Tyt Biyoloji Hücre Pdf

Hücre: Yaşamın Temel Birimi

Hücre, tüm canlıların temel yapısal ve işlevsel birimidir. Hücreler, canlıların büyümesini, gelişmesini, üremelerini ve enerji üretmelerini sağlar. Hücreler, prokaryot ve ökaryot olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Prokaryot hücreler, çekirdek ve diğer zarlı organeller içermeyen basit hücrelerdir. Ökaryot hücreler ise, çekirdek ve diğer zarlı organeller içeren karmaşık hücrelerdir.

Hücre Yapısı

Hücreler, çeşitli organellerden oluşur. Bu organeller, hücrenin farklı işlevlerini yerine getirir. Hücrenin en önemli organelleri şunlardır:

  • Çekirdek: Çekirdek, hücrenin genetik materyalini içeren organeldir. Genetik materyal, DNA’dır. DNA, hücrenin özelliklerini belirler.
  • Sitoplazma: Sitoplazma, çekirdek dışındaki hücre içi sıvıdır. Sitoplazma, çeşitli organelleri içerir.
  • Hücre Zarı: Hücre zarı, hücreyi çevreleyen ve koruyan bir yapıdır. Hücre zarı, seçici geçirgendir. Bu sayede, hücreye gerekli maddelerin girmesini ve zararlı maddelerin çıkmasını sağlar.
  • Hücre Duvarı: Hücre duvarı, bitki hücrelerinde bulunan bir yapıdır. Hücre duvarı, hücreye destek sağlar ve onu korur.
  • Kloroplast: Kloroplast, bitki hücrelerinde bulunan bir organeldir. Kloroplast, fotosentez yapar. Fotosentez, güneş ışığının enerjisini kullanarak su ve karbondioksitten glikoz üretme işlemidir.
  • Mitokondri: Mitokondri, hücrenin enerji santrali olarak bilinir. Mitokondri, hücre için gerekli olan enerjiyi üretir.
  • Endoplazmik Retikulum: Endoplazmik retikulum, hücre içinde madde taşınmasını sağlayan bir organeldir. Endoplazmik retikulum, iki tür olabilir: pürüzsüz endoplazmik retikulum ve pürüzlü endoplazmik retikulum. Pürüzsüz endoplazmik retikulum, lipid ve steroid üretir. Pürüzlü endoplazmik retikulum ise, protein üretir.
  • Golgi Aygıtı: Golgi aygıtı, hücre içinde üretilen maddelerin paketlenmesini ve dağıtılmasını sağlar. Golgi aygıtı, ayrıca, lizozom üretir. Lizozom, hücre içindeki atık maddeleri parçalayan bir organeldir.

Hücre İşlevleri

Hücreler, çeşitli işlevleri yerine getirir. Bu işlevler şunlardır:

  • Büyüme ve Gelişme: Hücreler, bölünerek büyür ve gelişir. Hücre bölünmesi, iki ana tür olabilir: mitoz ve mayoz. Mitoz, hücrenin genetik materyalini eşleyerek iki özdeş hücre üretme işlemidir. Mayoz, hücrenin genetik materyalini yarıya indirerek dört farklı hücre üretme işlemidir.
  • Üreme: Hücreler, üreme yoluyla yeni canlılar oluşturur. Üreme, iki ana tür olabilir: eşeyli üreme ve eşeysiz üreme. Eşeyli üreme, iki farklı hücrenin birleşmesiyle yeni bir canlı oluşturma işlemidir. Eşeysiz üreme ise, tek bir hücrenin bölünmesiyle yeni bir canlı oluşturma işlemidir.
  • Enerji Üretimi: Hücreler, mitokondrilerinde enerji üretir. Enerji, glikozun oksijenle yanmasıyla üretilir.
  • Madde Taşıma: Hücreler, endoplazmik retikulum ve Golgi aygıtı aracılığıyla madde taşır. Madde taşıma, iki ana tür olabilir: aktif taşıma ve pasif taşıma. Aktif taşıma, hücrenin enerji harcayarak maddeleri taşımasıdır. Pasif taşıma ise, hücrenin enerji harcamadan maddeleri taşımasıdır.
  • Atık Madde Atılımı: Hücreler, lizozom aracılığıyla atık maddeleri atar. Atık madde atılımı, iki ana tür olabilir: eksositoz ve endositoz. Eksositoz, hücrenin atık maddeleri hücre dışına atmasıdır. Endositoz ise, hücrenin dış ortamdan madde almasıdır.

Hücre Türleri

Hücreler, çeşitli türlerde olabilir. Hücre türleri, hücrenin yapısına, işlevine ve bulunduğu yere göre belirlenir. Hücre türlerinden bazıları şunlardır:

  • Epitel Hücreleri: Epitel hücreleri, vücudun yüzeyini kaplayan hücrelerdir. Epitel hücreleri, vücudu dış ortamdan korur ve madde alışverişini sağlar.
  • Kas Hücreleri: Kas hücreleri, vücudun hareketini sağlayan hücrelerdir. Kas hücreleri, üç tür olabilir: iskelet kas hücreleri, düz kas hücreleri ve kalp kas hücreleri. İskelet kas hücreleri, kemiklere bağlanır ve vücudun istemli hareketlerini sağlar. Düz kas hücreleri, iç organlarda bulunur ve vücudun istemsiz hareketlerini sağlar. Kalp kas hücreleri ise, kalpte bulunur ve kalbin kasılmasını sağlar.
  • Sinir Hücreleri: Sinir hücreleri, vücuttaki bilgileri ileten hücrelerdir. Sinir hücreleri, iki tür olabilir: nöronlar ve gliyal hücreler. Nöronlar, bilgileri ileten hücrelerdir. Gliyal hücreler ise, nöronları destekleyen ve koruyan hücrelerdir.
  • Kan Hücreleri: Kan hücreleri, kanda bulunan hücrelerdir. Kan hücreleri, üç tür olabilir: alyuvarlar, akyuvarlar ve trombositler. Alyuvarlar, oksijen taşır. Akyuvarlar, vücudu enfeksiyonlardan korur. Trombositler ise, kanın pıhtılaşmasını sağlar.
  • Bağ Dokusu Hücreleri: Bağ dokusu hücreleri, vücuttaki dokuları birbirine bağlayan hücrelerdir. Bağ dokusu hücreleri, çeşitli türlerde olabilir. Bazı bağ dokusu hücreleri şunlardır: fibroblastlar, kondrositler, osteositler ve adipositler. Fibroblastlar, lifli bağ dokusu üretir. Kondrositler, kıkırdak üretir. Osteositler, kemik üretir. Adipositler ise, yağ üretir.

Hücre ile İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar

Yayımlandı

kategorisi