İsimler
İsimler, varlıkları, nesneleri, yerleri, kavramları ve duyguları adlandıran kelimelerdir. İsimler, cümle içinde özne, nesne, dolaylı tümleç, yer tamlayıcısı, zaman tamlayıcısı ve sebep tamlayıcısı görevi görebilirler.
İsimlerin Çeşitleri
İsimler, çeşitli özelliklerine göre farklı gruplara ayrılabilirler. Bu gruplar şunlardır:
- Somut İsimler: Somut isimler, duyularımızla algılayabildiğimiz varlıkları, nesneleri ve yerleri adlandıran isimlerdir. Örneğin: kitap, masa, ağaç, araba, şehir, ülke.
- Soyut İsimler: Soyut isimler, duyularımızla algılayamadığımız kavramları ve duyguları adlandıran isimlerdir. Örneğin: sevgi, nefret, mutluluk, üzüntü, özgürlük, adalet.
- Öz İsimler: Öz isimler, belirli bir varlığı, nesneyi veya yeri adlandıran isimlerdir. Öz isimler, büyük harfle yazılırlar. Örneğin: Ayşe, Ahmet, İstanbul, Türkiye, Dünya.
- Genel İsimler: Genel isimler, bir türü veya grubu adlandıran isimlerdir. Genel isimler, küçük harfle yazılırlar. Örneğin: kitap, masa, ağaç, araba, şehir, ülke.
- Toplu İsimler: Toplu isimler, birden fazla varlığı, nesneyi veya yeri bir arada adlandıran isimlerdir. Toplu isimler, çoğul eki alırlar. Örneğin: sürü, ordu, halk, topluluk, takım.
- Birey İsimler: Birey isimler, tek bir varlığı, nesneyi veya yeri adlandıran isimlerdir. Birey isimler, çoğul eki almazlar. Örneğin: kitap, masa, ağaç, araba, şehir, ülke.
İsimlerin Görevleri
İsimler, cümle içinde çeşitli görevler üstlenebilirler. Bu görevler şunlardır:
- Özne: Özne, cümlede hakkında konuşulan varlığı, nesneyi veya yeri belirten isimdir. Özne, cümlede genellikle ilk sırada yer alır. Örneğin: “Ayşe okula gitti.” cümlesinde “Ayşe” özne görevindedir.
- Nesne: Nesne, cümlede özne tarafından yapılan veya etkilenen varlığı, nesneyi veya yeri belirten isimdir. Nesne, cümlede genellikle özne ile fiil arasında yer alır. Örneğin: “Ayşe kitabı okudu.” cümlesinde “kitabı” nesne görevindedir.
- Dolaylı Tümleç: Dolaylı tümleç, cümlede özne tarafından yapılan veya etkilenen varlığa, nesneye veya yere yarar sağlayan veya zarar veren isimdir. Dolaylı tümleç, cümlede genellikle “için”, “üzere”, “ile”, “ile birlikte” gibi edatlarla birlikte kullanılır. Örneğin: “Ayşe annesi için yemek yaptı.” cümlesinde “annesi” dolaylı tümleç görevindedir.
- Yer Tamlayıcısı: Yer tamlayıcısı, cümlede özne veya nesnenin bulunduğu yeri belirten isimdir. Yer tamlayıcısı, cümlede genellikle “de”, “da”, “te”, “ta” gibi edatlarla birlikte kullanılır. Örneğin: “Ayşe okulda ders çalıştı.” cümlesinde “okulda” yer tamlayıcısı görevindedir.
- Zaman Tamlayıcısı: Zaman tamlayıcısı, cümlede özne veya nesnenin yapıldığı veya gerçekleştiği zamanı belirten isimdir. Zaman tamlayıcısı, cümlede genellikle “de”, “da”, “te”, “ta” gibi edatlarla birlikte kullanılır. Örneğin: “Ayşe dün okula gitti.” cümlesinde “dün” zaman tamlayıcısı görevindedir.
- Sebep Tamlayıcısı: Sebep tamlayıcısı, cümlede özne veya nesnenin yapılmasının veya gerçekleşmesinin nedenini belirten isimdir. Sebep tamlayıcısı, cümlede genellikle “için”, “üzere”, “ile”, “ile birlikte” gibi edatlarla birlikte kullanılır. Örneğin: “Ayşe sınavı geçmek için çok çalıştı.” cümlesinde “sınavı geçmek için” sebep tamlayıcısı görevindedir.
İsimlerle İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar