Boşnakça Dilbilgisi
Boşnakça, Güney Slav dillerinin Batı Slav dilleri grubuna ait bir dildir. Bosna-Hersek’in resmi dilidir ve ayrıca Sırbistan, Hırvatistan, Karadağ ve Slovenya’da da konuşulmaktadır. Boşnakça, Sırpça ve Hırvatça ile birlikte Sırp-Hırvat-Boşnakça (SHB) dilinin üç lehçesinden biridir.
Boşnakça dilbilgisi, diğer Slav dillerinin dilbilgisine benzer birçok özelliğe sahiptir. Ancak, Boşnakça’nın kendine özgü bazı özellikleri de bulunmaktadır.
İsimler
Boşnakça’da isimler üç cinsiyete sahiptir: erkek, dişi ve nötr. Erkek isimler genellikle -o veya -e ile, dişi isimler genellikle -a veya -e ile, nötr isimler ise genellikle -o veya -e ile biter.
Boşnakça’da isimler ayrıca altı çekime sahiptir: nominatif, genitif, datif, akuzatif, vokatif ve instrumental. Nominatif çekim, ismin temel biçimidir. Genitif çekim, ismin sahiplik veya aitlik bildirdiği durumlarda kullanılır. Datif çekim, ismin dolaylı nesne olduğu durumlarda kullanılır. Akuzatif çekim, ismin doğrudan nesne olduğu durumlarda kullanılır. Vokatif çekim, ismin hitap edildiği durumlarda kullanılır. Instrumental çekim ise, ismin araç veya vasıta bildirdiği durumlarda kullanılır.
Fiiller
Boşnakça’da fiiller üç zaman kipine sahiptir: şimdiki zaman, geçmiş zaman ve gelecek zaman. Şimdiki zaman kipi, fiilin şu anda gerçekleşen veya sürekli olarak gerçekleşen bir eylemi veya durumu bildirdiği durumlarda kullanılır. Geçmiş zaman kipi, fiilin geçmişte gerçekleşen bir eylemi veya durumu bildirdiği durumlarda kullanılır. Gelecek zaman kipi ise, fiilin gelecekte gerçekleşecek bir eylemi veya durumu bildirdiği durumlarda kullanılır.
Boşnakça’da fiiller ayrıca üç kişiye sahiptir: birinci kişi, ikinci kişi ve üçüncü kişi. Birinci kişi, konuşan kişiyi, ikinci kişi, konuşulan kişiyi, üçüncü kişi ise konuşulan kişi dışındaki kişileri veya şeyleri ifade eder.
Sıfatlar
Boşnakça’da sıfatlar isimlerin niteliklerini veya özelliklerini bildirir. Sıfatlar genellikle isimlerden sonra gelir ve isimlerle aynı cinsiyete ve çekime sahiptir.
Zarflar
Boşnakça’da zarflar fiillerin, sıfatların veya diğer zarfların niteliklerini veya özelliklerini bildirir. Zarflar genellikle fiillerden sonra gelir ve fiillerle aynı zaman kipine sahiptir.
Edatlar
Boşnakça’da edatlar kelimeler arasındaki ilişkileri bildirir. Edatlar genellikle isimlerden veya zamirlerden önce gelir.
Bağlaçlar
Boşnakça’da bağlaçlar kelimeleri, cümleleri veya paragrafları birbirine bağlar. Bağlaçlar genellikle kelimelerin veya cümlelerin başında gelir.
Ünlemler
Boşnakça’da ünlemler duyguları veya tepkileri ifade eder. Ünlemler genellikle cümlelerin sonunda gelir.
Boşnakça Dilbilgisi Kaynakları