İş Kanunu Fazla Mesai
Fazla mesai, bir çalışanın normal çalışma saatleri dışında çalışmasıdır. İş Kanunu’na göre, fazla mesai ücreti, normal çalışma saatleri ücretinin %50’si oranında ödenir. Fazla mesai ücreti, çalışılan her saat için ayrı ayrı hesaplanır.
Fazla Mesai Yaptırma Şartları
İşveren, ancak aşağıdaki şartlar altında çalışana fazla mesai yaptırabilir:
- İşin niteliği gereği fazla mesai yapılması zorunluysa,
- İşyerinde ani ve beklenmeyen bir durum ortaya çıkarsa,
- İşyerinde iş yoğunluğu varsa,
- Çalışanın kendi isteğiyle fazla mesai yapması halinde.
Fazla Mesai Ücreti Nasıl Hesaplanır?
Fazla mesai ücreti, çalışılan her saat için ayrı ayrı hesaplanır. Fazla mesai ücreti, normal çalışma saatleri ücretinin %50’si oranında ödenir.
Örneğin:
- Bir çalışanın normal çalışma saatleri ücreti 10 TL ise, fazla mesai ücreti 15 TL olacaktır.
- Bir çalışanın normal çalışma saatleri ücreti 20 TL ise, fazla mesai ücreti 30 TL olacaktır.
Fazla Mesai Ücreti Ne Zaman Ödenir?
Fazla mesai ücreti, çalışılan ayı takip eden ayın 15’ine kadar ödenmelidir.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlar
İşveren, aşağıdaki durumlarda çalışana fazla mesai yaptıramaz:
- Çalışan hamile ise,
- Çalışan doğum iznindeyse,
- Çalışan yıllık izindeyse,
- Çalışan iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezlik raporu almışsa,
- Çalışan 18 yaşından küçükse.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Saatler
İşveren, aşağıdaki saatlerde çalışana fazla mesai yaptıramaz:
- Gece 22:00 ile sabah 06:00 arasında,
- Hafta tatillerinde,
- Resmi tatillerde.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Günler
İşveren, aşağıdaki günlerde çalışana fazla mesai yaptıramaz:
- 1 Mayıs İşçi Bayramı,
- 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı,
- 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı,
- 30 Ağustos Zafer Bayramı.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken İşler
İşveren, aşağıdaki işlerde çalışana fazla mesai yaptıramaz:
- Tehlikeli işler,
- Ağır işler,
- Sağlığa zararlı işler.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Yerler
İşveren, aşağıdaki yerlerde çalışana fazla mesai yaptıramaz:
- Yeraltı işyerleri,
- Açık hava işyerleri,
- Hareketli işyerleri.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Süre
İşveren, bir çalışana günde en fazla 3 saat, haftada en fazla 12 saat fazla mesai yaptırabilir.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Toplam Süre
İşveren, bir çalışana bir yılda en fazla 270 saat fazla mesai yaptırabilir.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda Çalışanın Hakları
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda çalışan, aşağıdaki haklara sahiptir:
- Fazla mesai ücreti alma hakkı,
- Fazla mesai yaptığı süre kadar izin kullanma hakkı,
- Fazla mesai yaptığı süre kadar ücretli izin kullanma hakkı.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda İşverenin Sorumluluğu
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda işveren, aşağıdaki sorumluluklara sahiptir:
- Fazla mesai ücreti ödeme sorumluluğu,
- Fazla mesai yaptığı süre kadar izin verme sorumluluğu,
- Fazla mesai yaptığı süre kadar ücretli izin verme sorumluluğu.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda Çalışanın Şikayet Hakkı
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda çalışan, aşağıdaki mercilere şikayette bulunabilir:
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na,
- İş mahkemesine.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda Çalışanın Tazminat Hakkı
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda çalışan, aşağıdaki tazminat haklarına sahiptir:
- Fazla mesai ücreti tazminatı,
- Fazla mesai yaptığı süre kadar izin kullanma tazminatı,
- Fazla mesai yaptığı süre kadar ücretli izin kullanma tazminatı.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda İşverenin Cezası
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda işveren, aşağıdaki cezalara çarptırılabilir:
- İdari para cezası,
- Faaliyetten men cezası,
- Ruhsat iptali cezası.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda Çalışanın Görevleri
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda çalışan, aşağıdaki görevlere sahiptir:
- Fazla mesai yaptırılmaması için işverene başvurmak,
- Fazla mesai yaptırılmaması için çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı’na şikayette bulunmak,
- Fazla mesai yaptırılmaması için iş mahkemesine dava açmak.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda İşverenin Görevleri
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda işveren, aşağıdaki görevlere sahiptir:
- Fazla mesai yaptırmamak,
- Fazla mesai ücreti ödemek,
- Fazla mesai yaptığı süre kadar izin vermek,
- Fazla mesai yaptığı süre kadar ücretli izin vermek.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Görevleri
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı, aşağıdaki görevlere sahiptir:
- Fazla mesai yaptırılmaması için işverenleri denetlemek,
- Fazla mesai yaptırılmaması için işverenlere ceza kesmek,
- Fazla mesai yaptırılmaması için çalışanlara bilgi vermek.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda İş Mahkemesi’nin Görevleri
Fazla mesai yaptırılmaması gereken durumlarda iş mahkemesi, aşağıdaki görevlere sahiptir:
- Fazla mesai yaptırılmaması için işverenlere ceza kesmek,
- Fazla mesai yaptırılmaması için çalışanlara tazminat ödetmek.
Fazla Mesai Yaptırılmaması Gereken Durumlarda Faydalı Siteler