9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı ders kitabı, lise üçüncü sınıf öğrencilerinin Türk Dili ve Edebiyatı derslerinde işleyecekleri konuları içermektedir. Kitap, 11 üniteden oluşmaktadır.
1. Ünite: Edebiyat ve Toplum
Bu ünitede, edebiyatın toplumla olan ilişkisi, edebiyatın işlevleri, edebiyat türleri ve edebiyat tarihi ile ilgili temel kavramlar ve bilgiler yer almaktadır.
- Edebiyatın Toplumla İlişkisi
Edebiyat, toplumda yaşanan olayları, duyguları, düşünceleri, inanışları, gelenekleri ve görenekleri yansıtan bir sanattır. Bu nedenle edebiyat, toplumla sıkı bir ilişki içindedir. Edebiyat, toplumu yansıttığı gibi, toplumu da şekillendirebilir.
Edebiyatın toplumla ilişkisini gösteren bazı örnekler şunlardır:
- Edebiyat, toplumdaki değişim ve dönüşümleri yansıtır. Örneğin, Tanzimat Dönemi edebiyatı, Osmanlı Devleti’nin modernleşme sürecini yansıtır.
- Edebiyat, toplumdaki sorunları dile getirir. Örneğin, Cumhuriyet Dönemi edebiyatı, toplumsal eşitsizlik, yoksulluk ve sömürü gibi sorunları dile getirir.
- Edebiyat, toplumu bilinçlendirir. Örneğin, Nazım Hikmet’in şiirleri, toplumu sömürüye ve baskıya karşı bilinçlendirir.
Edebiyatın İşlevleri
Edebiyatın toplumda çeşitli işlevleri vardır. Bunlar şunlardır:
- Eğitici işlev: Edebiyat, toplumu eğitir, bilgilendirir.
- Eğlendirici işlev: Edebiyat, insanları eğlendirir, hoş vakit geçirmelerini sağlar.
- Duygu ve düşüncelerimizi ifade etme işlevi: Edebiyat, duygu ve düşüncelerimizi ifade etmemize yardımcı olur.
- Estetik işlev: Edebiyat, güzellik duygusunu geliştirir.
Edebiyat Türleri
Edebiyat, çeşitli türlere ayrılır. Bu türler, içeriğe, biçime, anlatım amacına, anlatım biçimine göre ayrılabilir.
İçeriğe Göre Edebiyat Türleri
- Şiir: Şiir, duygu ve düşüncelerin nazım biçimlerine göre dizildiği edebiyat türüdür.
- Nesir: Nesir, şiir dışındaki edebiyat türüdür.
Biçime Göre Edebiyat Türleri
- Nazım: Nazım, şiir türüdür.
- Nesir: Nesir, şiir dışındaki edebiyat türüdür.
Anlatım Amacı Bakımından Edebiyat Türleri
- Didaktik edebiyat: Öğretici edebiyattır.
- Lirik edebiyat: Duygu ve düşünceleri anlatan edebiyattır.
- Naratif edebiyat: Olayları anlatan edebiyattır.
- Dramatik edebiyat: Sahnelenen edebiyattır.
Anlatım Biçimi Bakımından Edebiyat Türleri
- Tekil anlatım: Bir kişinin ağzından anlatılan edebiyat türüdür.
- Çoklu anlatım: Birden fazla kişinin ağzından anlatılan edebiyat türüdür.
2. Ünite: Şiir
Bu ünitede, şiirin temel unsurları, şiirin türleri, şiirde biçim ve içerik ilişkisi, şiirde söz sanatları ve şiir eleştirisi ile ilgili temel kavramlar ve bilgiler yer almaktadır.
- Şiirin Temel Unsurları
Şiirin temel unsurları şunlardır:
- Dil: Şiirin dili, estetik bir değer taşımalıdır.
- Düşünce: Şiir, bir düşünceyi veya duyguyu ifade eder.
- Duygu: Şiir, duyguları harekete geçirir.
- Hayal: Şiir, hayal gücünü geliştirir.
- Musiki: Şiir, müzikal bir değer taşır.
Şiirin Türleri
Şiir, çeşitli türlere ayrılır. Bu türler, nazım biçimine, içeriğine, işlevine göre ayrılabilir.
Nazım Biçimine Göre Şiir Türleri
- Hece ölçüsü: Hece sayısı ve hecelerin ses değerlerinin belli bir düzen