Eleştirel Psikoloji: Psikolojiyi Sorgulamak ve Değiştirmek
Eleştirel psikoloji, psikolojinin geleneksel yaklaşımlarını ve varsayımlarını sorgulayan ve eleştiren bir psikoloji okuludur. Eleştirel psikologlar, psikolojinin genellikle bireysel ve içsel faktörlere odaklandığını ve toplumsal ve kültürel faktörleri göz ardı ettiğini savunurlar. Ayrıca, psikolojinin genellikle nesnel ve bilimsel olduğunu iddia ettiğini, ancak aslında öznel ve ideolojik olduğunu ileri sürerler.
Eleştirel psikolojinin kökenleri, 1960’lı yıllarda ortaya çıkan eleştirel teoriye dayanmaktadır. Eleştirel teori, toplumu ve kültürü eleştirel bir bakış açısıyla inceleyen bir sosyolojik teoridir. Eleştirel psikologlar, eleştirel teorinin fikirlerini psikolojiye uygulayarak, psikolojinin toplumsal ve kültürel bağlamını anlamaya çalışmışlardır.
Eleştirel psikolojinin temel hedeflerinden biri, psikolojinin toplumsal ve kültürel faktörlere daha fazla dikkat çekmektir. Eleştirel psikologlar, insanların düşüncelerinin, duygularının ve davranışlarının toplumsal ve kültürel bağlam tarafından şekillendiğini savunurlar. Örneğin, bir kişinin depresyon yaşamasının nedeni, yalnızca bireysel faktörler değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel faktörler de olabilir.
Eleştirel psikolojinin bir diğer hedefi de, psikolojinin nesnel ve bilimsel olduğunu iddiasını sorgulamaktır. Eleştirel psikologlar, psikolojinin aslında öznel ve ideolojik olduğunu savunurlar. Psikolojinin öznel olması, psikologların kendi inançlarına ve değerlerine göre araştırma yapmaları ve sonuçları yorumlamaları anlamına gelir. Psikolojinin ideolojik olması ise, psikolojinin belirli bir toplumsal ve kültürel ideolojiyi desteklemek için kullanılması anlamına gelir.
Eleştirel psikoloji, psikoloji alanında önemli bir etkiye sahip olmuştur. Eleştirel psikologların çalışmaları, psikolojinin toplumsal ve kültürel bağlamını anlamamıza yardımcı olmuştur. Ayrıca, eleştirel psikologlar, psikolojinin nesnel ve bilimsel olduğunu iddiasını sorgulayarak, psikolojinin daha eleştirel ve öz-yansıtıcı bir disiplin haline gelmesine katkıda bulunmuşlardır.
Eleştirel Psikoloji ile İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Eleştirel Psikoloji Derneği
- Eleştirel Psikoloji Araştırma Ağı
- Eleştirel Psikoloji Dergisi
- Eleştirel Psikoloji Kitapları
- Eleştirel Psikoloji Makaleleri