Emeklilerde İhbar Tazminatı
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından geçerli bir nedene dayanmaksızın feshedilmesi durumunda, işçiye ödenmesi gereken maddi bir tazminattır. Bu tazminat, işçinin iş yerindeki kıdem süresine ve brüt ücretine göre hesaplanır.
Türk İş Kanunu’nun 178. maddesine göre, ihbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshinden önce işçiye bildirim yapılması gerektiği durumlarda, bildirimin yapılmamış olmasından dolayı işçiye ödenir. Bildirim süresi, işçinin kıdemine göre değişiklik gösterir.
Emeklilerde İhbar Tazminatı Hakkı
Emekli olan işçiler de, iş sözleşmesini işveren tarafından geçerli bir nedene dayanmaksızın feshedilmesi durumunda ihbar tazminatı almaya hak kazanırlar. Ancak, emekli olan işçilerin ihbar tazminatı alabilmesi için, iş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle feshedilmiş olması gerekir.
İş sözleşmesi, emeklilik nedeniyle feshedilmişse, işçinin ihbar tazminatı alabilmesi için, aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir:
- İş sözleşmesinin, işçinin emeklilik nedeniyle feshedilmiş olması gerekir.
- İş sözleşmesinin, işveren tarafından geçerli bir nedene dayanmaksızın feshedilmiş olması gerekir.
- İşçinin, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmemiş olması gerekir.
Emekliliğin İşveren Tarafından Fesih Nedeni Olabilmesi İçin Gereken Şartlar
Emekliliğin işveren tarafından fesih nedeni olabilmesi için, aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir:
- İşçinin, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmemiş olması gerekir.
- İşçinin, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi için gerekli olan yaş şartını ve sigortalılık süresini tamamlamış olması gerekir.
- İşçinin, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi için gerekli olan başvuruları yapmış olması gerekir.
Emeklilerin İhbar Tazminatı Alamadığı Durumlar
Emekli olan işçilerin ihbar tazminatı alamadığı durumlar şunlardır:
- İş sözleşmesinin, işçi tarafından haklı bir nedene dayanılarak feshedilmiş olması durumunda.
- İş sözleşmesinin, işçi tarafından geçerli bir nedene dayanılarak feshedilmiş olması durumunda.
- İş sözleşmesinin, işçi tarafından emeklilik nedeniyle fesh edilmiş olması durumunda.
Emeklilerde İhbar Tazminatının Hesaplanması
Emeklilerde ihbar tazminatı, işçinin iş yerindeki kıdem süresine ve brüt ücretine göre hesaplanır.
İhbar tazminatının hesabında kullanılan kıdem süresi, işçinin iş yerindeki fiili çalışma süresini ifade eder. Bu süreye, işçinin iş yerindeki ücretsiz izin süreleri de dahil edilir.
İhbar tazminatının hesabında kullanılan brüt ücret, işçinin iş sözleşmesinde belirtilen brüt ücrettir. Bu ücrete, işçinin ikramiyeleri, yol ve yemek giderleri gibi sosyal yardımları dahil edilir.
Emeklilerde İhbar Tazminatının Ödenmesi
Emeklilerde ihbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren en geç 10 gün içinde ödenir.
İşveren, ihbar tazminatı ödememesi durumunda, işçinin ihbar tazminatı alacağının faizi ile birlikte ödemesi gerekir.
Emeklilerde İhbar Tazminatı Davaları
Emekli olan işçiler, işveren tarafından ihbar tazminatı ödenmemesi durumunda, İcra ve İflas Kanunu’nun 60. maddesi uyarınca icra takibi yapabilirler.
İşçiler, ihbar tazminatı alacağına ilişkin davalarını, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren 5 yıl içinde açabilirler.
Yargıtay Kararları
Yargıtay, emekli olan işçilerin ihbar tazminatı alabileceğine ilişkin kararlar vermiştir. Bu kararlarda, emekliliğin işveren tarafından fesih nedeni olabilmesi için, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmemiş olması gerektiği belirtilmiştir.
Yargıtay, emeklilerin ihbar tazminatı alabileceğine ilişkin bir kararında, şu ifadelere yer vermiştir:
“İş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle işveren tarafından feshedilmesi halinde, işçinin ihbar tazminatına hak kazanabilmesi için, iş sözleşmesinin, işçi tarafından haklı bir nedene dayanılarak fesh edilmemiş olması gerekir. İşçinin, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini fesh etmiş olması durumunda, işçinin ihbar tazminatına hak kazanması mümkün değildir.”
Sonuç