Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY 2018), Türkiye’de inşa edilen tüm binaların deprem etkisi altında tasarımı ve yapımı için gerekli kuralları ve minimum koşulları belirlemektedir. 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik, önceki yönetmelik olan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY 2007)‘nin yerine geçmiştir.
TBDY 2018’in Amacı
TBDY 2018’in amacı, Türkiye’de inşa edilen binaların deprem etkisi altında güvenliğini ve performansını artırmaktır. Yönetmelik, binaların depreme dayanıklı olarak tasarlanmasını, inşa edilmesini ve güçlendirilmesini sağlamak için aşağıdaki hususları düzenlemektedir:
- Binaların deprem etkisi altındaki performans hedefleri
- Binaların deprem etkisi altındaki tasarım sınıfları
- Deprem etkilerinin hesabı
- Binaların taşıyıcı sistemlerinin tasarımı
- Binaların yapı elemanlarının boyutlandırılması
- Binaların yapısal bağlantılarının tasarımı
- Binaların depreme karşı dayanıklılığının değerlendirilmesi
TBDY 2018’in Kapsamı
TBDY 2018, Türkiye’de inşa edilen tüm binaları kapsamaktadır. Yönetmelik, aşağıdaki bina türlerini kapsamaktadır:
- Konut binaları
- İşyerleri
- Eğitim kurumları
- Sağlık kurumları
- AVM’ler
- Sanayi tesisleri
- Kamu binaları
TBDY 2018’in Temel İlkeleri
TBDY 2018, binaların depreme dayanıklılığını sağlamak için aşağıdaki temel ilkeleri benimsemektedir:
- Performans esaslı tasarım: Yönetmelik, binaların deprem etkisi altındaki performans hedeflerini belirlemektedir. Binalar, bu hedeflere ulaşmak üzere tasarlanmalıdır.
- Süneklik esaslı tasarım: Yönetmelik, binaların deprem etkisi altında sünek bir şekilde davranış göstermesini amaçlamaktadır. Sünek davranış, binaların deprem sırasında hasar görmesini ve yıkılmasını önlemektedir.
- Yapısal bütünlük esaslı tasarım: Yönetmelik, binaların deprem etkisi altında yapısal bütünlüklerini korumasını amaçlamaktadır. Yapısal bütünlük, binanın farklı elemanlarının birbirleriyle uyum içinde hareket etmesini sağlamaktadır.
- Yalıtım esaslı tasarım: Yönetmelik, binaların deprem etkisi altındaki enerjiyi emmesini ve yaymasını amaçlamaktadır. Enerji emilimi ve yayımı, binaların deprem sırasındaki hasarını azaltmaktadır.
TBDY 2018’in Değişiklikleri
TBDY 2018, önceki yönetmeliğe göre aşağıdaki değişiklikleri içermektedir:
- Deprem bölgeleri haritası: Yönetmelik, 2017 yılında güncellenen deprem bölgeleri haritasını esas almaktadır. Bu harita, Türkiye’yi 5 deprem bölgesine ayırmaktadır.
- Deprem etkilerinin hesabı: Yönetmelik, deprem etkilerinin hesaplanması için daha gelişmiş yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler, binaların depreme dayanıklılığını daha doğru bir şekilde değerlendirmeyi sağlamaktadır.
- Taşıyıcı sistemlerin tasarımı: Yönetmelik, taşıyıcı sistemlerin tasarımı için daha esnek kurallar getirmektedir. Bu kurallar, yeni teknolojilerin kullanımının önündeki engelleri kaldırmaktadır.
- Yapı elemanlarının boyutlandırılması: Yönetmelik, yapı elemanlarının boyutlandırılması için daha yüksek güvenlik katsayıları kullanmaktadır. Bu katsayılar, binaların deprem sırasındaki hasarını azaltmayı amaçlamaktadır.
- Yapısal bağlantıların tasarımı: Yönetmelik, yapısal bağlantıların tasarımı için daha detaylı kurallar getirmektedir. Bu kurallar, bağlantıların daha güvenli bir şekilde tasarlanmasını sağlamaktadır.
- Binaların depreme karşı dayanıklılığının değerlendirilmesi: Yönetmelik, binaların depreme karşı dayanıklılığının değerlendirilmesi için daha hassas yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemler, binaların depreme dayanıklılığını daha doğru bir şekilde belirlemeyi sağlamaktadır.
TBDY 2018’in Faydaları
TBDY 2018, Türkiye’de inşa edilen binaların depreme dayanıklılığını artırmayı amaçlamaktadır. Yönetmelik, aşağıdaki faydaları sağlamaktadır:
- Deprem sırasında binaların daha az hasar görmesini ve yıkılmasını önlemektedir.
- Depremden kaynaklanan can ve mal kayıplarını azaltmaktadır.
- Deprem sonrasındaki kurtarma ve rehabilitasyon çalışmalarını kolaylaştırmaktadır.
**TBDY 2018’in Geleceği