İşyerinden Tazminat Alma Şartları
İşyerinden tazminat alma şartları, işçinin kıdem tazminatına hak kazanması için gerekli olan şartları ifade eder. İşçi, bu şartları yerine getirmesi halinde işverenden kıdem tazminatı talep edebilir.
İşçinin İş Kanunu Kapsamında İşçi Olması
İşyerinden tazminat alma hakkı, İş Kanunu kapsamında işçi olarak kabul edilen kişilere aittir. İş Kanunu’na göre, işçi, bir işverene tabi olarak çalışan ve işverenin emir ve talimatlarına uymakla yükümlü olan kişidir.
İşçinin En Az 1 Yıl Süreyle Çalışması
İşçi, kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmış olmalıdır. İşçinin işyerindeki çalışma süresi, kesintisiz olarak hesaplanmalıdır.
İş Sözleşmesinin Belirsiz Süreli Olması
İş sözleşmesinin belirli bir süreyle yapılmış olması halinde, işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Belirli süreli iş sözleşmesi, en fazla 3 yıl için yapılabilir.
İşçinin İşveren Tarafından İşten Çıkarılması
İşçi, işveren tarafından işten çıkarılırsa, kıdem tazminatına hak kazanır. İşveren tarafından işten çıkarma, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi anlamına gelir.
İşçinin İşverene Haklı Neden Göstererek İşten Ayrılması
İşçi, işverene haklı bir sebep göstererek işten ayrılırsa, kıdem tazminatına hak kazanır. Haklı sebep, işçinin iş sözleşmesini feshetmesi için geçerli bir nedendir.
İşçinin İşverenle Anlaşarak İşten Ayrılması
İşçi, işverenle anlaşarak işten ayrılırsa, kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak, işçi ile işveren arasında yapılan anlaşmada, kıdem tazminatının ödenmeyeceği belirtilmişse, işçi kıdem tazminatı alamaz.
İşçinin Kıdem Tazminatına Hak Kazanmadığı Durumlar
İşçi, aşağıdaki durumlarda kıdem tazminatına hak kazanamaz:
- İşçinin iş sözleşmesinin belirli bir süreyle yapılmış olması ve bu sürenin dolması halinde.
- İşçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi halinde.
- İşçinin işverene kasıtlı olarak işyerinde zarar vermesi halinde.
- İşçinin işverene karşı ağır bir fiilden dolayı iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde.
İşçinin Kıdem Tazminatı Talep Etme Süresi
İşçi, kıdem tazminatı talebini iş sözleşmesinin feshinden itibaren 1 yıl içinde işverene yazılı olarak bildirmelidir. Bu süre içinde talep edilmeyen kıdem tazminatı hakkı düşer.
İşçinin Kıdem Tazminatı Hesaplanması
İşçinin kıdem tazminatı, çalıştığı her yıl için brüt maaşının 30 günlük tutarı kadardır. Örneğin, asgari ücretle 10 yıldır çalışan bir işçinin kıdem tazminatı, 10 x 30 x 5.500 TL = 1.650.000 TL’dir.
İşçinin Kıdem Tazminatı Alması İçin Yapması Gerekenler
İşçi, kıdem tazminatı almak için öncelikle işverene yazılı olarak kıdem tazminatı talebinde bulunmalıdır. İşverenin talebi kabul etmesi halinde, kıdem tazminatı işçiye ödenir. İşverenin talebi reddetmesi halinde, işçi iş mahkemesine dava açabilir.
İş mahkemesinde açılacak davada, işçinin kıdem tazminatına hak kazandığı ispat edilmelidir. Bu ispat için, işçinin işyerinde en az 1 yıl çalıştığını gösteren SGK kayıtları, iş sözleşmesi, işverenin işçiye verdiği görevler, işçinin yaptığı işler gibi belgeler kullanılabilir.
İş mahkemesi, işçinin kıdem tazminatına hak kazandığını tespit ederse, işvereni işçiye kıdem tazminatı ödemeye mahkum eder.