Mesai Ücreti Nedir?
Mesai ücreti, işçinin normal çalışma süresi dışında yaptığı çalışmalar için aldığı ücrettir. Normal çalışma süresi, İş Kanunu’na göre haftalık 45 saattir. Bu süreyi aşan çalışmalar fazla mesai olarak kabul edilir.
Fazla Mesai Ücreti Hesaplaması
Fazla mesai ücreti, normal çalışma ücretinin %50 zamlı olarak ödenir. Örneğin, saatlik brüt ücreti 100 TL olan bir işçinin yaptığı fazla mesai sonucu alacağı ücret 150 TL olacaktır.
Fazla mesai ücreti, aşağıdaki formülle hesaplanır:
Fazla mesai ücreti = Saatlik ücret x 1,5
Saatlik ücret, aylık brüt ücretin 225’e bölünmesiyle hesaplanır. Örneğin, aylık brüt ücreti 15.000 TL olan bir işçinin saatlik ücreti 15.000 / 225 = 66,66 TL’dir.
Bu durumda, işçinin 5 saat fazla mesai yapması durumunda alacağı fazla mesai ücreti, 66,66 x 5 x 1,5 = 599,95 TL olacaktır.
Fazla Mesai Ücreti Hesaplama Örnekleri
Asgari Ücretli İşçinin Fazla Mesai Ücreti
2023 yılı için asgari ücret brüt 5.500 TL’dir. Bu durumda, asgari ücretli bir işçinin saatlik ücreti 5.500 / 225 = 24,72 TL’dir.
Bu durumda, asgari ücretli bir işçinin 5 saat fazla mesai yapması durumunda alacağı fazla mesai ücreti, 24,72 x 5 x 1,5 = 183,6 TL olacaktır.
Yıllık Fazla Mesai Limiti
İş Kanunu’na göre, bir işçiye yılda 270 saate kadar fazla mesai yaptırılabilir. Bu süreyi aşan fazla mesailer için işçiye normal çalışma ücretinin 2 katı ödenir.
Ulusal Bayram ve Resmi Tatillerde Fazla Mesai Ücreti
Ulusal bayram ve resmi tatillerde yapılan çalışmalarda fazla mesai ücreti, normal çalışma ücretinin 2 katı olarak ödenir.
Fazla Mesai Ücretinin Ödenmemesi
İşveren, işçiye fazla mesai ücretini ödemediği takdirde, işçinin alacağı ücretin yanı sıra, faiz ve tazminat ödemek zorunda kalabilir.
Fazla Mesai Ücretinin İhbar Süresi İçinde Ödenmesi
İşveren, işçiyi işten çıkarırken fazla mesai ücretini de ihbar süresinde ödemek zorundadır.
Fazla Mesai Ücreti Dava Süreci
Fazla mesai ücretini alamayan işçi, işverene karşı dava açabilir. Dava süreci yaklaşık 1-2 yıl sürmektedir.
Fazla Mesai Ücretinin Vergilendirilmesi
Fazla mesai ücreti, gelir vergisine tabidir. Ancak, asgari ücretin üzerinde kalan kısmı, vergiden muaftır.
Fazla Mesai Ücretinin İş Kanunu’nda Düzenlenmesi
İş Kanunu’nun 41. maddesinde fazla mesai ücreti şu şekilde düzenlenmiştir:
İşçilerin haftalık çalışma süresi kırkbeş saattir. Bu sürenin yirmidört saati normal çalışma, yirmibir saati ise fazla çalışma süresidir.
Fazla çalışma süresi, haftalık normal çalışma süresini aşan çalışmadır.
Fazla çalışma ücreti, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmi beş yükseltilmesiyle ödenir.
Fazla çalışma yapan işçilere, işveren tarafından her ay çalışma belgesi verilir.
Fazla Mesai Ücreti İle İlgili Diğer Mevzuat Hükümleri
- 4857 sayılı İş Kanunu
- 5369 sayılı Kanun
- 3095 sayılı Kanun
- 2429 sayılı Kanun
Fazla Mesai Ücretinin İşçiye Sağladığı Haklar
Fazla mesa