İsim Tamlamaları Test PDF
Giriş
Türkçede isim tamlamaları, bir ismin başka bir isim tarafından belirtilmesi veya nitelenmesi ile oluşan söz öbekleridir. İsim tamlamaları, cümle içerisinde ismin yerini tutabilir ve cümlenin anlamını tamamlar.
İsim Tamlamalarının Çeşitleri
İsim tamlamaları, tamlayan ve tamlanan olmak üzere iki öğeden oluşur. Tamlayan, tamlananı belirten isimdir. Tamlanan ise, tamlayan tarafından belirtilen isimdir.
İsim tamlamaları, tamlayana göre üçe ayrılır:
- Belirtili isim tamlamaları: Tamlayanı bir isim olan tamlamalardır. Tamlayan, tamlananı ad, sıfat, zamir veya belirtme sıfatı ile belirtir.
Örnek:
- Türkçe ders kitabı (tamlayan: Türkçe, tamlanan: ders kitabı)
- Okuduğum kitap (tamlayan: Okuduğum, tamlanan: kitap)
- O çocuk (tamlayan: O, tamlanan: çocuk)
- Kırmızı elbise (tamlayan: Kırmızı, tamlanan: elbise)
- Belirsiz isim tamlamaları: Tamlayanı bir isim veya zamir olan tamlamalardır. Tamlayan, tamlananı ad, sıfat, zamir veya belirtme sıfatı ile belirtmez.
Örnek:
- Bir kitap (tamlayan: Bir, tamlanan: kitap)
- Okuduğum bir kitap (tamlayan: Okuduğum, tamlanan: kitap)
- O (tamlayan: O, tamlanan: çocuk)
- Kırmızı bir elbise (tamlayan: Kırmızı, tamlanan: elbise)
- Takısız isim tamlamaları: Tamlayanı bir isim veya zamir olan tamlamalardır. Tamlayan, tamlananı ad, sıfat, zamir veya belirtme sıfatı ile belirtmez ve tamlanana herhangi bir ek almaz.
Örnek:
- Taş duvar (tamlayan: Taş, tamlanan: duvar)
- Gümüş söğüt (tamlayan: Gümüş, tamlanan: söğüt)
- O (tamlayan: O, tamlanan: çocuk)
- Kırmızı (tamlayan: Kırmızı, tamlanan: elbise)
İsim Tamlamalarının Nitelenmesi
İsim tamlamaları, sıfat veya zamir ile nitelenebilir. Sıfat veya zamir, tamlananı daha ayrıntılı bir şekilde niteler.
Örnek:
- **Türkçe **(tamlayan) **ders **(tamlanan) kitabı (niteleme)
- **O **(tamlayan) çocuk (tamlanan) iyi (niteleme)
- **Kırmızı **(tamlayan) elbise (tamlanan) yeni (niteleme)
İsim Tamlamalarının Nitelenmesine Örnekler
- **Türkçe **(tamlayan) **ders **(tamlanan) kitabı (niteleme)
Bu tamlamada, “ders” kelimesi tamlayan, “kitabı” kelimesi tamlanandır. “Türkçe” kelimesi ise, “kitabı” kelimesini “Türkçe ders kitabı” şeklinde daha ayrıntılı bir şekilde nitelemektedir.
- **O **(tamlayan) çocuk (tamlanan) iyi (niteleme)
Bu tamlamada, “o” kelimesi tamlayan, “çocuk” kelimesi tamlanandır. “İyi” kelimesi ise, “çocuk” kelimesini “iyi çocuk” şeklinde daha ayrıntılı bir şekilde nitelemektedir.
- **Kırmızı **(tamlayan) elbise (tamlanan) yeni (niteleme)
Bu tamlamada, “kırmızı” kelimesi tamlayan, “elbise” kelimesi tamlanandır. “Yeni” kelimesi ise, “elbise” kelimesini “yeni elbise” şeklinde daha ayrıntılı bir şekilde nitelemektedir.
İsim Tamlamalarının Yüklenmesiyle Oluşan Cümleler
İsim tamlamaları, yüklenmesiyle birlikte cümle içerisinde ismin yerini tutabilir.
Örnek:
- **Türkçe ders **(tamlayan) kitabını (tamlanan) okudum.
Bu cümlede, “Türkçe ders kitabını” tamlaması, yüklenmesiyle birlikte “Türkçe der