Belirli Süreli İş Sözleşmesinde Kıdem Tazminatı
Giriş
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın veya işçinin haklı bir nedenle feshi halinde, işçiye işyerinde çalıştırdığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde edindiği kıdemini ve işyerinden ayrılırkenki ekonomik halini korumak amacıyla ödenmektedir.
İş sözleşmeleri, belirli süreli ve belirsiz süreli olarak iki şekilde yapılabilmektedir. Belirli süreli iş sözleşmesi, belirli bir süre için yapılan ve bu sürenin sonunda kendiliğinden sona erecek olan iş sözleşmesidir. Belirsiz süreli iş sözleşmesi ise, belirli bir süreye bağlı olmaksızın yapılan ve tarafların istedikleri zaman haklı bir neden olmaksızın feshedebileceği iş sözleşmesidir.
Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Kıdem Tazminatı Hakkına Etkisi
Genel olarak, belirli süreli iş sözleşmeleri, süresi sonunda kendiliğinden sona ereceğinden, işçinin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır. Ancak, Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin sonunda yenilenmeyeceği işveren tarafından bildirilirse, işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Bu durum, işçinin iş güvencesinden yararlanma hakkı bulunmamasına rağmen, kıdem tazminatı hakkının korunması amacıyla kabul edilmiştir.
İş Sözleşmesinin Yenilenmeyeceğinin Bildirilmesi
İş sözleşmesinin süresinin sonunda yenilenmeyeceğinin işveren tarafından bildirilmesi, işçinin kıdem tazminatı hakkı kazanabilmesi için gerekli bir koşuldur. Bu bildirim, yazılı olarak ve iş sözleşmesinin sona ermesinden en az 30 gün önce yapılmalıdır. Bildirimde, iş sözleşmesinin süresinin sonunda yenilenmeyeceği açıkça belirtilmelidir.
İş sözleşmesinin süresinin sonunda yenilenmeyeceğinin işveren tarafından bildirilmesine rağmen, işçinin iş sözleşmesini süresi dolmadan feshederse, kıdem tazminatı alamayacağına dair Yargıtay kararları bulunmaktadır. Bu nedenle, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, iş sözleşmesinin süresinin sonunda yenilenmeyeceğinin işveren tarafından bildirilmesi ve işçinin iş sözleşmesini süresi dolmadan feshetmemesi gerekmektedir.
Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Yenilenmeyeceğinin İşçi Tarafından Bildirilmesi
İş sözleşmesinin süresinin sonunda yenilenmeyeceğinin işçi tarafından bildirilmesi, işçinin kıdem tazminatı hakkı kazanabilmesi için yeterli değildir. İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, iş sözleşmesinin süresinin sonunda yenilenmeyeceğinin işveren tarafından bildirilmesi gerekmektedir.
Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesi
Belirli süreli iş sözleşmesinin süresi sonunda kendiliğinden sona ermesi halinde, işçinin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır. Bu durumda, işverenin işçiye kıdem tazminatı ödemesi için herhangi bir zorunluluğu bulunmamaktadır.
Belirli Süreli İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi
Belirli süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi halinde, işçinin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır. Bu durumda, işçinin iş güvencesinden yararlanma hakkı bulunmadığından, işverenin işçiyi haklı veya haksız bir nedenle işten çıkarması fark etmeksizin, işçi kıdem tazminatı alamayacaktır.
Belirli Süreli İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshedilmesi
Belirli süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmesi halinde, işçinin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır. Bu durumda, işçinin iş sözleşmesini haklı veya haksız bir nedenle feshetmesi fark etmeksizin, işçi kıdem tazminatı alamayacaktır.
Örnek Olaylar
Örnek 1:
Ahmet Bey, işvereni ile 2 yıllık belirli süreli iş sözleşmesi imzalamıştır. Sözleşmenin süresi 1 yıl sonra dolmaktadır. İşveren, Ahmet Bey’e iş sözleşmesinin süresinin sonunda yenilenmeyeceğini bildirmiştir. Bu durumda, Ahmet Bey kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
Örnek 2:
Ayşe Hanım, işvereni ile 1 yıllık belirli süreli iş sözleşmesi imzalamıştır. Sözleşmenin süresi 6 ay sonra dolmaktadır. Ayşe Hanım, iş sözleşmesini süresi dolmadan 3 ay önce feshetmiştir. Bu durumda, Ayşe Hanım kıdem tazminatı alamayacaktır.
Örnek 3:
Barış Bey, işvereni ile 3 yıllık belirli