Kıbrıs İş: Tarih, Sorunlar ve Çözüm Arayışları
Kıbrıs, Akdeniz’in üçüncü büyük adasıdır ve stratejik konumu nedeniyle yüzyıllardır birçok farklı uygarlığın egemenliğine girmiştir. Ada, 1960 yılında İngiliz sömürgesinden bağımsızlığını kazandıktan sonra, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasında etnik çatışmalar başladı. Bu çatışmalar, 1974 yılında Türkiye’nin adaya müdahalesiyle sonuçlandı ve ada ikiye bölündü. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) 1983 yılında ilan edildi, ancak uluslararası alanda yalnızca Türkiye tarafından tanındı. Kıbrıs sorunu, günümüzde de çözümsüzlüğünü korumaktadır.
Kıbrıs Sorununun Tarihi
Kıbrıs’ta etnik çatışmalar, adanın bağımsızlığını kazandığı 1960 yılına kadar uzanmaktadır. Kıbrıslı Rumlar, adanın çoğunluk nüfusunu oluştururken, Kıbrıslı Türkler azınlık nüfusunu oluşturuyordu. Bağımsızlık sonrası kurulan hükümette, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasında eşit temsil sağlanması kararlaştırılmıştı. Ancak, bu düzenleme uzun süre devam etmedi ve Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıslı Türkleri hükümetten dışlamaya başladı.
1963 yılında, Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıslı Türkleri hükümetten tamamen dışlayan bir anayasa değişikliği yaptı. Bu değişiklik, Kıbrıslı Türklerin tepkisine yol açtı ve iki toplum arasında çatışmalar başladı. Çatışmalar, 1964 yılında Birleşmiş Milletler (BM) tarafından müdahale edilmesiyle sona erdi. BM, adaya bir barış gücü gönderdi ve iki toplum arasında bir ateşkes anlaşması imzalandı.
1974 yılında, Kıbrıslı Rumlar, Yunanistan’ın desteğiyle adada bir darbe düzenledi. Darbe, Kıbrıslı Türklerin tepkisine yol açtı ve Türkiye, Kıbrıs’a müdahale etti. Türkiye’nin müdahalesi, adanın ikiye bölünmesiyle sonuçlandı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) 1983 yılında ilan edildi, ancak uluslararası alanda yalnızca Türkiye tarafından tanındı.
Kıbrıs Sorununun Çözüm Arayışları
Kıbrıs sorununun çözümü için birçok girişimde bulunulmuştur. Bunlardan en önemlisi, 1977 yılında BM Genel Sekreteri Kurt Waldheim tarafından hazırlanan “Waldheim Raporu”dur. Rapor, adanın iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyon olarak yeniden birleştirilmesini öneriyordu. Ancak, bu öneri Kıbrıslı Rumlar tarafından reddedildi.
1990’lı yıllarda, BM Genel Sekreteri Boutros Boutros-Ghali tarafından hazırlanan “Boutros-Ghali Planı” da adanın yeniden birleştirilmesini öneriyordu. Ancak, bu plan da Kıbrıslı Rumlar tarafından reddedildi.
2004 yılında, BM Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından hazırlanan “Annan Planı” adanın yeniden birleştirilmesini öneriyordu. Plan, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler tarafından referanduma sunuldu. Kıbrıslı Türkler planı kabul ederken, Kıbrıslı Rumlar planı reddetti.
2017 yılında, BM Genel Sekreteri António Guterres tarafından hazırlanan “Guterres Planı” da adanın yeniden birleştirilmesini öneriyordu. Ancak, bu plan da Kıbrıslı Rumlar tarafından reddedildi.
Kıbrıs Sorununun Günümüzdeki Durumu
Kıbrıs sorunu, günümüzde de çözümsüzlüğünü korumaktadır. Ada, ikiye bölünmüş durumda ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) uluslararası alanda yalnızca Türkiye tarafından tanınmaktadır. Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler arasında müzakereler devam etmektedir, ancak henüz bir çözüm bulunamamıştır.
Kıbrıs Sorunuyla İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Kıbrıs Sorunu Hakkında Bilgi
- Kıbrıs Sorununun Tarihi
- Kıbrıs Sorununun Çözüm Arayışları
- Kıbrıs Sorununun Günümüzdeki Durumu