Yıllık Kıdem Tazminatı Nedir?
Yıllık kıdem tazminatı, bir işçinin işverene bağlı olarak çalışmış olduğu her yıl için hak kazandığı bir tazminat türüdür. İşçinin kıdem süresine ve brüt ücretine göre hesaplanır.
Yıllık kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi halinde işçiye ödenir. İşçinin kendi isteği ile işten ayrılması halinde ise kıdem tazminatı ödenmez. Ancak, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesine neden olan davranışı işverenin fesih nedeni ile haklı bir neden oluşturuyorsa, işçiye kıdem tazminatı ödenir.
Yıllık Kıdem Tazminatının Hesaplanması
Yıllık kıdem tazminatı, işçinin brüt ücreti ve kıdem süresine göre hesaplanır.
İşçinin brüt ücreti, işçinin almakta olduğu aylık brüt ücrete ek olarak, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, bayram tatili ücreti, yıllık izin ücreti, prim ve benzeri ücret kalemlerini kapsar.
İşçinin kıdem süresi, işçinin işverene bağlı olarak çalışmış olduğu süredir. Kıdem süresi, işçinin işe giriş tarihi ile işten ayrılış tarihi arasındaki süredir.
Yıllık kıdem tazminatı, aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
Yıllık kıdem tazminatı = İşçinin brüt ücreti * Kıdem süresi * 0,25
Örneğin, bir işçinin brüt ücreti 10.000 TL ve kıdem süresi 10 yıl ise, işçinin yıllık kıdem tazminatı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Yıllık kıdem tazminatı = 10.000 TL * 10 yıl * 0,25
= 25.000 TL
Yıllık Kıdem Tazminatı Alamayan İşçiler
Yıllık kıdem tazminatı, aşağıdaki işçiler tarafından talep edilemez:
- İş sözleşmesinin işçinin ölümü nedeniyle sona ermesi halinde
- İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi halinde, ancak işçinin işe iade davası açması ve davanın işçi lehine sonuçlanması halinde
- İş sözleşmesinin işçinin kendi isteği ile feshedilmesi halinde
- İş sözleşmesinin işçinin işverenin fesih nedeni ile haklı bir neden oluşturduğu hallerde
Yıllık Kıdem Tazminatı Alamayan İşverenler
Yıllık kıdem tazminatı, aşağıdaki işverenler tarafından ödenmez:
- İş sözleşmesinin işçinin ölümü nedeniyle sona ermesi halinde
- İş sözleşmesinin işçinin kendi isteği ile feshedilmesi halinde
- İş sözleşmesinin işçinin işverenin fesih nedeni ile haklı bir neden oluşturduğu hallerde
Yıllık Kıdem Tazminatının Ödenme Süresi
Yıllık kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç 20 gün içinde ödenir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatı ödememesi halinde, işçiye her geçen gün için en az 20 TL gecikme tazminatı ödenir.
Yıllık Kıdem Tazminatının Dava Yoluyla Alınması
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi kıdem tazminatını dava yoluyla talep edebilir. Dava, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 1 yıl içinde iş mahkemesinde açılabilir.
Yıllık Kıdem Tazminatının İcra Yoluyla Alınması
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi kıdem tazminatını icra yoluyla da tahsil edebilir. Bunun için işçi, icra dairesine bir dilekçe ile başvurmalıdır.
Yıllık Kıdem Tazminatının Vergilendirilmesi
Yıllık kıdem tazminatı, ilk 30.000 TL’si için vergiden muaftır. 30.000 TL’yi aşan kısmı ise, gelir vergisine tabidir.
Yıllık Kıdem Tazminatı ile İlgili Diğer Hükümler
Yıllık kıdem tazminatı ile ilgili diğer hükümler, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir.
**Yıllık Kıdem Tazminatının İşçiye Ödenmesi Halinde İşverenin Yapması G