Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Tazminatı Hesaplama
Türkiye İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca, kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş akdini sona erdirmesi halinde, işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bu tazminat, kadın işçinin iş sözleşmesini feshetmesi halinde ödenir ve işverenin işçiye ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmaz.
Evlilik tazminatı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- İşçi kadın olmalıdır. Erkek işçiler evlilik nedeniyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı talep etme hakkına sahip değildirler.
- İşçi en az bir yıl çalışmış olmalıdır. İşçi evlilik nedeniyle işten ayrıldığında, işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
- İşçi iş sözleşmesini kendi arzusu ile feshetmelidir. İşçi evlilik nedeniyle işten ayrıldığında, iş sözleşmesini kendi arzusu ile feshetmelidir. İşveren tarafından işten çıkarılan kadın işçiler evlilik tazminatı talep etme hakkına sahip değildir.
Evlilik tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Evlilik tazminatı = Son alınan maaş x Çalışılan yıl sayısı
Örneğin, son aldığı maaşı 5.000 TL olan ve 5 yıldır aynı işyerinde çalışan bir kadın işçi evlilik nedeniyle işten ayrılırsa, alacağı evlilik tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Evlilik tazminatı = 5.000 TL x 5 yıl = 25.000 TL
Evlilik tazminatı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise, 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı 23.489,83 TL’dir. Bu nedenle, hesaplanan evlilik tazminatı tutarı 23.489,83 TL’yi aşarsa, işçinin alacağı tazminat tutarı 23.489,83 TL olarak sınırlandırılır.
Evlilik tazminatı talep etmek için işçinin yapması gerekenler şunlardır:
- İş sözleşmesini feshetmek için işverene yazılı bir bildirimde bulunmak.
- Bildirimde, evlilik nedeni ile işten ayrıldığını ve kıdem tazminatı talebinde bulunduğunu belirtmek.
- İşverene, evlilik cüzdanının örneğini vermek.
İşveren, işçinin bildirimini aldıktan sonra, işçinin kıdem tazminatını en geç 20 gün içinde ödemek zorundadır. İşverenin bu süre içerisinde tazminatı ödememesi halinde, işçi yasal yollara başvurabilir.
Evlilik tazminatı ile ilgili merak edilen bazı sorular ve cevapları şunlardır:
Soru: Evlilik tazminatı için ihbar tazminatı talep edilebilir mi?
Cevap: Hayır, evlilik tazminatı için ihbar tazminatı talep edilemez. İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca, evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçilerin ihbar tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır.
Soru: Evlilik tazminatı için sigorta primi kesilir mi?
Cevap: Evet, evlilik tazminatı için sigorta primi kesilir. İşveren, evlilik tazminatını öderken, işçinin sigorta primini de ödemek zorundadır.
Soru: Evlilik tazminatı için vergi kesilir mi?
Cevap: Hayır, evlilik tazminatı için vergi kesilmez. Evlilik tazminatı, gelir vergisinden istisna tutulmuş bir ödemedir.
Sonuç olarak, evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçiler, işyerinde en az bir yıl çalışmış olmaları ve iş sözleşmesini kendi arzuları ile feshetmeleri halinde, 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı talep etme hakkına sahiptirler. Bu tazminatın hesaplanmasında, son alınan maaş ve çalışılan yıl sayısı dikkate alınır.