Kıdem tazminatı nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için kendisine ödenen bir tazminat türüdür. İşçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması halinde, kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Kıdem tazminatı, işçinin emeklilik için gerekli olan prim gün sayısını tamamlamasında da önemli bir rol oynar.
Kıdem tazminatı kimlere verilir?
Kıdem tazminatı, İş Kanunu’na tabi olan tüm işçilere verilir. Bu kapsamda, özel sektör ve kamuda çalışan işçiler, kıdem tazminatına hak kazanabilir.
Kıdem tazminatı hangi hallerde verilir?
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrılması halinde verilir. İşçinin işyerinden ayrılması, aşağıdaki hallerden biri ile gerçekleşebilir:
- İş sözleşmesinin işçi tarafından feshi
- İş sözleşmesinin işveren tarafından feshi
- İş sözleşmesinin belirli süreli olması ve sürenin dolması
- İşçinin emekli olması
- İşçinin ölümü
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için kendisine en son verilen 30 günlük brüt ücreti tutarında ödenir. Bir yıldan artan süreler için de oranlama yapılarak ödeme yapılır. Otuz günlük süre sözleşme veya toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Örneğin, brüt maaşı 10.008 TL olan ve 20 yıl boyunca aynı iş yerinde çalışan bir kişinin alacağı kıdem tazminatı, 200.704,2 TL’dir.
Kıdem tazminatı nasıl alınır?
Kıdem tazminatı almak için, işçinin işverene bir dilekçe ile başvurması gerekir. Dilekçede, işçinin ad soyadı, T.C. kimlik numarası, işyeri adı ve adresi, iş sözleşmesinin sona erme tarihi, kıdem tazminatı talebi gibi bilgiler yer almalıdır.
İşveren, işçinin talebini aldıktan sonra, kıdem tazminatını en geç 20 iş günü içinde ödemekle yükümlüdür. İşverenin ödemeyi yapmaması halinde, işçi, icra takibi başlatabilir.
Kıdem tazminatı davaları
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi, icra takibi başlatabileceği gibi, kıdem tazminat davası da açabilir. Kıdem tazminatı davasında, işçinin kıdem tazminatı hakkının bulunduğu mahkeme tarafından tespit edilir. Mahkeme, işçinin talebi doğrultusunda, işverene kıdem tazminatı ödemesi için bir karar verir.
Kıdem tazminatı zamanaşımı
Kıdem tazminatı alacağı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 5 yıl içinde dava yoluyla talep edilebilir. 5 yıllık sürenin geçirilmesi halinde, kıdem tazminatı alacağı zamanaşımına uğrar.
Kıdem tazminatı ile ilgili diğer hususlar
- Kıdem tazminatı, işçinin ücretinden ayrı bir ödemedir.
- Kıdem tazminatı, işçinin emeklilik için gerekli olan prim gün sayısını tamamlamasında da önemli bir rol oynar.
- Kıdem tazminatı, işverenin işçiye olan bir borcudur.
- Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre değişir.
- Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrılması halinde verilir.
Kıdem tazminatı ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar
Kıdem tazminatı, işçinin önemli bir hakkıdır. İşçinin işyerinden ayrılması halinde, kıdem tazminatı hakkını mutlaka kullanması gerekir.
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi, icra takibi başlatabileceği gibi, kıdem tazminatı davası da açabilir.
Kıdem tazminatı davasında, işçinin kıdem tazminatı hakkının bulunduğu mahkeme tarafından tespit edilir. Mahkeme, işçinin talebi doğrultusunda, işverene kıdem tazminatı ödemesi için bir karar verir.
Kıdem tazminatı alacağının zamanaşımı süresi 5 yıldır. Bu sürenin geçirilmesi halinde, kıdem tazminatı alacağı zamanaşımına uğrar.
İşçiler, kıdem tazminatı ile ilgili hak ve sorumluluklarını bilmeleri ve bu hakları kullanmaları için gerekli hukuki desteği almaları önemlidir.