Vejeteryan Diyeti Nedir?
Vejeteryan diyeti, et, kümes hayvanları, balık ve deniz ürünlerinden uzak durmayı içeren bir beslenme biçimidir. Bazı vejeteryanlar ayrıca süt ürünleri, yumurta ve bal gibi hayvansal ürünleri de tüketmezler. Vejeteryanlık, etik, çevresel ve sağlık nedenleriyle tercih edilebilir.
Vejeteryan Diyetinin Faydaları
Vejeteryan diyetinin birçok sağlık yararı bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Kalp hastalığı riskinin azalması: Vejeteryanlar, et yiyenlere göre kalp hastalığı riskinin daha düşük olduğu görülmüştür. Bunun nedeni, vejeteryan diyetinin genellikle daha düşük doymuş yağ ve kolesterol içermesi ve daha fazla lif içermesidir.
- Obezite riskinin azalması: Vejeteryanlar, et yiyenlere göre obezite riskinin daha düşük olduğu görülmüştür. Bunun nedeni, vejeteryan diyetinin genellikle daha düşük kalori ve yağ içermesi ve daha fazla lif içermesidir.
- Tip 2 diyabet riskinin azalması: Vejeteryanlar, et yiyenlere göre tip 2 diyabet riskinin daha düşük olduğu görülmüştür. Bunun nedeni, vejeteryan diyetinin genellikle daha düşük glisemik indeksli yiyecekler içermesi ve daha fazla lif içermesidir.
- Bazı kanser türlerinin riskinin azalması: Vejeteryanlar, et yiyenlere göre bazı kanser türlerinin riskinin daha düşük olduğu görülmüştür. Bunlar arasında kolorektal kanser, meme kanseri ve prostat kanseri yer almaktadır. Bunun nedeni, vejeteryan diyetinin genellikle daha fazla meyve, sebze ve tam tahıl içermesi ve daha az işlenmiş gıda içermesidir.
Vejeteryan Diyetinin Dezavantajları
Vejeteryan diyetinin bazı dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Protein eksikliği: Vejeteryanlar, et yiyenlere göre protein eksikliği riski altındadır. Bunun nedeni, bitkisel proteinlerin hayvansal proteinlere göre daha az sindirilebilir olmasıdır.
- Demir eksikliği: Vejeteryanlar, et yiyenlere göre demir eksikliği riski altındadır. Bunun nedeni, bitkisel demirin hayvansal demire göre daha az sindirilebilir olmasıdır.
- B12 vitamini eksikliği: Vejeteryanlar, et yiyenlere göre B12 vitamini eksikliği riski altındadır. Bunun nedeni, B12 vitamininin yalnızca hayvansal ürünlerde bulunmasıdır.
- Çinko eksikliği: Vejeteryanlar, et yiyenlere göre çinko eksikliği riski altındadır. Bunun nedeni, çinkonun bitkisel ürünlerde hayvansal ürünlere göre daha az bulunmasıdır.
Vejeteryan Diyetinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Vejeteryan diyetinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:
- Protein alımına dikkat edilmelidir: Vejeteryanlar, protein eksikliği riski altında oldukları için protein alımına dikkat etmelidirler. Protein açısından zengin bitkisel besinler arasında baklagiller, kuruyemişler, tohumlar ve tam tahıllar yer almaktadır.
- Demir alımına dikkat edilmelidir: Vejeteryanlar, demir eksikliği riski altında oldukları için demir alımına dikkat etmelidirler. Demir açısından zengin bitkisel besinler arasında koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru fasulye, mercimek, nohut ve tam tahıllar yer almaktadır.
- B12 vitamini alımına dikkat edilmelidir: Vejeteryanlar, B12 vitamini eksikliği riski altında oldukları için B12 vitamini alımına dikkat etmelidirler. B12 vitamini yalnızca hayvansal ürünlerde bulunduğu için vejeteryanlar B12 vitamini takviyesi almalıdırlar.
- Çinko alımına dikkat edilmelidir: Vejeteryanlar, çinko eksikliği riski altında oldukları için çinko alımına dikkat etmelidirler. Çinko açısından zengin bitkisel besinler arasında kabak çekirdeği, ayçiçeği çekirdeği, badem ve tam tahıllar yer almaktadır.
Vejeteryan Diyetine Örnek
Vejeteryan diyetine örnek bir günlük beslenme planı şu şekildedir:
- Kahvaltı: Yulaf ezmesi, meyve, süt veya yoğurt
- Öğle yemeği: Mercimek çorbası, salata, tam tahıllı ekmek
- Akşam yemeği: Sebzeli makarna, salata, tam tahıllı ekmek
- Ara öğünler: Meyve, kuruyemiş, yoğurt
Vejeteryan Diyeti Hakkında Faydalı Siteler
- Vejetaryen Derneği
- Vegan Derneği
- Hayvan Hakları Federasyonu
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
- Sağlık Bakanlığı