Diyette Kabızlık: Nedenleri, Önleme ve Tedavisi
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin seyrek veya zor olmasıdır. Genellikle haftada üçten az bağırsak hareketi olması olarak tanımlanır. Kabızlık, sindirim sisteminin en sık görülen sorunlarından biridir ve her yaştan insanı etkileyebilir.
Diyette Kabızlığa Neden Olan Faktörler
- Yetersiz Lif Tüketimi: Lif, sindirilemeyen bir karbonhidrattır ve bağırsak hareketlerinin düzenliliğini sağlamada önemli bir rol oynar. Yeterli lif tüketilmediğinde, dışkı sertleşir ve bağırsak hareketleri zorlaşır.
- Yetersiz Sıvı Tüketimi: Su, sindirim sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. Yeterli sıvı tüketilmediğinde, dışkı sertleşir ve bağırsak hareketleri zorlaşır.
- Hareketsizlik: Düzenli egzersiz, bağırsak hareketlerinin düzenliliğini sağlamada yardımcı olur. Hareketsizlik, bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına ve kabızlığa neden olabilir.
- Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar, yan etki olarak kabızlığa neden olabilir. Bu ilaçlar arasında ağrı kesiciler, antidepresanlar, antihistaminikler ve kalsiyum kanal blokerleri bulunur.
- Diğer Sağlık Sorunları: Bazı sağlık sorunları, kabızlığa neden olabilir. Bu sorunlar arasında hipotiroidi, diyabet, Parkinson hastalığı ve multipl skleroz bulunur.
Diyette Kabızlığı Önleme Yolları
- Yeterli Lif Tüketin: Günlük lif ihtiyacı, yaşa ve cinsiyete göre değişir. Genel olarak, yetişkin kadınların günde 25 gram, yetişkin erkeklerin ise günde 38 gram lif tüketmesi önerilir. Lif açısından zengin besinler arasında meyveler, sebzeler, tam tahıllar ve baklagiller bulunur.
- Yeterli Sıvı Tüketin: Günlük sıvı ihtiyacı, yaşa, cinsiyete ve aktivite düzeyine göre değişir. Genel olarak, yetişkinlerin günde 8-10 bardak su içmesi önerilir.
- Düzenli Egzersiz Yapın: Düzenli egzersiz, bağırsak hareketlerinin düzenliliğini sağlamada yardımcı olur. Haftada en az 150 dakika orta yoğunluklu egzersiz veya 75 dakika yüksek yoğunluklu egzersiz yapılması önerilir.
- Kabızlığa Neden Olan İlaçları Kullanmaktan Kaçının: Kabızlığa neden olabilecek ilaçları kullanmaktan kaçının. Eğer bu ilaçları kullanmanız gerekiyorsa, doktorunuzla kabızlığı önlemek için neler yapabileceğinizi konuşun.
- Diğer Sağlık Sorunlarınızı Tedavi Edin: Kabızlığa neden olan diğer sağlık sorunlarınız varsa, bu sorunları tedavi etmek için doktorunuzla birlikte çalışın.
Diyette Kabızlığın Tedavisi
Diyette kabızlık, genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ile tedavi edilebilir. Bu değişiklikler arasında şunlar yer alır:
- Lif Tüketimini Artırın: Günlük lif ihtiyacınızı karşılamak için meyve, sebze, tam tahıllar ve baklagiller gibi lif açısından zengin besinler tüketin.
- Sıvı Tüketimini Artırın: Günlük sıvı ihtiyacınızı karşılamak için su, meyve suyu ve diğer sıvıları tüketin.
- Düzenli Egzersiz Yapın: Haftada en az 150 dakika orta yoğunluklu egzersiz veya 75 dakika yüksek yoğunluklu egzersiz yapın.
- Kabızlığa Neden Olan İlaçları Kullanmaktan Kaçının: Kabızlığa neden olabilecek ilaçları kullanmaktan kaçının. Eğer bu ilaçları kullanmanız gerekiyorsa, doktorunuzla kabızlığı önlemek için neler yapabileceğinizi konuşun.
- Diğer Sağlık Sorunlarınızı Tedavi Edin: Kabızlığa neden olan diğer sağlık sorunlarınız varsa, bu sorunları tedavi etmek için doktorunuzla birlikte çalışın.
Eğer yaşam tarzı değişiklikleri ile kabızlığınız geçmiyorsa, doktorunuz ilaç tedavisi veya diğer tedavi seçenekleri önerebilir.
Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Türk Gastroenteroloji Derneği
- Türk Sindirim Sistemi Cerrahisi Derneği
- Kabızlık Hakkında Bilgi
- Kabızlık Tedavisi