9. Sınıf Kimya Ders Notları
1. Ünite: Kimya Bilimi
1.1. Kimya Bilimi
Kimya, maddenin yapısını, özelliklerini ve bu özelliklerin değişimini inceleyen bir bilim dalıdır. Kimya bilimi, maddeyi oluşturan element ve bileşikleri, bu maddelerin birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini, bu etkileşimler sonucunda meydana gelen değişimleri ve bu değişimlerin nedenlerini inceler.
1.2. Simyadan Kimyaya
Kimya biliminin kökenleri, MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan simyaya dayanır. Simyacılar, metalleri altına dönüştürmek, ölümsüzlük iksiri bulmak gibi amaçlarla çalışmalar yapmışlardır. Simyacıların çalışmaları, kimya biliminin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.
- yüzyılda, kimya bilimi, Antoine Lavoisier’in çalışmalarıyla modern kimya bilimine dönüşmüştür. Lavoisier, kimyasal tepkimelerde kütlenin korunduğunu keşfetmiştir. Bu keşif, kimya biliminin temel ilkelerinden biri olmuştur.
1.3. Kimya Disiplinleri ve Kimyacıların Çalışma Alanları
Kimya bilimi, birçok farklı alt disipline ayrılmıştır. Bu alt disiplinlerden bazıları şunlardır:
- Fizikokimya: Maddenin fiziksel özelliklerini ve bu özelliklerin kimyasal tepkimelere etkisini inceleyen disiplindir.
- Analitik kimya: Maddenin kimyasal bileşimini ve yapısını inceleyen disiplindir.
- Organik kimya: Organik bileşikleri inceleyen disiplindir.
- Anorganik kimya: Anorganik bileşikleri inceleyen disiplindir.
- Biyokimya: Canlı organizmalardaki kimyasal olayları inceleyen disiplindir.
Kimyacılar, bu disiplinlerin her birinde farklı alanlarda çalışabilirler. Örneğin, bir kimyacı, ilaç endüstrisinde yeni ilaçlar geliştirmek için çalışabilir, bir başka kimyacı, çevre kirliliğini önlemek için çalışabilir.
1.4. Kimyanın Sembolik Dili
Kimya biliminde, maddeleri ve bileşikleri temsil etmek için semboller kullanılır. Elementlerin sembolleri, Latince adlarının ilk harfleri veya ilk iki harfidir. Örneğin, hidrojen elementinin sembolü H, oksijen elementinin sembolü O’dur.
Bileşiklerin sembolleri, bileşikteki elementlerin sembollerini ve bu elementlerin bileşikteki oranlarını gösterir. Örneğin, suyun sembolü H2O’dur. Bu sembol, suyun bir molekülünde iki hidrojen atomu ve bir oksijen atomu bulunduğunu gösterir.
1.5. Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği
Kimya laboratuvarlarında ve sanayi tesislerinde çalışanlar, kimyasal maddelerle çalışırken iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymalıdır. Bu kurallar, kimyasal maddelerin sağlığa ve çevreye zarar vermesini önlemek için oluşturulmuştur.
Kimya laboratuvarlarında ve sanayi tesislerinde çalışanlar, kimyasal maddelerin etiketlerini dikkatlice okumalı, kimyasal maddeleri kullanmadan önce güvenlik önlemlerini almalıdır. Ayrıca, kimyasal maddelerle çalışırken kişisel koruyucu ekipman (KKE) kullanmalıdır.
2. Ünite: Maddenin Tanecikli Yapısı
2.1. Maddenin Tanecikli Yapısı
Madde, atom ve moleküllerden oluşan bir yapıya sahiptir. Atomlar, maddenin en küçük yapı taşlarıdır. Moleküller ise, iki veya daha fazla atomun bir araya gelmesiyle oluşan yapılardır.
2.2. Atomlar
Atomlar, çok küçük ve bölünemez parçacıklar olarak kabul edilirdi. Ancak, 20. yüzyılda yapılan araştırmalar, atomların da daha küçük parçacıklardan oluştuğunu göstermiştir.
Atomun temel parçacıkları şunlardır:
- Proton: Atomun çekirdeğinde bulunan pozitif yüklü parçacıktır.
- Elektron: Atomun çekirdeği etrafında dolanan negatif yüklü parçacıktır.
- Nötron: Atomun çekirdeğinde bulunan yüksüz parçacıktır.
2.3. Moleküller
Moleküller, iki veya daha fazla atomun bir araya gelmesiyle oluşan yapılardır. Moleküller, iyonik bağlar, kovalent bağlar veya metalik bağlarla bir arada tutulabilir.
2.4. İyonik Bağlar
İyonik bağlar