Engin Geçtan’ın “İnsan Olmak” Kitabı: İnsan Doğası ve Varoluşsal Sorunlar
Engin Geçtan, Türk psikiyatri ve psikanaliz alanındaki en önemli isimlerden biridir. “İnsan Olmak” kitabı, Geçtan’ın insan doğası ve varoluşsal sorunlar üzerine düşüncelerini yalın ve anlaşılır bir dille aktardığı önemli bir eserdir.
Kitap, “Benlik” başlıklı ilk bölümde insan benliğinin yapısını ve işleyişini ele alır. Geçtan, benliği üç katmandan oluşan bir yapı olarak tanımlar:
- Persona: Toplum tarafından kabul gören, dışa dönük benlik kısmıdır.
- Gölge: Bilinçdışındaki, bastırılan, kabul görmesi zor olan benlik kısmıdır.
- Öz benlik: Gerçek, içsel benlik kısmıdır.
Geçtan’a göre, sağlıklı bir benlik gelişimi için bu üç katmanın birbirleriyle uyumlu olması gerekir. Persona ve gölge katmanlarının uyumlu olması, kişinin toplum içinde kabul görmesini ve ilişkilerini sağlıklı bir şekilde sürdürmesini sağlar. Öz benlik katmanının da bilinçli bir şekilde kabul edilmesi ve yaşama dahil edilmesi, kişinin kendini gerçekleştirmesine ve anlamlı bir yaşam sürmesine yardımcı olur.
Kitabın ikinci bölümü olan “Yaşam Anlamı” başlığı altında, insanın yaşam amacı ve anlam arayışı üzerine çeşitli konular ele alınır. Geçtan, insanın varoluşsal bir varlık olduğunu ve yaşamda bir anlam arayışında olduğunu vurgular. Bu anlam arayışı, insanın kendisini gerçekleştirmesine ve hayatın anlamını bulmasına yardımcı olur.
Geçtan, insanın yaşam amacını bulmak için çeşitli yolları olduğunu belirtir. Bu yollar arasında, kişinin kendi ilgi ve yeteneklerini keşfetmesi, başkalarına faydalı olması, estetik değerlere önem vermesi ve inancını yaşaması sayılabilir.
Kitabın üçüncü bölümü olan “Varoluşsal Sorunlar” başlığı altında, insanın varoluşsal açıdan karşılaştığı çeşitli sorunlar incelenir. Geçtan, insanın varoluşsal bir varlık olması nedeniyle, ölüm, yalnızlık, anlamsızlık ve özgürlük gibi sorunlarla karşı karşıya olduğunu belirtir.
Ölüm, insanın en temel varoluşsal sorunudur. Ölümle yüzleşmek, insanın yaşamının sınırlı olduğunu ve her an yok olabileceğini fark etmesine neden olur. Bu farkındalık, korku, anksiyete ve kaygı gibi duygulara yol açabilir.
Yalnızlık, insanın başkalarından ayrı ve izole hissetmesidir. Yalnızlık, insanın kendini değersiz hissetmesine, depresif olmasına ve hatta intihar düşüncelerine yol açabilir.
Anlamsızlık, hayatın anlamsız olduğunu hissetmektir. Anlamsızlık, insanın yaşamdan zevk almasına, hedefler koymasına ve geleceğe dair umut duymasına engel olabilir.
Özgürlük, insanın kendi seçimlerini yapabilme ve kendi hayatını yaşayabilme yeteneğidir. Özgürlük, insanın sorumluluk almasına, risk almasına ve yeni deneyimler yaşamasına yardımcı olur. Ancak, özgürlük aynı zamanda kararsızlık, belirsizlik ve korku gibi duygulara da yol açabilir.
Geçtan, varoluşsal sorunların üstesinden gelmenin yollarını da gösterir. Bu yollar arasında, kişinin varoluşsal sorunlarla yüzleşmesi, bunları kabul etmesi ve anlamlandırması sayılabilir. Ayrıca, kişinin kendi değerlerini keşfetmesi, başkalarına bağlanması ve yaşamdan anlam bulmaya çalışması da varoluşsal sorunlarla başa çıkmaya yardımcı olabilir.
“İnsan Olmak” kitabı, insan doğası ve varoluşsal sorunlar üzerine kapsamlı bir bakış sunan önemli bir eserdir. Kitap, insan olmanın karmaşıklığını ve zorluğunu gözler önüne sererken, aynı zamanda insanın bu zorlukların üstesinden gelebilme potansiyeline de dikkat çeker.
Kitaptaki Bazı Önemli Kavramlar
- Benlik: Toplum tarafından kabul gören, dışa dönük benlik kısmıdır.
- Gölge: Bilinçdışındaki, bastırılan, kabul görmesi zor olan benlik kısmıdır.
- Öz benlik: Gerçek, içsel benlik kısmıdır.
- Yaşam anlamı: İnsanın yaşamda bir anlam arayışıdır.
- Varoluşsal sorunlar: Ölüm, yalnızlık, anlamsızlık ve özgürlük gibi sorunlardır.
Kitaptaki Bazı Özlü Sözler
- “İnsan olmak, bir paradokstur. Hem güçlü hem de zayıf, hem mutlu hem de mutsuz, hem sevgi dolu hem de nefret dolu olabilmektir