Tazminat Hakkı Nasıl Doğar 2024-2025 Güncel

Tazminat Hakkı Nasıl Doğar?

Tazminat, bir zararın karşılığı olarak ödenen bir bedeldir. İş hukukunda tazminat, işçinin işverene karşı sahip olduğu bir haktır. İşçi, iş ilişkisinin sona ermesi nedeniyle uğradığı zararın karşılığı olarak tazminat talep edebilir.

İş hukukunda tazminat hakkının doğması için belirli şartlar aranır. Bu şartlar, tazminat türüne göre değişiklik gösterebilir.

Kıdem Tazminatı

Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için kendisine ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:

• İş Kanununa tabi bir işyerinde çalışıyor olması
• En az bir yıl kesintisiz çalışmış olması
• İş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi

İşçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak, işçinin haklı bir nedenle iş sözleşmesini feshetmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanabilir.

İhbar Tazminatı

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin taraflardan birinin haklı bir nedenle feshi halinde, karşı tarafa ödenmesi gereken bir tazminattır. İhbar tazminatına hak kazanmak için işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:

• İş Kanununa tabi bir işyerinde çalışıyor olması
• En az altı ay kesintisiz çalışmış olması
• İş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi

İşçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi halinde ihbar tazminatına hak kazanamaz. Ancak, işçinin haklı bir nedenle iş sözleşmesini feshetmesi halinde ihbar tazminatına hak kazanabilir.

Diğer Tazminat Türleri

İş hukukunda tazminat hakkının doğmasına neden olabilecek diğer nedenler şunlardır:

• İşverenin işçiye mobbing yapması
• İşverenin işçiyi cinsel tacize maruz bırakması
• İşverenin işçiye ayrımcılık yapması
• İşverenin işçinin ücretini ödememesi
• İşverenin işçinin iş güvenliğini sağlamaması

Bu durumlarda işçi, işverene karşı tazminat davası açabilir.

Tazminat Davası

Tazminat davası, işçinin işverene karşı açtığı bir davadır. Bu dava, işçinin iş ilişkisinin sona ermesi nedeniyle uğradığı zararın karşılığı olarak tazminat talep ettiği bir davadır.

Tazminat davası, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren bir yıl içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Bu süre içinde dava açılmazsa, işçi tazminat hakkı elde edemez.

Tazminat davası, işçinin işyerinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesinde açılır. Dava, işçinin veya işverenin avukatı tarafından açılabilir.

Tazminat davasında, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle uğradığı zararı ispatlaması gerekir. İşçi, bu zararı ispatlamak için ücret bordroları, işe giriş belgesi, işyeri kayıtları, tanık beyanları gibi delilleri kullanabilir.

İşveren, işçinin tazminat talebini karşılamak için bir savunma sunabilir. İşveren, işçinin tazminat talebini haksız yere yaptığını iddia edebilir veya işçinin tazminat talebinin miktarının fazla olduğunu iddia edebilir.

İş mahkemesi, işçinin tazminat talebini haklı bulursa, işçiye tazminat ödenmesine karar verir. İş mahkemesi, tazminat miktarını da belirler.

Tazminat Hesaplaması

Tazminat hesaplaması, tazminat türüne göre değişiklik gösterebilir.

Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için brüt ücretinin bir aylık tutarı olarak hesaplanır.

İhbar tazminatı, işçinin brüt ücretinin çalıştığı süreye göre belirlenen bir katsayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanır.

Diğer tazminat türleri, işçinin uğradığı zararın miktarına göre hesaplanır.

Sonuç olarak, tazminat hakkı, işçinin iş ilişkisinin sona ermesi nedeniyle uğradığı zararın karşılığı olarak sahip olduğu bir haktır. Tazminat hakkının doğması için belirli şartlar aranır. Tazminat hakkının doğması halinde, işçi işverene karşı tazminat davası açabilir.