenin bir araya gelmesiyle oluşur. Birleşik cümleler, iki ana gruba ayrılır:
- Bağlaçların Yardımıyla Kurulan Birleşik Cümleler: Bu tür birleşik cümleler, iki veya daha fazla cümleyi bağlaçlar yardımıyla birleştirerek oluşturulur. Bağlaçlar, cümleleri anlam ve yapı bakımından birbirine bağlar.
Bağlaçların Yardımıyla Kurulan Birleşik Cümlelerin Türleri
- Sıralı Birleşik Cümleler: Cümleler, anlam bakımından birbirini tamamlar ve aralarında herhangi bir anlam ilişkisi yoktur.
- Eşlenik Birleşik Cümleler: Cümleler, anlam bakımından birbirine eş değerdir ve aralarında neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul-sonuç gibi anlam ilişkileri vardır.
- Karşılıklı Birleşik Cümleler: Cümleler, anlam bakımından birbirinin karşıtıdır.
- Girişik Birleşik Cümleler: Cümlelerden biri, diğer cümleye bir öge katmak için kullanılır.
Birleşik Cümlelerin Özellikleri
Birleşik cümleler, basit cümlelerden farklı olarak aşağıdaki özelliklere sahiptir:
- Birleşik cümlelerde iki veya daha fazla yüklem bulunur.
- Birleşik cümlelerde iki veya daha fazla özne bulunabilir.
- Birleşik cümlelerde iki veya daha fazla yer tamlayıcısı bulunabilir.
- **Birleşik cümlelerde iki veya daha