Sanat Terimleri Sözlüğü
Sanat, insanın yaratıcılığını ve hayal gücünü kullanarak estetik bir değer taşıyan eserler ortaya koymasıdır. Sanat, resim, heykel, müzik, edebiyat, tiyatro, dans gibi birçok farklı alanda kendini gösterir. Her sanat dalının kendine özgü terimleri ve kavramları vardır. Bu terimler, sanat eserlerini anlamak ve yorumlamak için önemlidir.
Bu sözlükte, sanatın farklı alanlarında kullanılan temel terimler ve kavramlar açıklanmıştır. Sözlük, sanat öğrencileri, sanatseverler ve sanat eserleriyle ilgilenen herkes için faydalı bir kaynak olacaktır.
A
- Abartma: Bir nesnenin veya figürün gerçek boyutundan daha büyük veya daha küçük gösterilmesi.
- Akademik sanat: Geleneksel sanat eğitimi ve tekniklerine dayalı sanat.
- Akrilik boya: Su bazlı bir boya türü.
- Alçı: Heykel yapımında kullanılan bir malzeme.
- Altın oran: Bir nesnenin veya figürün estetik açıdan en güzel şekilde oranlanması.
- Antik sanat: Eski çağlara ait sanat.
- Aquarel boya: Su bazlı bir boya türü.
- Arabesk: Arap sanatında kullanılan bir süsleme biçimi.
- Arka plan: Bir sanat eserinde ana konunun arkasında yer alan bölüm.
- Art nouveau: 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bir sanat akımı.
- Art deco: 1920’lerde ve 1930’larda ortaya çıkan bir sanat akımı.
B
- Barok sanat: 17. ve 18. yüzyıllarda ortaya çıkan bir sanat akımı.
- Baskı: Bir sanat eserinin çoğaltılması için kullanılan teknik.
- Batik: Kumaş üzerine desen oluşturmak için kullanılan bir teknik.
- Beyazlatma: Bir sanat eserinin rengini açmak için kullanılan teknik.
- Bizans sanatı: Bizans İmparatorluğu’nda ortaya çıkan bir sanat akımı.
- Bronz: Heykel yapımında kullanılan bir metal.
- Büst: Bir kişinin başının ve omuzlarının heykeli.
C
- Canlı renkler: Parlak ve doygun renkler.
- Çizgi: Bir sanat eserinde kullanılan temel unsurlardan biri.
- Çizim: Bir sanat eserinin taslağını oluşturmak için kullanılan teknik.
- Çerçeve: Bir sanat eserinin etrafına yerleştirilen süsleme.
- Çini: Seramikten yapılmış bir süsleme malzemesi.
D
- Dali: Bir sanat eserinin ana konusu.
- Dekorasyon: Bir mekanı süslemek için kullanılan teknik.
- Desen: Bir sanat eserinde kullanılan tekrar eden motifler.
- Detay: Bir sanat eserinde bulunan küçük ayrıntılar.
- Dokuma: Kumaş yapımında kullanılan teknik.
- Dramatik sanatlar: Tiyatro, sinema ve dans gibi sahne sanatları.
E
- Ebru: Su üzerine boya damlatılarak yapılan bir süsleme sanatı.
- Edebiyat: Yazılı sanat eserlerinin oluşturduğu alan.
- El sanatları: El becerisi gerektiren sanat dalları.
- Enamel: Metal üzerine yapılan bir süsleme sanatı.
- Epik şiir: Kahramanlık hikayelerini anlatan uzun şiirler.
- Eskiz: Bir sanat eserinin taslağı.
- Estetik: Güzellik ve uyumla ilgili olan.
F
- Figür: Bir sanat eserinde yer alan insan veya hayvan figürü.
- Film: Hareketli görüntülerden oluşan sanat eseri.
- Folyo: Metalden yapılmış ince bir yaprak.
- Fon: Bir sanat eserinde arka plan.
- Fotoğraf: Işıkla yapılan resim.
- Fresk: Duvara yapılan resim.
G
- Galeri: Sanat eserlerinin sergilendiği yer.
- Geleneksel sanat: Bir toplumun veya kültürün geleneklerine dayalı sanat.
- Geometrik sanat: Geometrik şekiller kullanılarak yapılan sanat.
