11. Sınıf Biyoloji Konu Anlatımı
Biyoloji, canlı varlıkları inceleyen bilim dalıdır. Canlıların yapısını, işleyişini, evrimini ve çevreyle ilişkilerini araştırır. 11. sınıf biyoloji konuları, canlı varlıkların temel özelliklerini, yapısını ve işleyişini ayrıntılı olarak ele alır.
Sinir Sistemi
Sinir sistemi, canlı varlıkların çevreden aldığı uyarıları algılayıp, değerlendirip, uygun tepkiler üretmesini sağlayan sistemdir. Sinir sistemini oluşturan temel yapılar şunlardır:
- Nöronlar: Sinir sisteminin temel yapı birimi olan nöronlar, uyarıları alır, iletir ve değerlendirir.
- Sinir hücreleri arasındaki bağlantılar: Nöronlar arasında sinaps adı verilen bağlantılar bulunur. Sinapslar sayesinde uyarılar bir nörondan diğerine iletilir.
Sinir sistemi, iki ana bölüme ayrılır:
- Merkezi sinir sistemi (MSS): Beyin ve omurilikten oluşur.
- Duyuru sinir sistemi (DSS): Beyin ve omurilikten kaslara ve organlara uzanan sinirlerden oluşur.
MSS, canlı varlığın tüm vücudu ile çevre arasında bağlantı kurar. Beyin, MSS’nin en önemli organıdır. Beyin, düşünce, hafıza, öğrenme, duygu, hareket, denge, görme, işitme, tat alma, koku alma gibi birçok işlevi kontrol eder. Omurilik, beyin ile vücut arasındaki bağlantıyı sağlar. Omurilik, reflekslerin oluşmasını sağlar.
DSS, vücudun farklı bölgelerini kontrol eder. Motor sinirler, kasların kasılmasını sağlar. Duyu sinirleri, çevreden gelen uyarıları alır ve beyne iletir.
Sinir sisteminin görevleri şunlardır:
- Uyarıları algılamak
- Uyarıları iletmek
- Uyarıları değerlendirmek
- Uygun tepkiler üretmek
Endokrin Sistem
Endokrin sistem, vücudu kimyasal maddelerle kontrol eden sistemdir. Endokrin sistem, hormon adı verilen kimyasal maddeler salgılayan bezlerden oluşur.
Endokrin sistemin temel görevleri şunlardır:
- Vücudun büyümesini ve gelişmesini düzenlemek
- Vücudun metabolizmasını düzenlemek
- Vücudun homeostazını korumak
- Vücudun üremesini düzenlemek
Endokrin sistemin başlıca bezleri şunlardır:
- Hipotalamus: Endokrin sistemin kontrol merkezidir.
- Hipofiz: Vücudun diğer endokrin bezlerini düzenleyen bezdir.
- Tiroit bezi: Vücudun metabolizmasını düzenler.
- Paratiroid bezleri: Vücudun kalsiyum ve fosfor dengesini düzenler.
- Böbrek üstü bezleri: Stres hormonları salgılar.
- Pankreas: Pankreas hormonları, kan şekerinin düzenlenmesinde rol oynar.
- Eşey bezleri: Erkek ve dişi üreme hormonlarını salgılar.
Duyu Organları
Duyu organları, çevreden gelen uyarıları algılayan organlardır. Duyu organları, beş duyu organı ve duyu organlarına yardımcı olan organlardan oluşur.
Beş duyu organı şunlardır:
- Göz: Görme duyusunu sağlar.
- Kulak: İşitme ve denge duyularını sağlar.
- Dil: Tat alma duyusunu sağlar.
- Burun: Koku alma duyusunu sağlar.
- Deri: Dokunma duyusunu sağlar.
Duyu organlarına yardımcı olan organlar şunlardır:
- Kıllar: Dokunma duyusunda rol oynar.
- Kasırga tüyleri: Koku alma duyusunda rol oynar.
- Saç hücreleri: Görme duyusunda rol oynar.
Destek ve Hareket Sistemi
Destek ve hareket sistemi, canlı varlıkların şeklini ve yapısını korumasını, hareket etmesini sağlayan sistemdir. Destek ve hareket sistemi, kemik ve kaslardan oluşur.
Kemik
Kemik, canlı varlığın iskeletini oluşturan sert ve dayanıklı bir dokudur. Kemikler, vücudu destekler, hareketi sağlar, organları korur ve kan hücrelerinin üretilmesini sağlar.
Kemiklerin yapısı, kemik iliği, kemik dokusu ve kemik zarı