9. Sınıf Kimya Notları
1. Ünite: Kimya Bilimi
1.1. Kimyanın Tanımı ve Tarihçesi
Kimya, maddeyi ve maddeyi oluşturan atomları, molekülleri, iyonları ve bileşikleri inceleyen bilim dalıdır. Kimya, günlük hayatımızdaki birçok olayın temelini oluşturur. Örneğin, yediğimiz yiyecekler, kullandığımız ilaçlar, giydiğimiz kıyafetler, inşa ettiğimiz binalar ve kullandığımız yakıtlar kimyasal maddelerden oluşur.
Kimya biliminin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Mısırlılar, Sümerler ve Çinliler, kimyanın temellerini atan ilk medeniyetlerdendir. Bu uygarlıklar, metalürji, cam yapımı, boya ve ilaç yapımı gibi alanlarda önemli gelişmeler kaydetmişlerdir.
Ortaçağda, kimya alanındaki çalışmalar daha da ilerledi. Müslüman bilim insanları, kimyasal maddelerin özelliklerini ve tepkimelerini inceleyen önemli çalışmalar yaptılar. Bu dönemde, alkol, asit ve baz gibi kimyasal maddeler keşfedildi.
- yüzyılda, kimya bilimi modern bir bilim haline geldi. Robert Boyle, kimyasal elementlerin tanımını yaptı. Antoine Lavoisier ise kimyasal tepkimelerde madde miktarının korunduğunu keşfetti.
- yüzyılda, kimya alanındaki çalışmalar hız kazandı. Dalton, atom teorisini geliştirdi. Mendeleev, periyodik sistemi oluşturdu. Bu dönemde, kimyasal elementlerin ve bileşiklerin özellikleri hakkında önemli bilgiler elde edildi.
- yüzyılda, kimya alanındaki gelişmeler devam etti. Niels Bohr, atomun yapısı hakkında yeni bilgiler ortaya koydu. Linus Pauling, kimyasal bağları inceleyen önemli çalışmalar yaptı. Bu dönemde, kimyasal maddelerin sentezi ve özellikleri hakkında önemli bilgiler elde edildi.
Günümüzde, kimya bilimi hızla gelişmektedir. Kimya, tıp, eczacılık, mühendislik, çevre bilimi gibi birçok alanda önemli bir rol oynamaktadır.
1.2. Kimyanın Temel Kavramları
Kimyanın temel kavramları, kimya bilimini anlamak için gerekli olan kavramlardır. Bu kavramlar arasında madde, element, bileşik, atom, molekül, iyon, fiziksel değişim, kimyasal değişim, saf madde, karışım, çözelti, erime, donma, kaynama, buharlaşma, yoğunlaşma, süblimleşme, yoğuşma, difüzyon, adsorpsiyon, absorpsiyon, elektroliz, redoks tepkimesi, asit, baz, tuz, pH, iyonik bileşik, kovalent bileşik, iyonik bağ, kovalent bağ, hidrojen bağı, moleküler yapı, moleküler geometri, moleküler polarite, organik bileşik, inorganik bileşik gibi kavramlar yer almaktadır.
1.3. Kimyanın Sembolik Dili
Kimyanın sembolik dili, kimyasal maddeleri ve tepkimeleri temsil etmek için kullanılan bir dildir. Bu dil, kimya biliminde önemli bir rol oynamaktadır.
Kimyanın sembolik dilinde, elementler sembollerle gösterilir. Elementlerin sembolleri, Latince isimlerinin ilk harflerinden veya ilk iki harfinden oluşur. Örneğin, oksijen elementinin sembolü O’dur.
Bileşikler ise, kimyasal formüllerle gösterilir. Kimyasal formüller, bir bileşiği oluşturan elementlerin sembollerini ve bu elementlerin atom sayıları ile birlikte gösterir. Örneğin, su bileşiğinin kimyasal formülü H2O’dur.
1.4. Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği
Kimya laboratuvarlarında yapılan çalışmalarda, iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uyulması önemlidir. Bu kurallar, çalışanları kimyasal maddelerden kaynaklanabilecek tehlikelerden korumak için tasarlanmıştır.
Kimya laboratuvarlarında uyulması gereken iş sağlığı ve güvenliği kuralları arasında şunlar yer almaktadır:
- Laboratuvara girmeden önce koruyucu giysiler giyilmelidir.
- Laboratuvarda çalışırken gözlük, eldiven ve önlük gibi koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.
- Kimyasal maddelerle çalışırken dikkatli olunmalıdır.
- Kimyasal maddelerin etiketleri okunmalıdır.
- Kimyasal maddeler uygun şekilde muhafaza edilmelidir.
- Kimyasal maddelerle çalışırken yapılan işlemler kaydedilmelidir.
2. Ünite: Maddenin Yapısı
2.1. Atom ve Yapısı
Atom, maddeyi oluşturan en küçük yapı birimidir. Atomlar, proton, nötron ve elektronlardan oluşur. Protonlar ve nötronlar atom