- Grisaille: Gri tonlarda yapılan resim.
- Gravür: Metal veya tahta üzerine yapılan baskı.
H
- Heykel: Üç boyutlu sanat eseri.
- Hikaye: Gerçek veya hayali olayları anlatan edebiyat türü.
- Huzur: Bir sanat eserinde yaratılan sakin ve dingin atmosfer.
I
- Işık: Bir sanat eserinde kullanılan temel unsurlardan biri.
- Işıklandırma: Bir sanat eserinin aydınlatılması.
- İllüstrasyon: Bir metni veya hikayeyi görselleştirmek için yapılan resim.
- İmge: Bir sanat eserinde kullanılan sembol veya metafor.
- İnceleme: Bir sanat eserinin eleştirisi.
J
- Japon sanatı: Japonya’da ortaya çıkan sanat.
- Jüri: Bir sanat yarışmasının kazananlarını belirleyen kurul.
K
- Kaligrafi: Güzel yazı sanatı.
- Karikatür: Mizah amaçlı çizim.
- Karışık teknik: Bir sanat eserinde farklı tekniklerin birlikte kullanılması.
- Kartonpiyer: Kağıt hamurundan yapılan bir süsleme malzemesi.
- Keçe: Yün veya diğer liflerden yapılan bir kumaş.
- Klasik sanat: Antik Yunan ve Roma sanatına dayalı sanat.
- Koleksiyon: Sanat eserlerinin bir araya getirilmesi.
- Kompozisyon: Bir sanat eserinin öğelerinin düzenlenmesi.
- Konsept sanatı: Bir sanat eserinin fikrini veya konseptini gösteren çizim veya resim.
- Kontrast: Bir sanat eserinde zıt renklerin veya tonların kullanılması.
L
- Lak: Ağaç veya metal üzerine yapılan bir süsleme malzemesi.
- Land art: Doğal malzemeler kullanılarak yapılan sanat.
- Leke: Bir sanat eserinde kullanılan renk veya ton.
- Litografi: Taş üzerine yapılan baskı.
M
- Madde: Bir sanat eserinin yapıldığı malzeme.
- Makyaj: Tiyatro veya sinema oyuncularının yüzlerine yapılan süsleme.
- Manzara: Doğal bir ortamın resmi.
- Mimarlık: Bina tasarımı ve yapımı sanatı.
- Minyatür: Küçük boyutlu resim veya heykel.
- Modern sanat: 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılda ortaya çıkan sanat akımları.
- Mozaik: Küçük taş veya cam parçalarından yapılan süsleme.
- Müze: Sanat eserlerinin sergilendiği yer.
- Müzik: Seslerle oluşturulan sanat.
N
- Nakış: Kumaş üzerine yapılan süsleme.
- Natürmort: Cansız nesnelerin resmi.
- Neo-klasik sanat: 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bir sanat akımı.
- Nü: Çıplak insan figürü.
O
- Opera: Müzik, drama ve dansın birleştiği sahne sanatı.
- Ortaçağ sanatı: Orta Çağ’da ortaya çıkan sanat.
- Oryantal sanat: Doğu ülkelerinde ortaya çıkan sanat.
P
- Pastel: Toz halindeki pigmentlerle yapılan boya.
- Patina: Bronz veya bakır gibi metallerin yüzeyinde oluşan yeşil veya kahverengi renk.
- Performans sanatı: Sanatçının kendi bedenini veya çevresini kullanarak yaptığı sanat.
- Perspektif: Bir sanat eserinde derinlik yaratmak için kullanılan teknik.
- Pigment: Boya yapımında kullanılan renkli toz.
- Plastik sanatlar: Heykel, resim ve mimarlık gibi üç boyutlu sanat dalları.
- Portre: Bir kişinin resmi.
- Post-modern sanat: 20. yüzyılın sonlarında ve 21. yüzyılda ortaya çıkan sanat akımları.
- Poster: Duvara asılan resim veya afiş.
- Prodüksiyon tasarımı: Film veya tiyatro oyunlarında kullanılan dekor ve kostümlerin tasarımı.
R
- Rölyef: Bir yüzeyin üzerindeki kabartma veya oyma.
- Romantik sanat: 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyıl