İş Kazası ve Meslek Hastalığı Kanunu: Konusu ve Kapsamı
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Kanunu (4857 sayılı), iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu oluşan zararların tazmin edilmesini ve bu zararların önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını düzenleyen bir kanundur. Kanun, 19 Haziran 2002 tarihinde kabul edilmiş ve 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kanunun Kapsamı
Kanun, iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu oluşan zararların tazmin edilmesini ve bu zararların önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını düzenler. Kanun, aşağıdaki kişileri kapsar:
- İş sözleşmesiyle çalışan işçiler
- Memurlar
- İşverenler
- İşveren vekilleri
- Çıraklar
- Stajyerler
- Mesleki eğitim gören öğrenciler
- Hükümlüler ve tutuklular
- Askerler
- Polis memurları
- İtfaiye memurları
- Sağlık personeli
- Sosyal hizmet çalışanları
- Diğer kamu görevlileri
Kanunun Temel İlkeleri
Kanunun temel ilkeleri şunlardır:
- İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu oluşan zararların tazmin edilmesi hakkı, işçinin temel haklarından biridir.
- İşveren, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
- İşçi, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için gerekli tedbirlere uymakla yükümlüdür.
- İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu oluşan zararların tazmini, işverenin kusuruna bakılmaksızın yapılır.
- İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu oluşan zararların tazmini, işçinin çalışma gücünü kaybetme oranına göre belirlenir.
Kanunun Tazminat Hükümleri
Kanun, iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu oluşan zararların tazmin edilmesini düzenler. Tazminat, işçinin çalışma gücünü kaybetme oranına göre belirlenir. Çalışma gücünü tamamen kaybeden işçiye, yıllık brüt kazancının %70’i oranında sürekli iş göremezlik tazminatı ödenir. Çalışma gücünü kısmen kaybeden işçiye, yıllık brüt kazancının %50’si oranında kısmi iş göremezlik tazminatı ödenir.
Kanunun Önleyici Tedbirler Hükümleri
Kanun, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için gerekli tedbirlerin alınmasını düzenler. İşveren, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için aşağıdaki tedbirleri almakla yükümlüdür:
- İşyerini ve iş ekipmanlarını güvenli hale getirmek
- İşçilere gerekli eğitim ve talimatları vermek
- İşçilere gerekli kişisel koruyucu donanımları sağlamak
- İşyerinde sağlık ve güvenlik önlemlerini almak
- İş kazalarını ve meslek hastalıklarını kayıt altına almak
Kanunun Uygulanması
Kanun, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından uygulanır. Bakanlık, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için gerekli tedbirleri almak, iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu oluşan zararları tazmin etmek ve iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili kayıtları tutmakla yükümlüdür.
Faydalı Siteler ve İlgili Dosyalar
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı: https://www.csgb.gov.tr/
- İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Genel Müdürlüğü: https://www.iskur.gov.tr/
- İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü: https://www.isguvenligi.gov.tr/
- İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Kanunu: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf