Ölüm ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat
Giriş
Ölüm ve cismani zarar, bir kimsenin bedensel veya ruhsal bütünlüğünün zarar görmesi veya bir kimsenin ölümü anlamına gelmektedir. Bu tür zararlar, genellikle trafik kazaları, iş kazaları, hekim hataları, kasten veya taksirle adam yaralama veya öldürme gibi olaylar sonucunda meydana gelmektedir.
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat, Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 52-82. maddelerinde düzenlenmiştir. Bu maddelere göre, bir kimsenin başka bir kimsenin malvarlığında veya vücut bütünlüğünde zarar meydana getirmesi halinde, bu zararı tazmin etmek zorundadır.
Tazminat Türleri
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat, maddi ve manevi tazminat olmak üzere iki türdedir.
Maddi tazminat, zarar görenin uğradığı maddi kayıpları karşılamak için ödenen tazminattır. Maddi tazminat, tedavi giderleri, geçici ve sürekli iş göremezlik tazminatı, destekten yoksun kalma tazminatı, kazanç kaybı tazminatı, mal kaybı tazminatı gibi unsurlardan oluşabilir.
Manevi tazminat, zarar görenin uğradığı manevi acıları karşılamak için ödenen tazminattır. Manevi tazminat, miktarı hakim tarafından takdir edilen bir tazminat türüdür.
Tazminat Sorumluluğu
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat sorumluluğu, genel olarak haksız fiil sorumluluğuna dayanmaktadır. Haksız fiil, bir kimsenin hukuka aykırı bir davranışı sonucunda başka bir kimsenin zarara uğramasıdır.
Haksız fiil sorumluluğunda, tazminat sorumlusu olabilmek için aşağıdaki şartların varlığı gerekir:
- Bir eylemin varlığı
- Bu eylemin hukuka aykırı olması
- Bu eylemin başka bir kimsenin zararına neden olması
- Bu eylemle zarar arasındaki nedensellik bağının bulunması
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat sorumluluğunda, tazminat sorumlusu genellikle zararın meydana gelmesinde kusurlu olan kişi veya kişilerdir. Ancak, kusursuz sorumluluk hallerinde de tazminat sorumluluğu doğabilir.
Kişilerin Kusurları
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat sorumluluğunda, tazminat sorumlusu olabilecek kişilerin kusurları aşağıdaki şekilde belirlenebilir:
- Fiilden sorumlu olan kişinin kusuru: Bu, zararın meydana gelmesinde doğrudan sorumlu olan kişinin kusurudur. Örneğin, bir trafik kazasında aracı kullanan kişinin kusurundan dolayı meydana gelen ölüm veya cismani zararlarda, aracı kullanan kişi kusurlu kabul edilir.
- Kusursuz sorumlu olan kişinin kusuru: Bu, zararın meydana gelmesinde dolaylı olarak sorumlu olan kişinin kusurudur. Örneğin, bir işyerinde meydana gelen iş kazasında işverenin kusuru yoksa bile, işyerinin güvenli olmamasından dolayı işveren kusursuz sorumlu olarak kabul edilebilir.
Tazminat Davası Açma Süresi
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat davaları, zararın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü süre olup, sürenin geçmesiyle tazminat davası açılamaz.
Tazminat Davalarında İspat Yükümlülüğü
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat davalarında, tazminat talebinde bulunan kişinin aşağıdaki hususları ispat etmesi gerekir:
- Bir eylemin varlığı
- Bu eylemin hukuka aykırı olması
- Bu eylemin başka bir kimsenin zararına neden olması
- Bu eylemle zarar arasındaki nedensellik bağının bulunması
- Zarar görenin uğradığı zararın miktarı
Tazminat sorumlusu olan kişi ise, kendi kusursuzluğunu veya tazminat miktarını azaltacak hususları ispat etmek zorundadır.
Tazminat Davalarında Bilirkişilik
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat davalarında, tazminat miktarının belirlenmesi için bilirkişi raporu alınması zorunludur. Bilirkişi raporu, tazminat miktarının belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Tazminat Davalarında Örnek Kararlar
Ölüm ve cismani zararlardan doğan tazminat davalarında verilen örnek kararlardan bazıları şunlardır:
- **Trafik kazasında ölen kişinin eşi ve çocukları, kazadan sorumlu olan sürücüden maddi ve manevi tazminat talep ettiler. Mahkeme, davacıların talebini kabul ederek,