Emeklilik İhbar Tazminatı Nedir?
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin bildirim süresi verilmeden feshedilmesi halinde, karşı tarafa ödenmesi gereken tazminattır. İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenen ihbar tazminatı, işçi ve işveren için ayrı ayrı düzenlenmiştir.
İşçi için ihbar tazminatı, iş sözleşmesinin haklı bir nedene dayanmaksızın işveren tarafından feshedilmesi halinde, işçiye ödenmesi gereken tazminattır. İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı bir nedene dayanmaksızın feshedilmesi halinde ise, işçi işverene ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
Emeklilik, işçinin iş sözleşmesini haklı bir nedene dayanarak feshetme hakkı vermektedir. Bu nedenle, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçiye ihbar tazminatı ödenmesi gerekmez.
Emeklilik İhbar Tazminatı Alma Şartları
İşçinin emeklilik nedeniyle ihbar tazminatı alabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
- İşçi, belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışmakta olmalıdır.
- İşçi, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmelidir.
- İşçi, emeklilik hakkını kazanmış olmalıdır.
Emeklilik İhbar Tazminatı Hesaplanması
Emeklilik ihbar tazminatı, işçinin brüt ücretine ve kıdem süresine göre hesaplanır.
İhbar tazminatı hesaplanırken dikkate alınan brüt ücret, işçinin son 30 günlük brüt ücretidir. Kıdem süresi ise, işçinin işverenin yanında çalıştığı süredir.
Emeklilik ihbar tazminatı, aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır:
İhbar tazminatı = (brüt ücret * kıdem süresi) / 30
Örneğin, işçinin son 30 günlük brüt ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 5 yıl ise, emeklilik ihbar tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
İhbar tazminatı = (5.000 TL * 5 yıl) / 30
= 833,33 TL
Emeklilik İhbar Tazminatı Talebi
İşçi, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, ihbar tazminatı talebini işverene yazılı olarak bildirmelidir. Bu bildirimde, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiği, emeklilik hakkını kazandığı ve ihbar tazminatı talebi olduğu belirtilmelidir.
İşveren, ihbar tazminatı talebini aldıktan sonra, işçiye ihbar tazminatını 30 gün içinde ödemekle yükümlüdür. İşveren, ihbar tazminatını ödememesi halinde, işçi icra takibi başlatabilir.
Yargıtay Kararları
Yargıtay, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçiye ihbar tazminatı ödenmeyeceği yönünde kararlar vermektedir. Bu kararlarda, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesinin haklı bir neden olduğu ve bu nedenle işçinin ihbar tazminatı talep etme hakkının bulunmadığı belirtilmektedir.
Örnek Yargıtay Kararı
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2021/5099 E. ve 2021/12750 K. sayılı kararında, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiği ve bu nedenle işçiye ihbar tazminatı ödenmeyeceği belirtilmiştir. Kararda, şu ifadelere yer verilmiştir:
“Davacı işçinin, davalı işverene ait işyerinde 14.07.2013 tarihinde işe başladığı, 01.07.2020 tarihinde emekliye ayrıldığı anlaşılmaktadır.
İş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle sona ermesi halinde, işçinin ihbar tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır.
Mahkemece, davacının ihbar tazminatı talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirir.”
Sonuç
Emeklilik, işçinin iş sözleşmesini haklı bir nedene dayanarak feshetme hakkı vermektedir. Bu nedenle, işçinin emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçiye ihbar tazminatı ödenmesi gerekmez.